St. Etienne, Pháp, tháng 6/2016. ĐT Croatia có trận đấu gặp CH Czech ở vòng bảng Euro 2016 và Croatia, từ thế dẫn trước 2 bàn, đã để cho Czech gỡ hòa ở 15 phút cuối trận buộc họ phải chia điểm với kết quả 2-2. Nhưng điều đáng chú ý nhất của trận đấu không phải là diễn biến trên sân.

Pháo sáng đã được ném xuống sân giữa trận và sau đó những nắm đấm đã được tung ra trên khán đài. Một nhóm CĐV Croatia đã quyết định làm gián đoạn trận đấu ngay trong lúc đội nhà đang dẫn trước, để rồi lao vào ẩu đả lẫn nhau. Điều gì khiến họ lại làm như vậy với đội tuyển thân yêu?

Theo tờ Independent của Anh, Zdravko Mamic, cựu phó chủ tịch LĐBĐ Croatia, cựu giám đốc điều hành của Dinamo Zagreb (một CLB hiện vẫn đang là tài sản công), có lẽ là ông trùm tội phạm nổi bật nhất của Croatia. Trong vòng gần 15 năm, Mamic đã thao túng bóng đá Croatia ở một mức độ không thể tin nổi.

Xuất phát từ vị trí một thành viên của hội CĐV của Dinamo Zagreb, Mamic đã ngoi lên trong thang bậc quyền lực ở CLB này cho tới khi trở thành Giám đốc điều hành của Dinamo vào năm 2003. Với vị trí này, Mamic đã biển thủ khoảng 35 triệu euro từ CLB, đồng thời thu về những khoản tiền bất chính từ các vụ chuyển nhượng cầu thủ.

Với quyền lực nắm giữ ở CLB lớn nhất Croatia, Mamic tìm đủ mọi cách để ép buộc các CLB khác phải nhả tài năng trẻ về cho Dinamo, đào tạo và cho họ thi đấu trước khi được bán với giá cao ra nước ngoài.

Và khi những cầu thủ trẻ này rời khỏi Croatia để làm ngôi sao ở nước khác, trên người họ gắn kèm một bản hợp đồng mà theo đó 20%, hay thậm chí một nửa, thu nhập từ tiền lương kiếm được sẽ chảy vào túi Mamic cho đến khi họ giải nghệ.

Với Mamic đứng đầu Dinamo Zagreb lẫn nắm quyền lực thực tế đằng sau màn ở LĐBĐ Croatia, Dinamo Zagreb trong 15 năm qua đã đoạt tới 13 chức vô địch quốc gia. Sự thống trị của Dinamo không chỉ đến từ việc Mamic moi hết các ngôi sao trẻ sáng giá về thi đấu (thậm chí dọa giết bố của tiền đạo trẻ Robert Muric vì không cho con mình về Dinamo) mà còn nhờ dùng ảnh hưởng chính trị để dàn xếp tỷ số.

Bạn bè của Mamic có ở khắp nơi trong làng bóng đá Croatia hay thậm chí trong các đảng phái chính trị. Davor Suker, tiền đạo huyền thoại đoạt Vua phá lưới ở World Cup 1998, đã làm thân với Mamic để được bầu vào vị trí chủ tịch LĐBĐ Croatia.

Khi Mamic tự từ chức khỏi LĐBĐ Croatia trong vai trò phó chủ tịch, Suker đã mời Mamic trở lại ở cương vị cố vấn bất chấp Mamic lúc này đã bị khởi tố hành vi biển thủ công quỹ của Dinamo.

18/11/2015, Mamic cùng với 5 người khác bị cảnh sát Croatia bắt giữ do có liên quan tới nghi vấn trốn thuế & hối lộ trong chuyển nhượng.

Trong 3 năm vụ án được xử, các nhà điều tra đã khám phá ra một trong những vụ chuyển nhượng tai tiếng nhất mà Mamic thực hiện. Luka Modric được bán từ Dinamo sang Tottenham năm 2008 với giá 21 triệu euro. Trước khi thương vụ xảy ra, Mamic và Modric đã đồng ý thay đổi hợp đồng của Modric ở CLB để Modric nhận 50% phí chuyển nhượng về tay mình, 50% còn lại là cho Dinamo.

Trên thực tế, Modric sau khi nhận 50% đã chuyển một số tiền khoảng 7 triệu euro vài tài khoản của Mamic, trong khi mình đút túi 2 triệu euro. Dinamo Zagreb, một CLB điều hành bằng tiền thuế của người dân Zagreb, đã bị ăn trộm một nửa số tiền mà Tottenham trả cho họ, và Mamic lẫn Modric là hai tên trộm.

Điều tương tự xảy ra với Dejan Lovren vào năm 2010 khi sang Lyon, do đó cả Modric và Lovren đã bị tòa án triệu tập với tư cách nhân chứng vào mùa hè 2017. Modric được kỳ vọng sẽ làm chứng chống lại Mamic và ban đầu đã làm vậy, nhưng khi trình diện trước tòa, anh ấp úng: “Điều đó… điều đó tôi chưa bao giờ nói… cái đó… cái đó… tôi không nhớ ra”.

Một bức họa Modric ở trung tâm thành phố bị ai đó cạo mặt đi, và ở khách sạn Iz ở Zadar, nơi bố mẹ Modric từng cư trú tị nạn tránh chiến tranh trong thập niên 1990, một dòng chữ xuất hiện: “Luka, mày sẽ phải hối tiếc ngày hôm nay”. Modric đã trở thành kẻ thù số 2 của người Croatia.

6/6/2018, tòa án tối cao Croatia chính thức tuyên án Mamic 6 năm rưỡi tù giam cùng với 3 đồng bọn khác. Nhưng đã được tại ngoại từ trước và hẳn đã được mớm tin sớm bởi những bạn bè chính trị của mình, Mamic đã chuồn sang Bosnia trước đó 1 ngày và tuyên bố sẽ không trở lại Croatia để ngồi nhà đá.

Sự kiện diễn ra hơn 1 tuần trước khi World Cup bắt đầu và tất nhiên các fan Croatia vẫn chưa tha tội cho Modric, Lovren hay các cầu thủ khác vì không một ai dám lên tiếng vạch bộ mặt thật của Mamic. Xuất hiện trên đường phố Nga là vô số những chiếc áo tuyển Croatia kèm theo dòng chữ ghi câu phản cung của Modric: “Ne sjecam se” – “Tôi không nhớ”.

Modric, Lovren cùng các cầu thủ Croatia đang đối mặt với tương lai còn tồi tệ hơn so với những cầu thủ Italia ở World Cup 2006. Khi scandal dàn xếp tỷ số Calciopoli nổ ra 12 năm trước, ĐT Italia đã phần nào nhận ánh mắt ghẻ lạnh từ người trong nước, nhưng sự nghiệp của các tuyển thủ thực tế không bị đe dọa bởi những án phạt. Modric và Lovren thì có thể phải ngồi tù.

Nhưng điều ngạc nhiên là Modric, cùng với các đồng đội Croatia khác, đã thể hiện sự xuất sắc về mặt phong độ ở World Cup bất chấp những nỗi sợ lảng vảng trong đầu. Có những ngôi sao thường phải ngồi ngoài khi tâm trí của họ hướng tới một vụ chuyển nhượng, nhưng với những tuyển thủ đang vướng vòng lao lý của Croatia, họ đã có một kỳ World Cup để đời.

Nếu Croatia đánh bại Pháp để vô địch World Cup, đó sẽ là một trong những cú sốc lớn nhất trong lịch sử bóng đá. Liệu chừng đó đã đủ để Modric được tha thứ? Không, đó là câu trả lời rút ra từ một cuộc khảo sát lớn trên báo điện tử ở Croatia mới cách đây chỉ 2 ngày.

Tới 76% số người được hỏi nói Modric cần phải bị trừng phạt, cần phải đứng sau song sắt để diệt trừ nạn tham nhũng ở bóng đá Croatia. Họ cổ vũ cho đại diện của thể thao nước nhà, nhưng sẽ không bỏ qua hành vi dối trá của một cá nhân.

Nhưng Modric cũng có thể bảo vệ mình rằng anh phải chấp nhận tham nhũng là một phần của xã hội Croatia. Modric, Lovren và những người bạn chấp nhận điều đó. Đa số họ đã lớn lên trong môi trường như vậy, thậm chí tệ hơn.

Khi Modric lên 6, ông nội anh bị bắn chết trong chiến tranh, cha mẹ phải đưa đi tị nạn và anh lớn lên giữa tiếng nổ lựu đạn. Được sống sót đến tuổi trưởng thành đã là một may mắn, và những người như Modric hay Mandzukic đã chăm chỉ, sống tích cực để có sự nghiệp như ngày nay.

Khi chỉ còn một trận đấu nữa là vinh quang lớn nhất trong sự nghiệp sẽ ở trong tay, các cầu thủ Croatia sẽ chiến đấu vì bản thân và vì nhau trước tiên. Họ sẽ viết nên bản hùng ca cuối của mình trước khi đối diện tương lai màu xám. Nếu ngày mai Modric và Lovren có phải đi tù, hẳn hai người sẽ muốn vào tù với tư cách nhà vô địch Thế giới.

Chủ nhật 15/7, Luka Modric có thể sẽ là một nhà vô địch World Cup, một người sẽ được ngưỡng mộ và yêu mến ở khắp mọi nơi, ngoại trừ trên quê hương mình.