Tổng cục Dân số: “Sinh bao nhiêu con là quyền của người dân”

Đó là khẳng định của ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng Cục trưởng Dân số Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế trong buổi họp báo chiều muộn ngày 17/10.

Tổng cục Dân số: “Sinh bao nhiêu con là quyền của người dân” - 1

Theo đại diện Bộ Y tế, Nhà nước không yêu cầu người dân phải sinh bao nhiêu con.

Người dân có thể sinh con thứ 3 thoải mái?

Thời gian qua, không ít người dân băn khoăn, thắc mắc về việc có hay không việc nới quy định mức sinh và người dân có thể sinh con thứ 3 thoải mái?

Giải đáp về vấn đề này, chiều 17/10, ông Nguyễn Văn Tân – Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục dân số và KHH-GĐ (Bộ Y tế) cho biết, đến nay Việt Nam không có quy định pháp luật nào khống chế người dân sinh bao nhiêu con, nhưng có chính sách vận động mỗi gia đình sinh hai con, trừ nhóm đảng viên.

"Sinh bao nhiêu con là quyền của người dân chứ không phải cho phép hay không cho phép. Nhà nước cũng không yêu cầu người dân sinh bao nhiêu”, ông Tân khẳng định.

Theo ông Tân, trước mắt Việt Nam sẽ không thực hiện giảm sinh mà duy trì mức sinh thay thế để đảm bảo tới năm 2030, quy mô dân số đạt khoảng 104 triệu người.

Bộ Y tế tiếp tục vận động các cặp vợ chồng có 2 con nhưng vận động ít sinh ở vùng mức sinh cao, duy trì ở những nơi đạt mức sinh thay thế và vận động sinh thêm con ở vùng dưới mức sinh thay thế.

Đối với nhóm Đảng viên, theo ông Tân, trước 2008, các địa phương đưa ra quy định. Cụ thể: Từ 2008, quy định, thống nhất hình thức kỷ luật với đảng viên, nếu sinh con thứ 3 bị cảnh cáo, sinh con thứ 4 bị khai trừ.

Năm 2013, quy định này được nới ra, nếu sinh con thứ 3 bị khiển trách, sinh con thứ 4 bị cảnh cáo, sinh con thứ 5 bị khai trừ.

Trong Dự thảo Nghị quyết dân số, điểm mới là rà soát quy định này đối với Đảng viên, tuy nhiên phải có một lộ trình, từng bước sửa đổi quy định về xử lý những vi phạm chính sách dân số.

Mặc dù khẳng định pháp luật không cấm người dân sinh con thứ 3 trở lên song tại cuộc họp, ông Nguyễn Văn Tân thông tin, hiện nay có 7 địa phương trên cả nước vẫn có quy định riêng để xử lý đối với những đối tượng này.

“Trước mắt Bộ Tư pháp và các tỉnh đồng thuận với cách làm này, theo quan điểm cùng bàn để tháo gỡ dần các vướng mắc, không đột ngột”, ông Tân cho hay.

Mất cân bằng giới tính khi sinh, trai Việt lo ế vợ

Một hạn chế lớn trong công tác dân số suốt 25 năm qua là tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đang tăng nhanh và ở mức nghiêm trọng.

Tỷ số giới tính khi sinh của Việt Nam năm 2016 là 115/100, điều đáng nói là không chỉ tập trung ở một vùng mà lan rộng ra nhiều tỉnh thành. Dù vậy, Dự thảo Nghị quyết dân số đưa ra mục tiêu năm 2030, Việt Nam sẽ đưa tỉ số giới tính khi sinh về con số 109/100.

“Với con số hàng triệu phụ nữ thiếu hụt so với nam giới, sẽ có 2,3-4,3 triệu đàn ông trong độ tuổi trưởng thành không có khả năng lấy vợ”, ông Tân lo ngại.

Vùng mất cân bằng nhiều nhất là đồng bằng sông Hồng (khoảng 70-100 km xung quanh Hà Nội )với tỉ lệ từ 115 - 122 bé trai/100 bé gái. Như tại các tỉnh Hải Dương, Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nam Định, Thái Bình.

Đại diện Tổng Cục Dân số chỉ ra nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới khi sinh là tập quán ưa thích con trai theo truyền thống Nho giáo để có con nối dõi; lạm dụng kỹ thuật y học tiến tiến để lựa chọn giới tính khi sinh; chính sách an sinh xã hội chưa đáp ứng được nhu cầu chăm sóc người cao tuổi, bố mẹ khi về già. Bên cạnh đó cũng có nguyên nhân do hạn chế mức sinh.

Theo ông Tân, cần có sự vào cuộc của cả hệ thống mới có thể thay đổi toàn bộ nhận thức, hành vi của người dân, từ đó mới hạn chế tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tuy vậy, khi chính sách sinh con không còn quá siết chặt, việc không giảm sinh cũng giúp những người khao khát sinh con trai không có động cơ để lựa chọn giới tính khi sinh vì thế sẽ giảm mất cân bằng giới tính khi sinh.