Vài ngày gần đây, thị trường vàng được phen “choáng váng” khi giá vàng SJC tăng lên mức cao nhất mọi thời đại, vượt mốc 80 triệu đồng/lượng vào ngày 26 và 27/12/2023.

Tuy nhiên, đến đầu giờ chiều ngày 28/12/23023, giá vàng SJC bất ngờ “lao dốc không phanh” với mức điều chỉnh lớn chưa từng thấy trong nhiều năm qua.

Cụ thể, tính đến 14h30 ngày 28/12/2023, vàng bạc đá quý Sài Gòn niêm yết giá vàng SJC chỉ còn 73-76,02 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra), giảm tới 4,8 triệu đồng/lượng ở chiều mua vào, giảm 3,5 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra so với ngày hôm trước.

Doji niêm yết giá ở mức 72-76 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra), giảm tới 5,8 triệu đồng ở chiều mua vào và giảm 3,5 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra.

Phú Qý SJC giảm 5,5 triệu đồng/lượng ở chiều mua vào, giảm 3,3 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra, giá niêm yết chỉ còn 72,2-76 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra).

Sáng ngày 29/12/2023, giá vàng miéng SJC tiếp tục rớt giá “sốc” khi các “nhà vàng” điều chỉnh giá niêm yết chỉ còn 71-74 triệu đồng/lượng, giảm thêm 1,2 triệu đồng ở chiều mua vào và giảm thêm 2 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra so với phiên chiều ngày 28/12/2023.

Không những giảm giá không phanh, chênh lệch mua bán được nới rộng lên mức 4-5,6 triệu đồng/lượng. Với mức này, người mua vàng tại thời điểm cách đây 2 ngày, lúc giá vàng lên vượt ngưỡng 80 triệu đồng/lượng phải chịu mức lỗ lên tới 9 triệu đồng/lượng.

Trong khi giá vàng SJC lao dốc không phanh thì giá vàng 24K vẫn ổn định ở mức 62,5-63,5 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra).

Cùng thời điểm, giá vàng thế giới đứng ở mức 2.070USD/ounce, quy đổi theo tỷ giá ngân hàng, chưa kể thuế, phí, giá vàng thế giới đang ở mức 60,5 triệu đồng/lượng, thấp hơn giá vàng SJC 14 triệu đồng/lượng.

Chỉ thời gian ngắn, thị trường chứng kiến sự tăng giá chóng mặt của giá vàng. Mức chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC trong nước với giá vàng thế giới liên tục tăng những ngày gần đây, có thời điểm chênh lệch lên tới gần 20 triệu đồng/lượng.

Trong thời gian qua, giá vàng thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, giá vàng trong nước biến động mạnh, tăng nhanh, tác động tiêu cực đến an toàn thị trường tài chính, tiền tệ và tâm lý xã hội. Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 1426/CĐ-TTg ngày 27/12/2023 chỉ đạo về các giải pháp quản lý thị trường vàng.

Để ổn định và phát triển thị trường vàng an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo dõi sát diễn biến giá vàng thế giới và trong nước để khẩn trương thực hiện ngay các giải pháp theo quy định để bình ổn thị trường vàng, dứt khoát không để tình trạng "vàng hóa" nền kinh tế, không để tác động tiêu cực đến tỷ giá, lãi suất, thị trường tiền tệ, ngoại hối và an toàn, an ninh tài chính, tiền tệ quốc gia.

Đồng thời, khẩn trương có giải pháp hiệu quả để quản lý, điều hành giá vàng miếng trong nước theo nguyên tắc thị trường, không để tình trạng chênh lệch giữa giá vàng miếng trong nước và vàng quốc tế ở mức cao như thời gian qua ảnh hưởng tiêu cực đến điều hành kinh tế vĩ mô, báo cáo kết quả thực hiện trong tháng 01 năm 2024.

Yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm đối với thị trường vàng, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng và các chủ thể khác tham gia thị trường.

Kịp thời phát hiện những sơ hở, bất cập để xử lý chủ động, tích cực, hiệu quả theo thẩm quyền và báo cáo những vấn đề vượt thẩm quyền, đề xuất cấp thẩm quyền biện pháp xử lý phù hợp, đúng quy định;

Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định pháp luật, nhất là các hành vi buôn lậu, trục lợi, đầu cơ, thao túng, lợi dụng chính sách đẩy giá của các tổ chức, cá nhân… gây mất ổn định, an toàn thị trường vàng.

Trường hợp phát hiện hoạt động kinh doanh vàng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kịp thời chuyển tài liệu, hồ sơ cho cơ quan chức năng để xử lý nghiêm, công khai, minh bạch theo quy định pháp luật.

Các Bộ Công an, Công Thương, Tài chính, Tư pháp, Thông tin và Truyền thông, các cơ quan liên quan và các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được chủ động phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về quản lý thị trường vàng, kịp thời chia sẻ, cung cấp thông tin và chủ động xử lý các công việc, nhiệm vụ theo thẩm quyền, kịp thời báo cáo các cấp thẩm quyền các vấn đề phát sinh vượt thẩm quyền.

Giá vàng tăng giảm thất thường cùng với chênh lệch mua - bán có thời điểm lên tới trên 5 triệu đồng khiến nhiều nhà đầu tư như “ngồi trên đống lửa”. Những nhà đầu tư chuyên nghiệp nắm giữ vàng trong trung và dài hạn thì mới có cơ hội kiếm lời còn nhà đầu tư lướt sóng với vàng thì vô cùng rủi ro khi mới mua xong đã lỗ ngay cả vài triệu đồng/lượng.

Trao đổi với PV, ông Huỳnh Trung Khánh - Cố vấn cấp cao Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng, giá vàng lên xuống phụ thuộc hoàn toàn vào cung cầu của thị trường.

Giá vàng trong nước tăng mạnh thời gian gần đây là do nhu cầu của người dân tăng cao, phần lớn do tâm lý đám đông kéo nhau đi mua vàng.

Tuy nhiên, từ sau khi Nghị định 24/2012 có hiệu lực đến nay, Ngân hàng Nhà nước không nhập thêm vàng và Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn cũng không được dập thêm vàng mới mà chỉ gia công một số vàng bị móp méo.

Do đó, khi giá vàng tăng lên, người dân đi mua nhiều, cung thấp hơn cầu làm cho tình trạng khan hàng, cháy hàng diễn ra, khiến giá vàng SJC tăng cao và khi người dân thấy giá vàng cao lại đổ xô đi bán nên giá vàng lại xuống thấp.

“Khi vàng khan hiếm, họ sẽ lấy tiền trước và hẹn ngày lấy vàng sau. Tương tự, khi người dân ùn ùn đi bán vàng, họ sẽ cầm vàng trước và hẹn ngày lấy tiền sau. Khi thị trường biến động nhiều, cửa hàng kinh doanh vàng sẽ đẩy toàn bộ rủi ro về phía khách hàng, họ kinh doanh không cần vốn”, ông Khánh nói.

Đồng tình với ý kiến trên, ông Đinh Tùng Lâm – Viện thực hành đầu tư tài chính Da Vinci cho rằng, giá vàng trên thị trường trong nước đang hoàn toàn thả nổi chứ không theo một quy định chung nào và không có một đơn vị nào quyết định giá vàng hôm nay phải là bao nhiêu.

 “Chính vì vậy, có thời điểm chỉ trong 1 buổi sáng nhưng giá vàng được các đơn vị kinh doanh vàng điều chỉnh đến 19 lần. Cùng là vàng SJC nhưng giá của các cửa hàng kinh doanh vàng lại có giá mua – bán khác nhau”, ông Lâm nói.

Đối với thị trường kinh doanh vàng tại Việt Nam thì nhà đầu tư phải chịu rủi ro quá lớn. Trong trường hợp giá vàng tăng hay giảm mạnh thì các đơn vị kinh doanh vàng hoàn toàn có thể điều chỉnh theo giá họ, vì vậy rủi ro lớn thuộc về nhà đầu tư.

“Khi nhu cầu mua quá lớn sẽ đẩy giá vàng bán ra tăng cao lên và nhu cầu bán của người dân cao thì đẩy giá mua vào hạ xuống. Vì vậy, khi đầu tư phải có kiến thức và nghiên cứu thật kỹ chu kỳ và biên độ đầu tư lâu dài mới có lợi, nếu đầu tư theo kiểu chộp giật thì nhà đầu tư tự ôm rủi ro về mình”, ông Lâm nhận định.

Để sớm có thể hạ nhiệt được giá vàng khi nhu cầu vàng cuối năm tăng cao, giá thế giới có khả năng lên mốc 2.100 USD/ounce, ông Khánh đưa ra giải pháp là cho nhập khẩu vàng.

“Hiệp hội chúng tôi nhiều lần kiến nghị cho nhập nguyên liệu về để sản xuất vàng nhẫn, nữ trang, từ đó sẽ làm giảm nhu cầu vàng miếng. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước nên cho phép 3 đơn vị nhập khoảng 1,5 tấn với khoảng 100 triệu USD trong vòng 3 tháng. Nhập số lượng ít sẽ không ảnh hưởng gì đến tỷ giá. So với các mặt hàng nhập khẩu khác hơn tỷ USD thì việc nhập vàng này không đáng lo ngại”, ông Khánh nói và khẳng định, đây là biện pháp tối ưu nhất thời điểm này để sớm hạ nhiệt giá vàng.

PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính (Trường Đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng, với thị trường vàng miếng độc quyền, cung - cầu bị kiểm soát như hiện nay, việc giá vàng tăng cao hơn bình thường tất yếu sẽ xảy ra. Mức giá vàng miếng chênh lệch tới 16 triệu đồng so với vàng nhẫn.

Theo ông Huân, cách duy nhất can thiệp vào thị trường lúc này là ngưng độc quyền sản xuất vàng miếng. “Nhà nước chỉ kiểm soát nguồn cung, việc sản xuất có thể cho các doanh nghiệp khác cùng tham gia, sử dụng vàng dân cư để sản xuất vàng miếng, góp phần hạ nhiệt nhu cầu vàng miếng của thị trường.

Trước diễn biến của thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ra thông cáo cho biết sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường vàng, chuẩn bị sẵn sàng triển khai phương án can thiệp.

Theo NHNN, nguyên nhân khiến giá vàng miếng SJC trong nước tăng mạnh trong những ngày vừa qua chủ yếu do yếu tố tâm lý trước đà tăng liên tục của giá vàng quốc tế. Do vậy, trong những ngày giá vàng quốc tế biến động tăng mạnh, giá vàng miếng SJC trong nước thường tăng với tốc độ nhanh hơn.

NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường vàng, chuẩn bị sẵn sàng để triển khai phương án can thiệp bình ổn thị trường vàng. Trong tháng 1/2024, NHNN sẽ trình báo cáo tổng kết Nghị định 24, trong đó có đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định quản lý thị trường vàng để phù hợp với bối cảnh mới của thị trường.

Trước diễn biến phức tạp, khó lường của thị trường vàng quốc tế và trong nước, NHNN khuyến cáo người dân nên thận trọng trong giao dịch vàng.