Tổng Bí thư: "Tôi không biết là chúc mừng hay chúc lo"

Đúng 9h08, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có mặt tại Trung tâm báo chí vẫy tay chào các PV đến dự cuộc họp báo sau Đại hội Đảng XII.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Tại cuộc họp báo có các đồng chí: 

Nguyễn Phú Trọng - Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 12

Thuận Hữu - Tổng biên tập báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam

Nguyễn Thế Kỷ - Phó trưởng Ban Tuyên giáo trung ương

Trương Minh Tuấn - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông

Mai Văn Chính - Phó trưởng Ban Tổ chức trung ương

Lê Quang Vĩnh - Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đảng

Ngoài ra còn có các đồng chí lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú trọng trả lời câu hỏi của phóng viên tại buổi họp báo hôm nay 28/1

Trước toàn thể phóng viên trong và ngoài nước, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói:

"Trước hết, tôi xin có lời cảm ơn chân thành hoan nghênh các đồng chí, các bạn đã có mặt trong những ngày Đại hội Đảng cộng sản việt nam vừa qua.

Tôi hết sức chia sẻ, các anh chị đã tác nghiệp vất vả, cùng một lúc làm nhiều việc, phải nghe, phải ghi, phải suy nghĩ, phải viết bài, chắc rất căng thẳng.

Tôi có ít nhiều thời gian làm báo. Đại hội nào cũng quan trọng, Đại hội XII đặc biệt quan trọng, vì trong thời điểm quan trọng, nhiều thời cơ, thuận lợi, nhưng cũng rất khó khăn, thách thức.

Sau hơn 8 ngày làm việc, Đại hội thành công và kết thúc tốt đẹp. Đại hội vỗ tay nhiều quá, dài quá, không khí rất hân hoan, phấn khởi. Tôi không quan sát được hết. Các nhà báo với đôi mắt tinh tường, đôi tai thính, chắc hiểu biết hơn tôi nhiều. Riêng tôi rất vui mừng, phấn khởi.

Tôi gặp anh chị em làm báo. Tôi có dành một phần trong diễn văn bế mạc, nói về vai trò của anh chị trong việc tuyên truyền Đại hội, đưa thông tin nhanh, kịp thời về Đại hội tới công chúng.

Gặp các anh các chị để bày tỏ lòng cảm ơn, trân trọng. Hoan nghênh sự góp sức của anh chị vào thành công của Đại hội XII.

Tôi sẵn sàng lắng nghe. Có gì phê bình, góp ý, tôi xin sẵn sàng tiếp thu".

Phóng viên trong và ngoài nước tham gia buổi họp báo.

Nói về cảm nghĩ khi được bầu làm Tổng Bí thư khóa 12, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết: "Tôi hơi bất ngờ và khó trả lời nhưng tình cảm nghĩ thế nào thì nói chân thành thế đấy. Tôi không ngờ mình được Đại hội tín nhiệm và giới thiệu, bầu tôi vào Ban chấp hành Trung ương, và được Ban chấp hành trung ương lần thứ nhất bầu làm Tổng Bí thư, gần như 100%, tuyệt đối. 

Đấy là bất ngờ. Vì sao? Tuổi tôi đã cao rồi, trong các vị lãnh đạo có lẽ tuổi tôi cao nhất, sức khỏe có hạn. Tôi đã xin nghỉ rồi nhưng với trách nhiệm Đảng giao, tôi với tư cách là đảng viên thì phải thực hiện trách nhiệm của mình.

Xúc động trước tình cảm của anh chị em, đồng bào quốc tế, đã có những nhắn gửi, bày tỏ tình cảm, giao trách nhiệm cho chúng tôi. Và chúng tôi cũng rất lo lắng.

Bất ngờ, xúc động, lo lắng. Lo lắng vì công việc sắp tới còn nặng nề lắm, phải gánh vác trách nhiệm rất lớn, trước tình hình diễn biến trong nước và quốc tế như thế này. Thời cơ, thuận lợi cũng có, khó khăn thách thức cũng nhiều, cần rất rất nhiều nỗ lực và việc phải làm..."

PV báo Người Lao động: Thưa Tổng Bí thư, tại Đại hội Trung ương khóa 11 có nói rất nhiều những đổi mới dân chủ, như tiến hành chất vấn trong đảng, lấy phiếu tín nhiệm các chức danh lãnh đạo chủ chốt... Xin Tổng bí thư cho biết, những đổi mới tiếp theo tại Đại hội Trung ương khóa 12, như có thể tranh cử và bầu trực tiếp các chức danh chủ chốt của Đảng không? Xin cảm ơn Tổng bí thư.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Câu hỏi của bạn không nằm trong phạm vi Đại hội. Đại hội không làm những việc đấy. Đây là công việc thường xuyên phải làm. Bắt đầu làm từ khi thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa 11 về những vấn đề cấp bách xây dựng Đảng hiện nay. Có nhiều cái mới trong nhiệm kỳ vừa qua:

Thực hiện Nghị quyết trung ương 4 khóa 11, lấy phiếu tín nhiệm. Lần đầu tiên trong lịch sử Đảng ta lấy phiếu tín nhiệm. Rồi đề nghị Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm các cơ quan công quyền, các lãnh đạo các cấp. Đây là cách để kiểm nghiệm xem sự tín nhiệm của lãnh đạo đến đâu và gợi ý những gì để kịp thời sửa chữa. Và làm quy hoạch cán bộ cấp chiến lược cũng là lần đầu tiên, để tiến hành cho công tác nhân sự của Đại hội Đảng XII diễn ra rất tốt đẹp, trọn vẹn.

Có lẽ là lần đầu tiên Ban chấp hành Trung ương Đảng bầu 1 lần được đủ danh sách 19 ủy viên Bộ chính trị. Tất cả các chức danh bầu đều có phiếu tập trung rất cao. Đại hội này cũng bầu 1 lần được đủ 180 ủy viên Ban chấp hành Trung ương chính thức và 20 ủy viên dự khuyết. Người thấp nhất cũng hơn 62%. Nhiêu người quá bán nhưng cũng chỉ lấy thế thôi".

PV báo VnExpress: Xin hỏi Tổng Bí thư, khi nhận nhiệm vụ Tổng Bí thư khóa 11, Tổng Bí thư có đánh giá chất vấn trong Đảng để đảm bảo sự dân chủ. Khóa 10 hoạt động này diễn ra khá ít. Ông đánh giá như thế nào về công tác chất vấn Đảng trong nhiệm kỳ khóa 11 vừa rồi và trong hoạt động này sẽ diễn ra như thế nào trong nhiệm kỳ khóa 12  tới? 

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chất vấn trong Đảng mới thực hiện gần đây là phát huy mạnh mẽ dân chủ trong Đảng. Có thể nói đây là một hình thức giám sát của các đồng chí tham gia Ban Chấp hành trung ương với các đồng chí lãnh đạo. Chất vấn là hỏi và trả lời. Có cái để làm rõ thêm, có cái để xem trách nhiệm đến đâu.

Chất vấn trong Đảng mới làm. Hội nghị Trung ương nào cũng có chủ trương chất vấn tại hội nghị nhưng chưa được nhiều lắm, vì thời gian có hạn. Bản thân tôi cũng được chất vấn cơ mà. Tôi cũng xin trả lời trực tiếp tại hội nghị trung ương. Chất vẫn cũng giải đáp được tâm tư, thắc mắc và quan hệ anh em cũng tốt hơn. Chất vấn là việc làm cần thiết.

Sắp tới, theo quy chế làm việc cũng sẽ tiếp tục chất vấn. Những công việc còn đang tiến hành mà nghị quyết hội nghị trung ương 14 đề ra. 

Hội nghị trung ương 14 đề ra còn nhiều việc phải làm lắm. Tôi mới nói là phải kiên trì, kiên quyết thực hiện, không phải làm một lần mà xong mà còn nhiều việc phải tiếp tục làm, như quy hoạch cán bộ cấp chiến lược, cấp trung ương. Tạo điều kiện cho anh em trẻ vào lãnh đạo nhiều hơn.

Lần này Bộ chính trị trẻ hóa. 19 đồng chí được bầu vào Bộ Chính trị, chỉ có 7 người ở lại, còn phần đông là trẻ cả, như đồng chí Võ Văn Thưởng (sinh năm 1970). Có 3 nữ trong Bộ Chính trị, chúng ta có bình đẳng giới không? Chưa bao giờ có 3 ủy viên Bộ chính trị là nữ trong ban chấp hành trung ương. Khóa trước chỉ có 1, sau bổ sung 1. Lần này thêm đồng chí Trương Thị Mai. Chuyện này là chưa có bao giờ!

Cán bộ dân tộc trong Ban chấp hành Trung ương cũng có. Tôi đi nước ngoài người ta cứ hỏi tôi về dân chủ, nhân quyền, bình đẳng giới. Hôm trước đi Mỹ tôi đề nghị đồng chí Tòng Thị Phóng đi, nói chuyện với bà con Việt Kiều. Tôi bảo đấy bà con xem có oai vệ không? Đàng hoàng, ngang ngửa ra quốc tế đấy chứ. Vừa nữ, vừa dân tộc. Người ta cứ bảo mình vi phạm dân chủ, nhân quyền, bình đẳng giới.

Những việc Trung ương 14 đang làm, sẽ còn tiếp tục làm, nhất là trong công tác cán bộ, trong việc phát huy trách nhiệm của người đứng đầu. Rồi việc giám sát quyền lực, bảo đảm làm sao kiểm soát, hạn chế được tham nhũng. Tôi xin trả lời hơi dài, hơi kỹ như vậy.

PV BBC tiếng Việt: Chúc mừng Tổng Bí thư trên cương vị mới. Như Tổng Bí thư nói phần đầu buổi họp báo, tuổi của Tổng Bí thư cũng cao trong Bộ Chính trị, và Tổng Bí thư cũng nói đến thế hệ trẻ, gương mặt mới trong Bộ Chính trị. Nhiệm kỳ này, Tổng Bí thư có kế hoạch, lộ trình tìm kiếm người có tài, có đức, nhưng trẻ để gánh vác, kế nhiệm Tổng Bí thư. Và lộ trình đó khoảng bao lâu?

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Cảm ơn bạn đã chúc mừng tôi được làm Tổng Bí thư. Tôi cảm ơn nhưng không biết là chúc mừng hay chúc lo, vì nhiều công việc phải lo. Công việc bạn nêu cũng là cái phải lo. Làm sao đào tao bồi dưỡng được anh em trẻ. 

Mà bản thân chúng tôi nói nhiều lần rồi, tiếp tục đào tạo các lớp cán bộ tre già, măng mọc. Ngay cơ cấu đội ngũ bây giờ cũng phải liên tục kế thừa ba độ tuổi phát triển không để thiếu hụt. 

Già quá không được, trẻ quá không được. Giống như một bụi tre ấy, phải có ba lớp, có măng mọc, có bánh tẻ, có tre già, già lại đẻ ra cái măng khác. Cho nên như thế mới phát triển bền vững được. Chứ đứng đơn độc một cây trẻ làm sao vững được.

Giao trách nhiệm để đào tạo cán bộ trẻ là nhiệm vụ chiến lược lâu dài, phải làm có kế hoạch, Vừa qua chúng ta đã thực hiện, nhưng còn nhiều việc phải làm tiếp. Tỉ lệ trẻ bây giờ vẫn còn ít trong các cơ quan. Cần hết sức cố gắng. Ở đây đòi hỏi, không những phải có kế hoạch bài bản, mà chính là phải có cái tâm để quan tâm chăm lo đến anh em trẻ.

Giờ tài năng trẻ nhiều lắm, chúng ta được đào tạo cơ bản nhiều lắm.

Trong BCH Trung ương, tỉ lệ tốt nghiệp đại học, trên đại học gần 100%. Nhân tài không thiếu. lớp trẻ của chúng ta được tiếp xúc với nhiều thông tin hiện đại thì có nhiều kiến thức hơn lớp chúng tôi ngày xưa.

Còn bạn hỏi kế hoạch bao giờ xong thì khó trả lời. Vì có kế hoạch, cần sự chuẩn bị để làm bài bản từng bước. Bây giờ mà hứa 5 năm 3 năm thì tôi sợ như thế nó không khả thi, có gì đó ảo tưởng. Tôi xin trả lời như vậy.

PV báo Dân trí: Chúc mừng Tổng Bí thư và Đại hội đã thành công. Xin hỏi, kết quả bầu cử của Ban Chấp hành Trung ương khóa 12 và Bộ Chính trị, Ban bí thư, có đúng như phương án do Trung ương khóa 11 trình bày tại Đại hội XII không? Xin cảm ơn.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Cảm ơn bạn. Câu hỏi này cũng đi sâu vào phương án nhân sự đây. Bạn hỏi kết quả bầu cử vừa rồi có đúng phương hướng nhân sự không, tôi xin bảo đảm 100% là hoàn toàn đúng với phương hướng công tác nhân sự.

Phương hướng nó rộng lắm, không chỉ có chọn ai, Chọn ai là một việc cụ thể chọn con người. Còn phương hướng là nói đến tiêu chuẩn, tiêu chí, số lượng, cơ cấu, tỉ lệ trẻ già, nam nữ.

Tôi vừa nói, đảm bảo đúng phương hướng, tiêu chuẩn, còn chọn được ai, nhân sự nào, Ban chấp hành giới thiệu. Ra Đại hội lại giới thiệu thêm. Giới thiệu thêm, dù một, hai người cũng đưa vào danh sách, báo cáo với Đại hội. 

Nếu cá nhân được giới thiệu họ xin rút và người đề cử cũng xin rút, thì tức là thôi. Nhưng cũng báo cáo với Đoàn chủ tịch, có người được nhiều phiếu hơn, cũng được giới thiệu. Báo cáo là theo quy chế bầu cử của Đại hội đã được Đại hội thông qua, Đoàn chủ tịch sẽ xem xét các ý kiến đề xuất giới thiệu, Đoàn chủ tịch bày tỏ chính kiến của mình, còn quyết định có cho rút hay không là do Đại hội.

Nhưng lần này làm dân chủ, không phải giơ tay ào ào, có khi không chính xác. Phải lập phiếu, có số dư, bỏ phiếu kín, công bố xem Đại hội có đồng ý cho rút không. Đó là chọn một số ít.Còn số nhiều, khi số dư trên 30 % thì lúc bấy giờ Đại hội cũng theo quy chế làm việc đã thông qua, lấy ý kiến Đại hội, lấy số dư không quá 30%, lại xin ý kiến cũng bằng phiếu kín, lấy từ cao xuống thấp, lúc đó mới đưa vào lập danh sách bầu cử. Tức là vừa kết hợp với sự giới thiệu của Ban chấp hành Trung ương khóa trước, vừa kết hợp và tôn trọng ý kiến dân chủ của các đại biểu dự Đại hội, cộng vào danh sách bầu. 

Cũng có đồng chí được Trung ương giới thiệu không trúng cử, có người không được Trung ương giới thiệu nhưng được đại hội giới thiệu cũng trúng cử.

Vừa rồi các đại biểu Quốc hội cũng tâm sự, dân chủ thế này là cùng, không thể dân chủ gì hơn. Quá trình chuẩn bị rất kỹ rồi. Tại sao Đại hội lần này là đại hội biểu thị tinh thần dân chủ, đoàn kết, kỉ cương, trí tuệ?!".

Phóng viên hãng AFP (Pháp): Dưới sự tiếp tục lãnh đạo của ông cũng như Bộ Chính trị, ông có nghĩ rằng Việt Nam sẽ trở thành một đất nước giàu mạnh hơn, dân chủ hơn không? 

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Câu hỏi này cũng mang tầm chiến lược, xa quá. Dưới sự lãnh đạo của tôi, tôi nói cá nhân tôi là một bộ phận của tập thể. Nguyên tắc lãnh đạo của đảng cộng sản là Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Chứ không thể cá nhân độc đoán, chuyên quyền. 

Mặc dù Đảng Cộng sản Việt Nam là một đảng lãnh đạo nhưng mà lãnh đạo cũng có dân chủ, tập thể. Tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách. Nhưng cũng đồng thời phải đề cao trách nhiệm cá nhân, làm hay, làm tốt, có kết quả mà rơi vào công lao của cá nhân mình; làm không tốt lại đổ tại tập thể, không quy được trách nhiệm, chả kỷ luật được ai, như thế cũng là dở. 

Cái hay của chúng ta là lãnh đạo tập thể, cá nhân phụ trách. Phát huy vai trò của người đứng đầu nhưng phải phát huy dân chủ. Đứng đầu mà độc đáo chuyên quyền thì có gọi là dân chủ không? Một số nước, nhân danh là dân chủ nhưng cá nhân quyết định tất, thì ai dân chủ hơn ai? Sắp tới có thực hiện được dân giàu mạnh hơn, dân chủ hơn. 

Trong Đại hội nói rồi, khẩu hiệu của chúng ta là xây dựng và phát triển một đất nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đây là mục tiêu lâu dài. Còn trước mắt là phần đấu làm sao nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại như Nghị quyết đã kết luận rồi. 

Còn dân chủ thì chắc các bạn biết hơn tôi, qua sinh hoạt của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, các tổ chức chính trị xã hội. Có dân chủ không? Quốc hội bây giờ sinh hoạt khác xa ngày xưa không? Hội đồng nhân dân có khác không, các địa phương có dân chủ không?

Phải có đến hàng trăm, hàng nghìn tổ chức đoàn thể, chính trị xã hội ra đời, các bạn có thấy dân chủ không? Nhưng vẫn phải có kỷ cương. Một đất nước không có kỷ cương thì rối loạn, mất ổn định sẽ không thể phát triển được. Thế nên dân chủ kỷ cương phải đi liền với nhau. Dân chủ nhưng vẫn phải kỷ cương, kỷ cương trên cơ sở phát huy dân chủ, không tuyệt đối hóa mặt nào. Tuyệt đối hóa sẽ dẫn tới phiến diện.