Vợ kiểm soát tiền chồng: Ai đã bị phạt?

Nhiều hành vi bạo lực gia đình vẫn bị cộng đồng nhìn nhận là chuyện bình thường trong cuộc sống.

Bộ Công an đang lấy ý kiến cho Dự thảo Nghị định “xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình”.

Hầu hết quy định xử phạt trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình đã có trong Nghị định cũ từ năm 2009. Nhưng thực tế, các hành vi này vẫn chưa bao giờ hoặc rất hy hữu bị cơ quan có thẩm quyền xử lý. Nhiều ý kiến vẫn cho rằng, nguyên nhân của điều này là do nhận thức của cộng đồng và của cả những người làm nhiệm vụ thực thi.

Nạn nhân không tố cáo

Một số trường hợp đáng chú ý mà chưa bị xử phạt dù đã có quy định là: Phạt đến 1 triệu đồng nếu vợ kiểm soát chặt chẽ nguồn tài chính của chồng (hoặc ngược lại) hoặc nguồn của gia đình nhằm làm cho người đó cũng như thành viên gia đình phải phụ thuộc về tài chính. Phạt 2 triệu đồng nếu con cái bất hiếu, bỏ mặc, không chăm sóc cha mẹ già yếu, hoặc thành viên gia đình là người tàn tật, phụ nữ có thai, nuôi con nhỏ.

Chồng đánh đập gây thương tích cho vợ hay lăng mạ, chửi bới, chì chiết vợ con hoặc ngược lại, sẽ bị phạt 1 triệu đến 1,5 triệu đồng. Chồng/cha không cho vợ/con tham gia các hoạt động xã hội hợp pháp, lành mạnh; Cha mẹ cưỡng ép hay cản trở con cái kết hôn, ly hôn bằng cách uy hiếp tinh thần, sẽ bị phạt 100.000 đồng đến 300.000 đồng.

Một cán bộ công an quận tại Hà Nội (phụ trách về quản lý hành chính và trật tự xã hội) thừa nhận, tổng kết theo số liệu thống kê từ các phường những năm qua, rất ít trường hợp bị xử phạt hành chính trong bạo lực gia đình.

Theo cán bộ này, chỉ có một số vụ bạo lực gia đình rất nặng đã bị khởi tố, xử lý hình sự. Còn những hành vi như vợ mắng chồng, chồng chửi vợ, có thể vẫn xảy ra thường xuyên nhưng rất khó có căn cứ để xử phạt.

Bà Lê Thị Ngân Giang - nguyên Phó trưởng Ban Chính sách Pháp luật, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (áo sẫm)

Bà Lê Thị Ngân Giang (nguyên Phó trưởng Ban Chính sách Pháp luật, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam) cũng đánh giá, thực tế, mới chỉ một vài trường hợp bạo lực thô bạo thể xác bị xử lý hình sự. Còn xử phạt hành chính trong bạo lực về tinh thần, kinh tế đến nay vẫn chưa được thực thi.

Theo bà Giang, bản thân những quy định này có tính khả thi rất kém. Bởi đây là những hành vi thuộc dạng đặc biệt, được khép kín trong môi trường gia đình, liên quan đến khía cạnh riếng tư. Nhiều khi, chính bản thân nạn nhân của việc bạo hành không dám nói ra, không dám tố cáo.

Coi bạo lực là chuyện đời thường

Bên cạnh đó, cộng đồng vẫn xem nhẹ, chưa có sự quan tâm đúng mức và phản ánh kịp thời với những hành vi này. Không có người tố cáo, phản ảnh, các hành vi trên không bị xử lý và đương nhiên vẫn tồn tại.

Dù các quy định, chế tài này không khà thi, nhưng bà Giang vẫn cho rằng không thể xóa bỏ. Bà Giang cho biết, không phải chỉ Việt Nam mới có những quy định này. Chế tài xử phạt vi phạm lĩnh vực phòng chống bạo lực gia đình đều có ở các nước xã hội phát triển và được thực thi rất tốt.

Theo bà Lê Thị Ngân Giang, những quy định đó chưa khả thi với xã hội Việt Nam hiện nay vì nhận thức của người dân còn hạn chế. Nhưng những quy định đó không thể bỏ đi trong một xã hội phát triển, văn minh.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hoà (Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam)

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Hoà (Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam), những hành vi nói trên vẫn diễn ra thường xuyên ở các gia đình Việt Nam mà ít bị xử lý, còn có nguyên nhân là nhận thức của chính cán bộ thực thi ở các cơ quan quản lý.

Chính những cán bộ thực thi đôi khi vẫn nhìn nhận, những hành vi đó là sinh hoạt đời sống hằng ngày, là thói quen tồn tại nhiều đời trong gia đình người Việt. Do vậy, ai cũng ngộ nhận những hành vi này là những việc bình thường, không trái pháp luật.

Bà Hòa khẳng định, để thay đổi một thói quen, một nhận thức cũ là điều không dễ. Có thể phải qua nhiều năm, bằng nhiều biện pháp. Xử phạt không phải là cách duy nhất. Một việc quan trọng là sự giáo dục nhận thức trong cộng đồng. Để người ta thấy được đó là những hành vi xấu, thiếu văn minh. Tự người dân thấy cần phải sửa đổi cách ứng xử để phù hợp hơn với xã hội hiện đại.

Theo bà Hòa, chế tài xử phạt những hành vi này nhất thiết phải có. Nhưng không có nghĩa, chế tài phải được thực hiện ngay. Những chế tài, quy định đó cũng cần thời gian để được phổ biến tới mọi người.

“Xã hội muốn phát triển văn minh, những chế tài xử phạt phải được đề ra, nhận thức của con người phải thay đổi. Giáo dục, phổ biến nhận thức vẫn là điều quan trọng.” - Vị Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam nhấn mạnh.