Vụ Tịnh thất Bồng Lai: Vì sao "cấm đi khỏi nơi cư trú" với Lê Tùng Vân?

Theo luật sư, ông Lê Tùng Vân không bị bắt giam, được áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú (tại ngoại) là một trong những quy định của pháp luật.

Sáng 7/1, Công an tỉnh Long An đã ra quyết định khởi tố bị can đối với 4 đối tượng tại Tịnh thất Bồng Lai gồm Lê Tùng Vân (SN 1932, hộ khẩu ở TP HCM); Lê Thanh Hoàn Nguyên (SN 1990); Lê Thanh Nhất Nguyên (SN 1991) và Lê Thanh Trùng Dương (SN 1995, cùng ở xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) về tội “Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, tổ chức, cá nhân".

Bên ngoài Tịnh thất Bồng Lai - Thiền am bên bờ vũ trụ

Đồng thời, cơ quan công an cũng ra quyết định bắt bị can để tạm giam với Lê Thanh Hoàn Nguyên, Lê Thanh Nhất Nguyên và Lê Thanh Trùng Dương. Riêng bị can Lê Tùng Vân bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.

Liên quan đến vụ việc, Tiến sĩ, luật sư (TS.LS) Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp đã có những phân tích xung quanh việc cơ quan điều tra áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khởi nơi cư trú đối với bị can Lê Tùng Vân thay vì bắt tạm giam.

"Về nguyên tắc thì sau khi khởi tố vụ án hình sự do có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan điều tra sẽ tiếp tục xem xét làm rõ vai trò của các nghi can để tiến hành khởi tố bị can và áp dụng các biện pháp ngăn chặn.

"Khởi tố vụ án" và "khởi tố bị can" là các quyết định tố tụng khác nhau, hậu quả pháp lý khác nhau. việc khởi tố vụ án và khởi tố bị can có thể thực hiện đồng thời hoặc cũng có thể khởi tố vụ án trước, sau đó điều tra, trong quá trình điều tra làm rõ hành vi của bị can nào sẽ khởi tố bị can đó”, TS.LS Cường lý giải.

TS.LS Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp

Theo luật sư Cường, nếu mới chỉ khởi tố vụ án thì chưa ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của cá nhân nào, còn khi đã khởi tố bị can thì sẽ xác định cụ thể người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật là ai, đồng thời sẽ áp dụng các biện pháp ngăn chặn theo quy định pháp luật.

Trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra sẽ khởi tố các bị can về các tội danh đã được khởi tố trước đó. Có thể khởi tố một bị can với nhiều tội danh, theo đó sẽ áp dụng các biện pháp ngăn chặn khác nhau theo quy định của bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

TS.LS Đặng Văn Cường cho hay, người phạm tội "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" thì mức phạt thấp nhất theo khoản 1, điều 331) là phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng - 3 năm, hình phạt cao nhất là 7 năm tù (khoản 2, điều 331). Trường hợp bị can bị khởi tố thuộc khoản 1 điều 331 thì có thể đánh giá là ít nghiêm trọng theo quy định của pháp luật nên có thể áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú,

3 trường hợp bị bắt tạm giam trong vụ án xảy ra ở Tịnh Thất Bồng Lai có thể các bị can này thuộc các trường hợp không có nơi cư trú rõ ràng, bỏ trốn, cản trở hoạt động điều tra...

Theo luật sư Cường, pháp luật hiện hành cũng quy định đối với bị can, bị cáo là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, là người già yếu, người bị bệnh nặng mà có nơi cư trú và lý lịch rõ ràng thì không tạm giam mà áp dụng biện pháp ngăn chặn khác (trừ các trường hợp đã được quy định bắt buộc phải tạm giam). Bị can Lê Tùng Vân nếu được xác định là người già yếu có thể được xem xét trong trường hợp này để áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.

Bị can Lê Tùng Vân - người đứng đầu Tịnh thất Bồng Lai

Trước đó, các cơ quan của tỉnh Long An đã nhận được nhiều đơn tố cáo của tổ chức, cá nhân về hành vi sai phạm của một số trường hợp sinh sống tại hộ bà Cao Thị Cúc (SN 1960; ngụ xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa) – nơi tự xưng là "Tịnh thất Bồng Lai", sau đó đổi tên thành "Thiền am bên bờ vũ trụ".

Đồng thời, cộng với việc thu hút sự quan tâm, chú ý của dư luận xã hội và trên các trang mạng xã hội, đa số bức xúc đối với các hoạt động có dấu hiệu lợi dụng hình thức tu tại gia, nuôi dưỡng trẻ mồ côi, cơ nhỡ để kêu gọi góp vốn từ thiện và lợi dụng quyền tự do dân chủ để xâm phạm lợi ích của tổ chức, cá nhân; có dấu hiệu loạn luân... nên gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại địa phương.

Ngày 3/1, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Đức Hòa đã ra quyết định khởi tố vụ án "Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, tổ chức, cá nhân" xảy ra tại "Tịnh thất Bồng Lai".

Ngày 4/1, nhận được tin báo của nhân dân về việc các đối tượng nhận tiền đóng góp từ thiện có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Đức Hòa đã tổ chức bắt quả tang và khám xét tại hộ bà Cúc, làm việc với một số trường hợp sinh sống tại đây để xác định sai phạm của các đối tượng có liên quan.