Vụ BS bị ép làm "đao phủ": Bộ Y tế từng phản ứng

Luật Thi hành án hình sự quy định điều dưỡng viên và bác sĩ không phải là thành viên của hội đồng thi hành án tử hình nên họ có quyền từ chối thực hiện công việc không thuộc chức năng, thậm chí là trái với y đức.

Liên quan đến vụ Bác sĩ bị ép làm “đao phủ”, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động vào sáng 15/12, ông Nguyễn Hữu Phúc, Viện trưởng VKSND tỉnh Phú Yên, cho biết cơ quan này có tiến hành kiểm sát việc thi hành án tử hình đối với phạm nhân Nguyễn Thành Khâu tại tỉnh Đắk Lắk. Tuy nhiên, VKSND tỉnh Phú Yên không đi cùng trong đoàn của hội đồng thi hành án tử hình.

“Vụ việc cụ thể tôi không rõ. Các anh hỏi chủ tịch hội đồng thi hành án tử hình của tỉnh sẽ rõ hơn” - ông Phúc nói.

Bác sĩ chỉ hỗ trợ

Ông Nguyễn Phi Đô - Phó Chánh án TAND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng Thi hành án tử hình tỉnh Phú Yên - cho rằng khi ông đi tập huấn về việc thi hành án tử hình bằng thuốc độc, cơ quan công an khẳng định việc hỗ trợ xác định tĩnh mạch đối với bác sĩ là đưa kim tiêm vào tĩnh mạch phạm nhân rồi để đội thi hành án bơm thuốc độc thi hành án tử hình. “Tôi đã hỏi rõ chuyện này và khi tôi đi học tập ở các tỉnh thì mọi nơi cũng làm như vậy”- ông Đô khẳng định.

Nhiều bác sĩ khẳng định dù tiếp xúc với việc điều trị hằng ngày nhưng họ chưa sẵn sàng tâm lý cho việc tiêm thuốc độc cho phạm nhân (Ảnh chỉ mang tính minh họa)

Cũng theo chủ tịch Hội đồng Thi hành án tử hình tỉnh Phú Yên, sở dĩ cần bác sĩ hỗ trợ xác định tĩnh mạch vì các tử tù bị giam lâu, tĩnh mạch của họ lặn sâu vào trong, khó xác định. Ông Đô cũng nói trước đây, khi soạn dự thảo quy định về thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc để trình Chính phủ, ban soạn thảo có đề nghị bác sĩ phải tham gia hội đồng thi hành án tử hình để trực tiếp tiêm thuốc độc cho phạm nhân. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Bộ Y tế phản ứng gay gắt, cho rằng như thế là vi phạm y đức, ngành y tế chỉ cứu người. Từ phản ứng này nên trong quy định, bác sĩ chỉ hỗ trợ xác định tĩnh mạch phạm nhân khi cần thiết.

Theo một bác sĩ nhiều năm công tác tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên, việc xác định tĩnh mạch ở tay đối với một phạm nhân là hết sức đơn giản. “Với một người bình thường, chỉ cần tập huấn sơ bộ cũng có thể biết chính xác tĩnh mạch ở đâu, không cần phải y, bác sĩ, càng không cần phải đưa kim tiêm vào tĩnh mạch mới gọi là xác định tĩnh mạch”- vị bác sĩ này nói.

Có quyền từ chối

Luật sư Nguyễn Khả Thành, Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Khả Thành (tỉnh Phú Yên), dẫn điều 8 của Nghị định 82-2011 của Chính phủ quy định về thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc. Ở khoản 4 của điều này quy định: “Cán bộ trực tiếp thi hành án tử hình chịu trách nhiệm xác định tĩnh mạch để thực hiện tiêm. Trường hợp không xác định được tĩnh mạch thì báo cáo chủ tịch hội đồng thi hành án để yêu cầu bác sĩ hỗ trợ xác định tĩnh mạch. Cán bộ trực tiếp thi hành án chịu trách nhiệm đưa kim tiêm đã nối sẵn với ống truyền thuốc vào tĩnh mạch đã được xác định”.

“Vậy thì việc xác định tĩnh mạch và tiêm kim vào tĩnh mạch phạm nhân là việc của cán bộ thi hành án, không phải bác sĩ. Trường hợp cần đến bác sĩ hỗ trợ cũng chỉ giúp xác định tĩnh mạch, không thể bắt họ đưa kim tiêm vào tĩnh mạch phạm nhân”- luật sư Thành khẳng định.

Đồng quan điểm với luật sư Thành, luật sư Nguyễn Hồng Hà, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa, cho rằng việc xác định tĩnh mạch và tiêm kim vào tĩnh mạch phạm nhân không phải nhiệm vụ của bác sĩ. Điều dưỡng viên và bác sĩ có quyền từ chối công việc này.

Luật sư Hà còn khẳng định Luật Thi hành án hình sự hiện hành quy định điều dưỡng viên và bác sĩ không phải là thành viên của hội đồng thi hành án tử hình. Vì vậy, bác sĩ và điều dưỡng viên hoàn toàn có quyền từ chối thực hiện công việc không thuộc chức năng, thậm chí là trái với y đức.

“Việc bác sĩ và điều dưỡng viên không được giải thích rõ ràng bằng công văn hoặc quyết định về nhiệm vụ của mình nên có phản ứng và sốc khi phải làm công việc này là lẽ đương nhiên. Chúng ta cần tôn trọng quyền năng, y đức của bác sĩ, điều dưỡng viên. Không ai có quyền buộc điều dưỡng viên, bác sĩ phải làm công việc này. Việc từ chối đó hoàn toàn không vi phạm pháp luật vì đó là công việc của cơ quan thi hành án hình sự”- luật sư Hà khẳng định và nói rõ thêm là cơ quan thi hành án hình sự có trách nhiệm xác định tĩnh mạch và tiêm thuốc đối với tử tù.