Lịch vạn niên
Cô vợ "tuyệt sắc vô hương" của Vi Tiểu Bảo
A Kha là bà vợ đẹp nhất trong số 7 bà vợ của Vi Tiểu Bảo trong Lộc đỉnh ký. Tuy vậy, ngoài dung nhan hơn người ra, xét về mọi mặt thì cô nàng lại tỏ ra yếu thế nhất trong số 7 bà vợ còn lại.
A Kha hay còn có tên chính là Trần Kha hoặc Ngô Kha, trong Lộc đỉnh ký phiên bản Châu Tinh Trì thì người đẹp lại có tên là Lý Kha. A Kha là tên một tuyệt sắc mỹ nữ trong tiểu thuyết võ hiệp Lộc đỉnh ký của nhà văn Kim Dung. Một người đẹp được miêu tả là “Ngọc trắng đính cườm cũng không bì được với vẻ đẹp lộng lẫy của nàng, hoa hồng chớm nở cũng không sánh lại được với vẻ đẹp thanh tú, diễm lệ của A Kha”.
Vẻ đẹp hoa nhường nguyệt thẹn của A Kha qua tạo hình của Ứng Thể Nhi trong phiên bản Lộc đỉnh ký năm 2008.
Hơn nữa, về tính cách, A Kha là một cô nàng có cá tính cứng rắn và quyết đoán. Trong tiểu thuyết này, A Kha cùng với A Kỳ cùng nhau đi tầm sự học đạo để rồi gặp được Vi Tiểu Bảo, một kẻ vốn ngay từ đầu đã tỏ ra mê muội trước vẻ tuyệt sắc của A Kha - người hoàn toàn gục ngã trước nhan sắc lộng lẫy của nàng.
Thế nhưng con người A Kha chỉ rung động trước một Trịnh Khắc Sảng, cháu trai của danh tướng nhà Minh chống lại triều đình Thanh Trịnh Thành Công sống ở thế ký 17 (trong Lộc đỉnh ký phiên bản Châu Tinh Trì thì nhân vật này lại là Ngô Ứng Hùng). Nàng hoàn toàn lạnh nhạt trước sự mê mẩn của Tiểu Bảo, dù A Kha tức giận, xa lánh, nhiếc móc, cầu xin, căm ghét, chống cự, truy sát,tự sát liều mạng, cũng không làm sao thoát nổi con ma hiếu sắc Vi Tiểu Bảo trâng tráo, vẫn luôn tỏ ra mặt dày tiếp cận. Mặc dù hắn thừa biết A Kha không coi hắn ra gì và cũng không có chút tình cảm, thậm chí còn căm ghét đến tận xương tủy, có lần nàng còn chủ đích xuống tay sát hại gã. Ấy vậy nhưng, dù biết người nàng yêu là chàng trai Trịnh Khắc Sảng cao lớn tuấn tú, song Vi Tiểu Bảo không những không rút lui mà còn bám riết hơn nữa.
Số phận hẩm hiu, dòng đời xô đẩy
Tuy vậy, cuộc đời của A Kha cũng khốn khổ không cùng. Cô là cốt nhục của người anh hùng Lý Tự Thành và thiên hạ đệ nhất mỹ nữ Trần Viên Viên, một sự kết tinh của anh hùng – mỹ nhân mà ra.
Từ khi còn nhỏ, A Kha cùng mẹ sống trong Bình Tây vương phủ của tên giặc phản Ngô Tam Quế. Nhưng vì Ngô Tam Quế vốn cho rằng A Kha không phải cốt nhục của mình nên thường đối đãi với cô không ra lạnh nhạt cũng chẳng phải thiết thân. Về sau bị Cửu Nạn sư thái bắt cóc và trở thành đệ tử của bà, cốt làm công cụ trả thù cho bà khi cho rằng A Kha là cốt nhục của Ngô Tam Quế. Cửu Nạn muốn đào tạo A Kha thành thích khách với âm mưu dùng chính con gái của Ngô Tam Quế để giết chết Ngô Tam Quế.
Cửu Nạn vốn là Độc Tí Thần Ni Cửu Nạn hay công chúa Trường Bình, con gái thứ của hoàng đế Minh Tư Tông Sùng Trinh, công chúa vì oán hận Ngô Tam Quế đã lôi kéo quân lính nhà Thanh phá hoại nhà Minh.
Con người A Kha vốn từ đầu tỏ ra thờ ơ, ghét bỏ và có ý định hạ sát Vi Tiểu Bảo.
Vi Tiểu Bảo khi biết A Kha là đệ tử của Cửu Nạn, gã vì muốn được gần gũi và tiếp cận A Kha nên đã bái Cửu Nạn làm sư phụ. Tuy vậy, thái độ của nàng vẫn luôn tỏ ra hờ hững với hắn.
Ở đây cũng phải nói đến khái niệm “dòng đời xô đẩy” để A Kha đến với Trần Khắc Sảng chứ không phải Vi Tiểu Bảo. A Kha mê muội bỏ theo Trần Khắc Sảng cũng là điều hiển nhiên. Ngay từ đầu, A Kha bị tình yêu sét đánh với Khắc Sảng để rồi bị hắn lợi dụng. Nhưng lý do A Kha say như điếu đổ và để Khắc Sảng lợi dụng cũng bởi hắn từng không khác chiếc bè khi A Kha sắp "chết đuối" vớ được.
Trở về bên Vi Tiểu Bảo
Vốn Cửu Nạn sư thái muốn phục phục hận và báo thù nên đã nhầm tưởng A Kha là con gái của Ngô Tam Quế. Vốn Cửu Nạn cho rằng A Kha vốn có quan hệ gần gũi với Sấm vương thời mạt Minh Lý Tự Thành và là con của Ngô Tam Quế với danh kỹ Trần Viên Viên. Cửu Nạn sau đó đã bắt A Kha làm đệ tử, nuôi mộng đào tạo nàng trở thành một sát thủ nhằm làm thích khách sát hại Ngô Tam Quế về sau.
A Kha cuối cùng cũng đã về bên Vi Tiểu Bảo cùng với 6 bà vợ khác của Vi gia.
Tuy nhiên sau khi âm mưu hạ sát thất bại, A Kha mới phát hiện ra được thân thế thực sự của mình: Mẹ đẻ là Trần Viên Viên vốn là một tác nhân khiến triều Minh sụp đổ, một dâm phụ đã đi theo Ngô Tam Quế tới Vân Nam nhưng còn "quan hệ"với Lý Tự Thành để rồi sinh ra nàng. A Kha có là con của Ngô Tam Quế hay Lý Tự Thành cũng đều không vinh nhục gì, cha ruột là Lý Tự Thành - một kẻ bán nước thì dù nàng có đi đâu cũng không dám ngẩng cao đầu, là con của Ngô Tam Quế thì bị người Hán khinh bỉ, miệt thị. Trong khi đó sư phụ Cửu Nạn sự thái, người nàng từng tôn kính lại chỉ nhăm nhăm nhằm lợi dụng nàng cho âm mưu rửa thù phục hận. Đúng trong lúc suy sụp, mất phương hướng thì Trần Khắc Sảng xuất hiện, gã chẳng khác nào một cứu tinh của A Kha.
Tuy nhiên, A Kha lại không hề biết được về con người thật của tên Trịnh Khắc Sảng, một kẻ không ra gì, là hạng giá áo túi cơm, tham sống sợ chết, lại còn tàn nhẫn nữa. Sau khi Trịnh Khắc Sảng giết Trần Cận Nam, Vi Tiểu Bảo đáng lẽ phải thực hiện theo yêu cầu của Trần Cận Nam nhưng hắn lại không giết Trịnh Khắc Sảng. Ngược lại, họ Vi đòi Trịnh Khắc Sảng phải "trả nợ" - món nợ mà trước đây Vi Tiểu Bảo vì muốn cướp A Kha đã buộc Trịnh Khắc Sảng phải ký một tờ giấy "vay nợ" mà không ai hiểu nổi. Lúc này Trịnh Khắc Sảng đương nhiên không có tiền để trả nợ, nhưng mạng sống của mình quan trọng hơn, bèn trước mặt mọi người, Trịnh bằng lòng đem A Kha thế chấp cho Vi Tiểu Bảo.
Đó cũng là một nguyên nhân, song còn vì A Kha từng bị Vi Tiểu Bảo cưỡng hiếp và mang thai với hắn. Vì vậy mà Trịnh Khắc Sảng đã không còn cần đến nàng để rồi dẫn đến hành động vô tình vô nghĩa, đê hèn của Trịnh Khắc Sảng đối với A Kha nói trên khiến hắn đã làm nàng đau đớn và nhục nhã ê chề.
A Kha không những bị Vi Tiểu Bảo làm nhục, mà còn bị Trịnh Khắc Sảng đem ra làm vật thế thân, để rao bán. Đây chính là bi kịch của A Kha.
Cuối cùng thì A Kha đã "phải" về với Vi gia, sống chung với 6 bà vợ khác của họ Vi, sinh cậu con trai đầu lòng Vi Hổ Đầu, sống cuộc sống êm đềm mà bất hạnh. Về sau, A Kha đã cùng Vi Tiểu Bảo trở lại sống ở Đại Lý, Vân Nam.
Nàng A Kha xinh đẹp của Ứng Thể Nhi trong Lộc đỉnh ký phiên bản Huỳnh Hiểu Minh (2008).
Võ công và sắc đẹp hoa nhường nguyệt thẹn của A Kha
Võ phái mà A Kha và sư tỷ A Kỳ theo học là chiêu thức kiếm pháp Thiết kiếm môn, ngay đến một người võ công cao cường như Ngô Tam Quế cũng không thể địch nổi chiêu võ này, thậm chí có thể hóa giải được cả chiêu thức kinh dịch Xa Môn phái. Vốn chiêu thức võ nghệ này là tuyệt hạng võ công mà nàng Song Nhi cũng đã từng học qua. Tuy nhiên chiêu võ này của A Kha và A Kỳ không có được uy lực vô song như đối với của Song Nhi. Tuy có chiêu thức Thiết kiếm môn nhưng A Kha và A Kỳ vốn không có nội lực nên dễ dàng bị trưởng pháp của phái Lao Sơn đánh bại.
Vẻ đẹp hoa nhường nguyệt thẹn, chim sa cá lặn của A Kha.
Vẻ đẹp hoa nhường nguyệt thẹn của A Kha dưới ngòi bút của Kim Dung càng trở nên ngời ngời tựa ánh trăng đêm rằm: “Vẻ đẹp tựa tiên giáng trần, ánh hào quang của nhan sắc làm mê hoặc lòng người, lay động triệu con tim, chim sa cá lặn, hoa nhường nguyệt thẹn, đẹp không ai sánh kịp. Nhan sắc tựa đóa hoa sen mới nở, làm khuynh nước khuynh thành. Thậm chí còn vượt trội hơn cả ngọc tự trong hoa. Da trắng mịn đẹp tựa tuyết, làm toát lên vẻ thanh nhã thanh tao, tựa như một mỹ nhân bước ra từ bức họa khắc từ khối ngọc được đẽo gọt mà thành…”. Như vậy, A Kha được coi là người đẹp nhất trong số 7 bà vợ của Vi Tiểu Bảo.
Về giọng nói của A Kha được tả như từng câu từng chữ tựa châu ngọc thốt ra, cá trong hang cũng phải ló ra nghe. Tiếng nói cứ du dương, réo rắt như ân thanh tự cung đình giáng xuống, nghe ngân nga êm dịu vô cùng, còn khiến lòng người xốn xang, xao xuyến. Tiếng nói của A Kha khi thốt ra cứ văng vẳng và khiến người nghe nhớ mãi đến tận 3 ngày sau, hay lời nói tựa tiếng oanh lời yến.
A Kha được miêu tả với sắc đẹp tựa tiên giáng trần.
Về vóc dáng, bờ vai tựa được đẽo gọt mà thành, vòng eo thon gọn, duyên dáng xinh đẹp tuyệt trần. Ánh mắt của nàng được miêu tả là long lanh óng ánh, hờ hững xuất trần, ánh mắt đung đưa trong vắt. Hai tay với những ngón tay kiều diễm thon nhỏ tựa như được đúc tạc từ bạch ngọc mà thành, phía sau các ngón tay còn có 5 xoáy tròn nhỏ xinh xinh.
Chính vì vẻ đẹp tột cùng như vậy mà Vi Tiểu Bảo khi gặp nàng đã thề thốt trăng sao muốn lấy nàng về làm vợ. Hắn phát điên phát rồ, "thề có phải vượt rừng đao biển lửa, lên trời hái trăng, xuống biển mò ngọc, cũng không sợ gian khổ hi sinh, kiếp này phải lấy nàng cho bằng được".
Hữu sắc vô hương
Tuy sở hữu vẻ đẹp tựa tiên sa giáng trần nhưng A Kha lại được ví là không có tài trí mưu lược, kém thông minh, suy nghĩ đơn giản, nông cạn, mù quáng trước hư vinh, không nhận biết được người tốt kẻ xấu. Ngoài ra võ nghệ cũng thuộc bậc xoàng, nếu không có vẻ đẹp bên ngoài thì coi như không có gì đáng để chú ý.
Xét về sắc vóc thì A Kha là bà vợ xinh đẹp nhất trong số 7 bà vợ, tuy nhiên về sự ân cần, quan tâm chăm sóc dành cho Tiểu Bảo thì A Kha thua xa Song Nhi, uy quyền và năng lực không thể so bì được với vợ cả Tô Thuyên, địa vị thân thế cũng không sánh lại được với Kiến Ninh công chúa, sự tinh tế trong tính cách không đọ lại được với Tăng Nhu, không nhanh nhẹn và khéo léo bằng Phương Di và cũng không ngây thơ rực rỡ được bằng Mộc Kiếm Bình.
Ngoại trừ sắc vóc, A Kha thua xa các bà vợ khác nhưng luôn khiến Tiểu Bảo mê mẩn.
Thế nhưng A Kha lại chiếm được tình cảm và sự mê mẩn của tên Vi Tiểu Bảo vốn háo sắc, mặc dù A Kha từng nhiều lần hợp sức cùng mối tình đầu Trịnh Khắc Sướng hãm hại Vi Tiểu Bảo. Thậm chí có lúc suýt chút nữa đã giết chết Tiểu Bảo, may nhờ có Song Nhi xuất hiện kịp thời cứu mạng nên gã họ Vi thoát nạn. Rút cục, Vi Tiểu Bảo rộng lòng không những không oán hận mà còn nhận nàng về làm vợ của gã, không hề làm khó dễ hay trách móc gì nàng.
Ý kiến trái chiều
Mặc dù có nhiều quan điểm cho rằng A Kha ghét Vi Tiểu Bảo, vì ghét mà cứ gặp là đánh mắng, nạt nộ, lớn tiếng với hắn. Tuy nhiên chính điểm này mới tạo nên nét tính cách cũng như sự thú vị trong chuyện tạo dựng tình cảm giữa hai nhân vật này. Nguyên nhân khiến A Kha ghét cũng do Vi Tiểu Bảo mà ra, hành động của Vi Tiểu Bảo đối với A Kha là sự cưỡng gian đáng sợ nhất về tinh thần cũng như tâm lý, còn nguy hiểm hơn mọi hành động côn đồ dâm tặc từ trước đến nay. Vi Tiểu Bảo không cưỡng dâm về thân xác A Kha, nhưng hắn đã trắng trợn cưỡng hiếp về ý chí của nàng. Gã từng nghĩ đủ cách phá hoại tình yêu của nàng với Trịnh Khắc Sảng, cố ý tước đoạt tự do cá nhân của nàng, không ngừng chà đạp lên nhân cách của nàng.
Tổn thương về tinh thần và tâm lý mà Vi Tiểu Bảo gây ra cho A Kha còn nặng gấp trăm lần việc hắn cưỡng hiếp nàng về thể xác. Do đó, A Kha muốn giết Vi Tiểu Bảo hoàn toàn không phải là chuyện "có bé xé ra to" mà do nàng đã bị đẩy vào bước đường cùng, không còn cách nào khác.
Động một tí là A Kha lôi Tiểu Bảo ra đánh đập, nạt nộ.
Một điểm khác giữa A Kha và 6 bà vợ còn lại đó là họ thường tỏ ra mê tít Vi Tiểu Bảo ngay sau khi vừa mới gặp. Trong khi nàng ngay từ lúc đầu đã tỏ ra thờ ơ, hờ hững và lãnh đạm, mặc cho Vi Tiểu Bảo theo đuổi và say mê nàng như điếu đổ. Rõ ràng là nàng ghét Tiểu Bảo. Nhưng xét một cách khác mà nói, chính cái sự ghét rõ ràng đó của A Kha lại cho thấy một điều là cô có nghĩ đến, để mắt đến Vi Tiểu Bảo. Đó cũng chỉ là một dạng cảm xúc đơn thuần mà nàng dành cho họ Vi. Có ghét rồi mới có yêu, bởi khi đã yêu thường có chán rồi sinh ra ghét, còn trong trường hợp của A Kha và Tiểu Bảo thì ngược lại.
Hơn nữa, dù lạnh lùng, nạt nộ Tiểu Bảo đấy nhưng A Kha không đến nỗi bán đứng Tiểu Bảo như Phương Di từng làm. Ai nói A Kha chỉ biết ra tay hãm hại Tiểu Bảo, hợp sức cùng Trần Khắc Sướng hạ thủ họ Vi? Nên nhớ nàng đã từng ra tay cứu Tiểu Bảo trong lần giao đấu cùng Khắc Sướng. Như vậy, dưới ngòi bút của Kim Dung, ông không chỉ tập trung tâm huyết cho hai nhân vật chính là Vi Tiểu Bảo và Khang Hy, mà ngay cả A Kha có lẽ cũng là một nhân vật được ông nhào nặn và tâm huyết không kém. Bằng chứng là A Kha phải như thế nào thì gã Tiểu Bảo mới thề thốt rằng: cả đời chỉ yêu mình nàng.
Dù đẹp nhưng A Kha vẫn không chiếm được cảm tình từ độc giả lẫn người xem.
Dù đẹp nhất trong số 7 bà vợ đấy, tuy nhiên lý do A Kha không được lòng độc giả lẫn khán giả đam mê Kim Dung là vì nàng đã từng làm ngơ trước tình cảm của Tiểu Bảo dành cho, để đem lòng si mê Trịnh Khắc Sướng, một kẻ tiểu nhân bỉ ổi chỉ biết lợi dụng nàng. Hơn nữa, Tiểu Bảo từng nhiều lần cứu A Kha, thế nhưng nàng lại không chút đoái hoài hay cảm kích trước hành động nghĩa hiệp của gã, thậm chí còn tỏ ra cự tuyệt.
Và như vậy nếu không có sự cố ở Lệ Xuân viện thì A Kha sẽ vẫn nguyện đi cùng trời cuối đất với tên Trịnh Khắc Sướng. Thế nên A Kha mới khiến nhiều người tỏ ra ngán ngẩm, bất mãn khi buông lời chê: Cô nương này “IQ thấp”, võ công làng nhàng, tính tình thì cố chấp, nhưng Tiểu Bảo vẫn yêu cô bởi hắn là đàn ông, là những người yêu bằng mắt khi coi dung mạo là trên hết.
Tạo hình A Kha qua các phiên bản trên màn ảnh
Phiên bản Lộc đỉnh ký đầu tiên do đài Giai Thị Hồng Kông sản xuất năm 1977, nữ diễn viên Văn Tuyết Nhi thủ vao Vi Tiểu Bảo, Lý Thông Minh vai Song Nhi, Mã Hải Luân vai Tô Thuyên, Trình Tư Tuấn vai Khang Hy, Tào Đạt Hoa vai Hồng giáo chủ, tuy nhiên vẫn chưa rõ vai A Kha do ai thể hiện.
Tạo hình A Kha của Thương Thiên Nga.
Năm 1984, Lộc đỉnh ký phiên bản Lương Triều Vỹ, Lưu Đức Hoa (vai Tiểu Bảo và Khang Hy) do đài TVB Hồng Kông ra mắt người hâm mộ với vai A Kha được giao cho nữ diễn viên Thương Thiên Nga đảm nhiệm.
Trong cùng năm này, đài TTV của Đài Loan cho ra mắt Lộc đỉnh ký phiên bản Lý Phi Nhi, Châu Thiệu Đống. Vai A Kha được giao cho người đẹp Trần Ngọc Mai thể hiện.
Trần Ngọc Mai khá thành công với vai diễn A Kha.
Năm 1986, “Đệ nhất mỹ nữ phim cổ trang” Lê Mỹ Nhàn nhân một lần tới Đài Loan đã thể hiện tạo hình nàng A Kha, cùng với Lương Triều Vỹ hóa thân Vi Tiểu Bảo trong trích đoạn phim Lộc đỉnh ký góp vui cho chương trình văn nghệ tổng hợp Happy Taipei của Đài Loan. Lê Mỹ Nhàn từng khá thành công trong các vai mỹ nhân phim cổ trang, đặc biệt các phim võ hiệp Kim Dung như nàng Triệu Mẫn trong Ỷ thiên đồ long ký, Lý Nguyên Chỉ trong Thư kiếm ân cừu lục hay Thích Phương trong Liên thành quyết. Đó đều là những vai diễn kinh điển của Lê Mỹ Nhàn trên màn ảnh nhỏ.
Hoa hậu Hồng Kông Lý Gia Hân có lẽ được mong chờ nhất cho vai diễn A Kha.
Năm 1992, Hoa hậu Hồng Kông 1988 Lý Gia Hân, người từng được mệnh danh là “Hoa hậu đẹp nhất Hồng Kông” đã nhận lời tham gia vai nàng A Kha trong Lộc đỉnh ký phiên bản Châu Tinh Trì, LâmThanh Hà.
6 năm sau, Á hậu 1 Hoa hậu Hồng Kông 1990 Lương Tiểu Băng đảm nhận vai nàng A Kha trong Lộc đỉnh ký phiên bản Trần Tiểu Xuân, Mã Tuấn Vỹ do đài TVB Hồng Kông làm lại. Năm 2001, đài CCTV cho ra mắt Lộc đỉnh ký phiên bản Trương Vệ Kiện, Đàm Diệu Văn. Vai nàng A Kha do nữ diễn viên Châu Ân thể hiện.
Lương Tiểu Băng với tạo hình nàng A Kha.
Châu Ân cũng thành công với nhân vật A Kha trong phiên bản Trương Vệ Kiện.
Năm 2008, do Phạm Băng Băng không quyết nên nữ diễn viên trẻ Ứng Thể Nhi là người nhận vai nàng A Kha trong Lộc đỉnh ký phiên bản Huỳnh Hiểu Minh, Chung Hán Lương do đài CCTV sản xuất. Với một nữ diễn viên vừa bước qua tuổi 20, Ứng Thể Nhi khi nhận được vai diễn này đã được coi là một ngôi sao đầy triển vọng.
Năm 2011, bộ phim điện ảnh trực tuyến Mộng hồi lộc đỉnh ký phiên bản Hồ Ca, Ngô Kỳ Long ra đời với vai A Kha do nữ người mẫu, hotgirl mạng Họa Gia (Amanda) đóng.
