"Xã xuất ngoại" chao đảo vì AIDS

Với hàng ngàn người đang làm ăn xa, trong đó hầu hết ở Lào, xã thuần nông nghèo khó Lộc Bổn, huyện Phú Lộc (tỉnh Thừa Thiên – Huế) giàu nhanh với nhiều nhà lầu, xe hơi. Đằng sau sự hào nhoáng vật chất, những người Lộc Bổn tha hương chao đảo vì HIV/AIDS, con cái đối diện nguy cơ thất học.

Kéo nhau làm ăn xa

Hơn mười năm trước, những cư dân đầu tiên của xã Lộc Bổn đến đất nước triệu voi lập nghiệp, kiếm kế sinh nhai. Họ làm đủ việc từ thợ xây, lái xe, cắt tóc, móng chân móng tay.... Người trước kéo người sau, anh chị em dìu nhau, cứ thế mà nay chỉ riêng thôn Hòa Vang, số người đi Lào đã xấp xỉ cả ngàn người. Ông Trần Văn Hoa - Chủ tịch UBND xã Lộc Bổn - nhẩm tính: “Toàn xã có 2.700 hộ dân, 15.000 nhân khẩu. Chưa thống kê cụ thể, nhưng Lộc Bổn ước có đến 3.000 - 4.000 người đang sinh sống, làm việc tại Lào”.

Nhanh chóng giàu có, khắp xã dân cất nhà lầu hoành tráng, mua xe hơi: “Tết năm nay, số xe hơi trong xã đã tăng gấp đôi, ước tính cũng đã lên đến vài trăm chiếc. Người sau thi đua người trước sắm xe” - ông Hoa tự hào nói.

Ở xã này, trẻ ba bốn tuổi đã có hộ chiếu riêng, số năm đi Lào cũng bằng số tuổi và đối diện với nguy cơ thất học. Ông Phạm Văn Ngọc (thôn Hòa Vang) dắt díu cả gia đình sang Lào làm ăn gần chục năm nay. Hai đứa con Phạm Thị Uyên (4 tuổi), Phạm Thị Cúc (16 tháng tuổi) phải theo chân cha mẹ: “Con nhỏ qua bên đó không được đi học, chăm nom cũng đau lòng lắm. Hy vọng vài năm nữa, tích cóp được tiền, vợ chồng về quê để con được đến lớp” - ông Ngọc dự tính. Còn những đứa trẻ ở lại quê đến lớp lại không có sự giám sát của cha mẹ đâm ra hư hỏng, bỏ học rồi cũng theo cha mẹ đi Lào, đang trở thành cái vòng luẩn quẩn.

Mấy năm gần đây, người dân Lộc Bổn giàu nhanh, nhưng cũng đang phải đối mặt với căn bệnh thế kỷ

“Ết” nhiều

Ở nơi đất khách quê người, túi tiền rủng rỉnh, lại không làm chủ được hành vi, thiếu kiến thức, khiến nhiều người “rước” vào thân căn bệnh thế kỷ lúc nào không hay biết. Trường hợp ông N.P.H (thôn Hòa Vang) khiến nhiều người không khỏi ngỡ ngàng. Ông H vốn là nông dân hiền lành, chất phác. Sang Lào làm thợ xây, hằng tháng, ông H gửi tiền đều đặn về cho vợ xây nhà, nuôi hai con ăn học. Chỉ đến khi ông H trở về quê với thân hình gầy rộc, lở loét thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn AIDS.

Ông H qua đời, bà N.T.B.T đi xét nghiệm kết quả là đã nhiễm bệnh từ chồng.

Như ông H, nhiều gia đình tại thôn Hòa Vang cũng chao đảo vì HIV. Ông Nguyễn Văn Linh - Trưởng thôn Hòa Vang - cho biết, toàn thôn đã có 22 người nhiễm HIV/AIDS, trong đó có 14 người đã tử vong. Hầu hết đều bị từ Lào. “6 năm trước, người đầu tiên trong thôn chết vì căn bệnh AIDS, người dân đã hết sức hoang mang, lo lắng. Bây giờ, được tuyên truyền, tập huấn nên đỡ sợ, kỳ thị với những người có H” - ông Linh nói.

Xã Lộc Bổn hiện có 23 trường hợp người dân nhiễm và một cháu bé - con của cặp vợ chồng nhiễm HIV/AIDS - chờ xét nghiệm để khẳng định; trong đó, chủ yếu ở 4 thôn Hòa Vang, Bình An, Thuận Hóa, Hòa Mỹ. 90% số trường hợp nhiễm bệnh từ con đường quan hệ tình dục không an toàn: “Năm 2012 phát hiện 3 trường hợp. Việc thống kê số người nhiễm HIV/AIDS chỉ mang tính chất tương đối chứ chưa phải là con số thực tế, bởi có nhiều trường hợp chưa làm xét nghiệm, hoặc khai giả tên tuổi khi làm xét nghiệm nên không thể nắm được” - ông Hoa nói.