Trận chiến khốc liệt giữa 12 gia tộc ninja và 44.000 quân của lãnh chúa thống trị Nhật Bản
Với ninjutsu (nhẫn thuật) và những kỹ năng chiến đấu phi thường, các ninja không cho phép ai xâm phạm vùng đất của họ.
Nông dân học cách chiến đấu và trở thành ninja (ảnh: Nippon)
Bí ẩn 2 ngôi làng ninja
Sengoku (1467 – 1598) được xem là thời kỳ vô pháp ở Nhật Bản, khi giữa các lãnh chúa (daimyo) và tướng quân (shogun) xảy ra chiến tranh liên miên vì đất đai và quyền lực.
Trong thời kỳ Sengoku (Chiến quốc), nông dân – tầng lớp yếu thế – thường trở thành nạn nhân hoặc “bia đỡ đạn”. Họ bị các samurai (võ sĩ) bóc lột nặng nề và buộc phải di chuyển đến những ngọn núi, cánh rừng hẻo lánh sinh sống. Để tự vệ, họ bái các yamabushi (tu sĩ ẩn dật) làm thầy và học ninjutsu. Những ngôi làng ninja từ đó ra đời.
Iga và Koga – vùng đất của ninja (ảnh: Nippon)
Theo Janpan Times, những ninja nổi tiếng nhất trong lịch sử Nhật Bản đến từ vùng Iga và Koga (nay thuộc tỉnh Mie và Shiga). Hai vùng núi này đủ gần Kyoto (trung tâm chính trị thời phong kiến Nhật Bản) để nắm bắt thông tin và cũng đủ kín đáo, hiểm trở để thành lập những ngôi làng ninja tự trị, tránh xa khỏi samurai.
Quyền lực của các lãnh chúa, tướng quân thời Sengoku không đủ để vươn tới Iga và Koga. Người dân 2 vùng này, dưới sự lãnh đạo của các gia tộc ninja, tự tổ chức thành các nhóm vũ trang và thiết lập chính quyền kiểu cộng hòa.
Ở Iga, các gia tộc ninja đã thành lập “hội đồng Iga” để quyết định các vấn đề quan trọng và đặt ra luật pháp. Hội đồng này có 12 thành viên là đại diện của mỗi gia tộc, theo ThoughtCo (trang web giáo dục có trụ sở tại Mỹ).
Trong số 12 đại diện của “hội đồng Iga”, 3 gia tộc ninja mạnh mẽ nhất là Hattori, Momochi và Fujibayashi, hay còn gọi là “3 gia tộc Jonin”.
Ở Koga, hội đồng nắm quyền gồm 53 thủ lĩnh, cũng là đại diện của các gia tộc ninja mạnh nhất trong vùng.
Theo Way of Ninja, các ninja ở Iga và Koga được chia thành 3 đẳng cấp:
- Jonin: Cấp bậc cao nhất. Có quyền đưa ra quyết sách và chỉ đạo các hoạt động.
- Chunin: Chỉ huy các nhiệm vụ ninja.
- Genin: Cấp bậc thấp nhất. Thực hiện nhiệm vụ ninja.
Nhìn chung, các ninja ở Iga và Koga tương đối đoàn kết và đôi khi cũng hỗ trợ lẫn nhau khi thực hiện các nhiệm vụ gián điệp, ám sát. Tuy nhiên, trong khi ninja ở Iga hoạt động như lính đánh thuê và phục vụ cho các lãnh chúa khác nhau vì tiền, thì ninja ở Koga có truyền thống phục vụ Rokkaku – gia tộc samurai quyền lực ở tỉnh Omi.
Tranh vẽ Oda Nobunaga (ảnh: History)
Oda Nobunaga – kẻ thù của ninja
Oda Nobunaga (1534 – 1582) là lãnh chúa hùng mạnh và là người có công lớn trong việc chấm dứt thời kỳ Sengoku hỗn loạn trên khắp nước Nhật. Đến những năm 1570, Nobunaga đã đánh dẹp hầu hết các thế lực cát cứ và tiến tới thống nhất toàn nước Nhật.
Theo ThoughtCo, khi Nobunaga nổi lên như một lãnh chúa mạnh nhất và trên đường trở thành shogun của toàn nước Nhật, ông coi 2 “thành trì” ninja ở Iga và Koga là mối đe dọa.
Về mặt chính trị – xã hội, Iga và Koga là 2 khu vực độc lập, tự trị và được điều hành bởi các hội đồng ninja. Đối với một lãnh chúa quyền lực như Nobunaga, hình thức chính quyền này chẳng khác nào một sự xúc phạm.
“Ở đó không phân biệt giữa cao và thấp, giàu và nghèo. Ta không thể hiểu nổi. Ở đó, họ coi thường thứ bậc và không tôn trọng các lãnh chúa, tướng quân”, Nobunaga nói về Iga và Koga.
Năm 1576, Nobunaga cử người con trai thứ 2, đến tiếp quản tỉnh Ise. Gia tộc Kitabatake ở Ise nổi dậy nhưng nhanh chóng bị quân đội của Oda Nobukatsu đánh bại. Những thành viên còn sống sót của Kitabatake ẩn náu ở Iga và liên minh với gia tộc Mori – kẻ thù lớn của gia tộc Oda.
Quân đội của gia tộc Oda thảm bại trong lần tấn công Iga đầu tiên (ảnh minh họa)
Ninja “nổi loạn”
Oda Nobukatsu quyết tâm tiêu diệt mối đe dọa từ liên minh Kitabatake – Mori bằng cách chiếm vùng Iga. Năm 1579, ông cho quân chiếm lâu đài Maruyama, một cứ điểm ở Iga, và biến nơi đây trở thành một pháo đài quân sự, theo Japan Guide.
Các gia tộc ninja ở Iga biết rõ những gì Nobukatsu đang làm ở lâu đài Maruyama. Họ có gián điệp và một số ninja Iga đã trà trộn vào đội ngũ xây dựng lâu đài. Trong một đêm, ninja Iga bất ngờ tấn công và thiêu rụi lâu đài Maruyama.
Tức giận vì bị sỉ nhục, tháng 9/1579, Nobukatsu mở cuộc tấn công tổng lực nhằm kiểm soát toàn bộ vùng Iga. Ông huy động khoảng 12.000 quân, chia làm 3 hướng và tiến sâu vào đất Iga. Đón chờ đội quân của Nobukatsu là 4.000 – 5.000 ninja Iga.
Theo Japan Guide, ngay khi tiến sâu vào vùng đồi núi ở Iga, lực lượng của Nobukatsu đã bị phục kích. Lối đánh du kích của ninja khiến Nobukatsu bối rối. Từ nơi ẩn nấp, ninja Iga bắn vào đội quân của Nobukatsu bằng súng hỏa mai và cung tên. Các cạm bẫy được bố trí khắp nơi và những con đèo hiểm trở là đường rút quân bị ninja chặn đánh.
Thời tiết sương mù ở Iga khiến các samurai của Nobukatsu hoang mang, trong khi đây lại là lợi thế để ninja cận chiến.
Quân đội của Nobukatsu bị đánh bại. Một số thực hiện seppuku (rạch bụng tự sát) và hàng nghìn người bị ninja bắt làm tù binh.
Cảnh đại chiến giữa ninja Iga với quân đội của Oda Nobukatsu (con trai Oda Nobunaga) trong một phim điện ảnh Nhật Bản.
Stephen Richard Turnbull – nhà sử học người Anh, chuyên gia nghiên cứu lịch sử quân sự Nhật Bản – đánh giá, trận đánh năm 1579 của các ninja Iga là “chiến thắng ngoạn mục nhất” của chiến tranh phi truyền thống so với các chiến thuật cũ kỹ của samurai.
Nobukatsu thoát khỏi Iga nhưng bị Nobunaga khiển trách nặng nề vì thất bại. Ông cho rằng Nobukatsu đã sai lầm khi không thuê bất kỳ ninja nào để do thám đối phương.
“Hãy tìm các shinobi (ninja). Chỉ một hành động đó thôi cũng đủ để giành chiến thắng rồi”, Nobunaga dạy con trai.
Trận chiến giữa các ninja Iga với đội quân của Nobukatsu được giới nghiên cứu lịch sử Nhật Bản gọi là “Cuộc bình định Iga lần thứ nhất” hay “Cuộc nổi loạn của ninja Iga”. Nobukatsu đã tự ý phát động chiến dịch này mà không báo trước với Nobunaga, theo Japan Guide.
Oda Nobunaga quyết tâm tiêu diệt thế lực ninja (tranh minh họa)
Sự trả thù của Oda Nobunaga
Ngày 1/10/1581, Oda Nobunaga điều khoảng 44.000 quân tới Iga. Trận chiến lớn lần này do chính ông chỉ huy. Đội quân hùng mạnh của Nobunaga chia làm 6 đường và tấn công từ hướng tây, hướng đông và hướng bắc. Nhiều tướng lĩnh chủ chốt của gia tộc Oda, Niwa Nagahide, Kazumasu Takigawa và Gamo Ujisato, cũng tham gia trận chiến.
Ở bên kia chiến tuyến, Iga có khoảng 10.000 ninja (có tài liệu chép là 4.000). Lực lượng này chủ yếu đến từ 12 gia tộc ninja thuộc Hội đồng Iga.
Có sự chênh lệch đáng kể về tương quan lực lượng. Điều này cho chúng ta cảm nhận được cơn giận dữ của Nobunaga, theo ThoughtCo.
Đương đầu với kẻ địch mạnh, các ninja Iga còn nhận thêm “trái đắng” khi ninja vùng Koga tham chiến cùng Nobunaga. Gia tộc Rokkaku – gia tộc mà các ninja Koga trung thành và bảo vệ – lúc này đã phục tùng dưới trướng Nobunaga. Với sự tham gia của ninja Koga, chiến thuật đánh du kích và các cạm bẫy của ninja Iga tỏ ra kém hiệu quả trước quân đội của Nobunaga, theo ThoughtCo.
Ninja Iga tập trung lực lượng tại 2 cứ điểm là đền Heirakuji và lâu đài Hijiyama. Họ muốn đánh bại quân đội của Nobunaga bằng chiến thuật du kích và các đợt tấn công vào ban đêm. Tuy nhiên, Nobunaga chắc chắn không phải viên tướng hạng xoàng.
Khoảng 1.500 ninja Iga ẩn nấp trong đền Heirakuji bị đội quân do tướng Takigawa dẫn đầu đánh bại trong một cuộc tấn công chớp nhoáng. Ninja Iga dồn về cố thủ trong lâu đài Hijiyama.
Ninja Iga bại trận trước Oda Nobunaga (ảnh minh họa)
Theo Nippon (trang nghiên cứu lịch sử - văn hóa Nhật Bản), lâu đài Hijiyama đã chứng kiến trận chiến khốc liệt nhất trong “Chiến dịch bình định Iga lần thứ hai”. Có khoảng 10.000 người phòng thủ cứ điểm này (hầu hết là ninja).
Niwa Nagahide, Kazumasu Takigawa và Gamo Ujisato (3 tướng dưới trướng Nobunaga) chỉ huy tấn công nhiều lần, nhưng không chiếm được lâu đài Hijiyama. Trong khi đó, ninja Iga tập kích vào ban đêm và khiến đội quân của Nobunaga thiệt hại.
Tuy nhiên, do bị bao vây lâu ngày, lực lượng ninja trong lâu đài Hijiyama rơi vào tình thế thiếu lương thực. Họ quyết định rút lui và di chuyển tới lâu đài Kashiwara.
Người ta kể rằng khi Nobunaga chỉ huy cuộc tấn công tổng lực, lâu đài Hijiyama đã trống rỗng. Không ai biết các ninja thoát khỏi vòng vây bằng cách nào (có thể bằng đường hầm bí mật). Nobunaga hẳn đã rất tức giận, theo Nippon.
Lâu đài Kashiwara là cứ điểm cuối cùng của ninja Iga. Nobunaga chỉ huy các đợt tấn công dữ dội khiến lực lượng ninja thiệt hại nặng. Đội quân của Nobunaga cũng tổn thất đáng kể và ông đổi sang chiến lược bao vây. Cuối cùng, ninja Iga chấp nhận đầu hàng.
“Chiến dịch bình định Iga lần thứ hai” khiến khoảng 30.000 người ở Iga thiệt mạng, bao gồm cả dân thường. Nobunaga giao vùng Iga cho Oda Nobukatsu cai quản.
Năm 1582, Akechi Mitsuhide (một tướng lĩnh) bất ngờ tạo phản khi Nobunaga thăm chùa Honno (Kyoto). Mitsuhide dẫn quân bao vây ngôi chùa và Nobunaga phải tự sát trong biển lửa. Sau cái chết của Nobunaga, thế lực của gia tộc Oda cũng suy yếu.
Chớp cơ hội này, các ninja Iga nổi dậy nhưng nhanh chóng bị gia tộc Oda đánh bại và đàn áp. Thời điểm này, ninja Iga đã quá yếu, theo ThoughtCo.
Bảo tàng ninja ở Koga (ảnh: Japan Guide)
Ninja suy tàn
Những ninja Iga còn sống sót tản ra khắp Nhật Bản. Nhiều người trong số đó chọn đầu quân và phục vụ dưới trướng Tokugawa Ieyasu – người sau này sẽ trở thành shogun của toàn nước Nhật và lập ra Mạc phủ Tokugawa (thời kỳ Edo hòa bình).
Theo ThoughtCo, sau thời Chiến quốc, thời kỳ Edo thống nhất và hòa bình đến với Nhật Bản. Chiến tranh, những cuộc thanh trừng gia tộc chấm dứt và vai trò của ninja gần như không còn. Nhiều ninja quay về làm nông dân, trong khi một số khác chọn làm nghề y, sản xuất pháo hoa, cảnh vệ hoặc binh lính.
Giống như ninja Iga, ninja ở Koga cũng lựa chọn phục tùng chế độ Mạc phủ Tokugawa.
Năm 1637, nông dân vùng Shimbara nổi dậy, chống lại sắc lệnh bài Thiên chúa giáo của shogun Tokugawa Iemitsu. Những ninja cuối cùng của Koga được lệnh đàn áp cuộc nổi loạn. Họ nhanh chóng đánh bại đội quân ô hợp ở Shimbara với hầu hết là nông dân.
Theo ThoughtCo, chiến thắng ở Shimbara là dấu ấn cuối cùng của ninja trên đất Nhật. Thời đại hoàng kim của ninja được cho là đã kết thúc vào năm 1581, khi Nobunaga đánh bại ninja Iga.
Ngày nay, Iga và Koga là 2 điểm đến du lịch nổi tiếng ở Nhật Bản. Khi đến tham quan, du khách có thể trải nghiệm cuộc sống của một ninja trong quá khứ và xem các vũ khí của ninja.
_____________
Vén màn bí ẩn về ninjutsu (nhẫn thuật) của ninja. Ninja thực sự có thể điều khiển lửa, nước, phân thân ra hàng chục người, bay lượn và tự chữa lành vết thương? Mời các bạn tìm kiếm đáp án cho câu hỏi này trong bài kỳ sau, xuất bản vào 19h ngày 1/2/2025.
“Người Mỹ đến càng sớm càng tốt. Trăm triệu người sẽ chết trong kiêu hãnh”. Đó là câu khẩu hiệu của người Nhật trong mùa Hè năm 1945. Người Nhật âm thầm hành động, không hề phản kháng. Tiếp tục chiến đấu không còn là vấn đề tư duy quân sự Nhật Bản mà nó là một khía cạnh văn hóa và tâm lý của nước này.
Nguồn: [Link nguồn]
-31/01/2025 17:51 PM (GMT+7)