Tổng thống Philippines xin lỗi Đài Loan

Tổng thống Philippines Benigno Aquino hôm nay lên tiếng xin lỗi vụ lực lượng bảo vệ bờ biển nước này bắn chết ngư dân Đài Loan sau khi bị Đài Loan bác bỏ lời xin lỗi trước đó vì cho rằng chưa chân thành.

Tổng thống Philippines Benigno Aquino cũng đồng thời kêu gọi Đài Loan rút quyết định cấm lao động Philippines.

Phát ngôn viên Tổng thống, ông Edwin Lacierda, nói rằng ông Aquino đã cử Chủ tịch Phòng Văn hóa và Kinh tế Manila sang Đài Loan để xin lỗi.

Ông Lacierda thúc giục Đài Loan rút kế hoạch trừng phạt và bỏ quyết định cấm lao động Philippines.

Ông Lacierda không nói đến mức bồi thường, chỉ cho biết Tổng thống đã yêu cầu Phòng Văn hóa và Kinh tế Manila “quyên góp” để giúp đỡ gia đình ngư dân. Chưa biết số tiền quyên góp được là bao nhiêu.

Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines tuần trước bắn chết ngư dân Đài Loan 65 tuổi vì cho rằng tàu cá của người này phạm vào lãnh hải của Manila. Sự việc châm ngòi cho đợt biểu tình tại Đài Loan trong bối cảnh căng thẳng tranh chấp lãnh hải ngày càng gay gắt.

Đài Loan sáng nay (15/5) tuyên bố không chấp nhận lời xin lỗi trước đó của Philippines về vụ bắn súng. Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu tuyên bố Manila phải đưa ra lời xin lỗi và bồi thường chính thức, bắt kẻ nổ súng và đàm phán hiệp định đánh bắt cá.

“Tổng thống Mã bày tỏ thất vọng trước sự thiếu chân thành và sự thay đổi thái độ của Philippines”, người phát ngôn Lee Chia-fei nói với báo giới, và cho biết sẽ triệu hồi phái viên về nước.

Bà Lee nói rằng ông Atonio Basilio, đại sứ thực tế của Philippines, đã xin lỗi sau cuộc họp với Bộ trưởng ngoại giao David Lin chiều hôm qua, và cũng đã nhận được đề nghị trở về Manila để “giải quyết vụ việc một cách đúng đắn”.

“Nếu chính phủ Philippines không thể thỏa mãn 4 yêu cầu của chúng tôi vào lúc 6h chiều nay (giờ địa phương), chính phủ của chúng tôi sẽ có loạt biện pháp trừng phạt thứ hai”, ông Lee nói.

Dân Đài Loan biểu tình phản đối Philippines

Loạt biện pháp trừng phạt tiếp theo sẽ bao gồm “cảnh báo đỏ” kêu gọi người dân Đài Loan không đi du lịch sang Philippines và dừng trao đổi quan chức cấp cao.

Hiện tại khoảng 87.000 lao động Philippines đang làm việc tại Đài Loan, trong khi gần 2.000 hồ sơ xin làm việc được nộp thêm mỗi tháng.

Tại Manila, phát ngôn viên Edwin Lacierda của Tổng thống Benigno Aquino nhắc lại lời kêu gọi bình tĩnh, nhưng từ chối bình luận “mới mục đích ngăn chặn tình hình căng thẳng thêm”.

Ông Basilio nói rằng Philippines sẽ cử phái viên Amadeo Perez sang Đài Loan để nhắc lại “sự lấy làm tiếc sâu sắc và xin lỗi từ người dân Philippines” tới người dân Đài Loan và gia đình ngư dân thiệt mạng.

“Chính phủ và người dân Philippines hiểu nỗi đau buồn của người Đài Loan trước cái chết của người dân”, ông Basilio nói tại một cuộc họp báo tại Bộ Ngoại giao Đài Loan.

Đài Loan và Philippines không có quan hệ ngoại giao chính thức, vì Manila vẫn công nhận Đài Loan thuộc Trung Quốc.

Nhưng Thủ tướng Đài Loan Jiang Yi-huah nói rằng họ không thể chấp nhận lời xin lỗi đến từ “người dân Philippines” thay vì chính phủ nước này, vì chính lực lượng bảo vệ bờ biển của Philipines đã bắn chết ngư dân của họ.

“Công chức của Philippines giết hại một người và làm hỏng thuyền cá, vì thế chính phủ Philippines không thể trốn tránh trách nhiệm”, ông Jiang nói.

Ông Jiang nói rằng người dân Philippines sẽ quyên góp tiền cho gia đình nạn nhân Đài Loan, và chưa rõ “liệu chính phủ Philippines có chịu trách nhiệm bồi thường hay không”.

Đại diện Đài Loan cũng đòi hỏi Manila nói rõ xem có điều tra hình sự hay hành chính, hoặc sẽ áp dụng hình phạt nào đối với những người phải chịu trách nhiệm.

Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan nói rằng chiều nay (15/5) sẽ bắt đầu cuộc tập trận nhằm bảo vệ ngư dân trên vùng biển gần đảo Batan của Philippines.

Trước đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki ngày 13/5 lên tiếng lấy làm tiếc về vụ ngư dân Đài Loan bị bắn chết, nhưng không lên án Philippines. Bà Psaki cho biết Washington đã liên lạc với Manila và Đài Bắc, đồng thời kêu gọi các bên đảm bảo an toàn trên biển.