Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Thế giới đang đi ầm ầm, mình không đi, hoặc đi chậm là lạc hậu'

Đặt vấn đề đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số rất quan trọng, trong bối cảnh cạnh tranh như hiện nay, theo Tổng Bí thư Tô Lâm, nếu không tranh thủ thời gian để bứt tốc thì rất khó khăn. "Thế giới đi ầm ầm như thế, mình không đi hoặc đi chậm là mình lạc hậu rồi", Tổng Bí thư nói.

Chiều 4/3, Tổng Bí thư Tô Lâm – Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chủ trì phiên họp Ban Chỉ đạo, bàn nhiều vấn đề quan trọng.

Công việc đã bắt đầu, nhưng còn rất nhiều việc phải làm

Phát biểu mở đầu phiên họp, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, phiên họp nhằm nắm bắt tình hình triển khai các nội dung, nhiệm vụ, giải pháp đã nêu trong Nghị quyết 57 và Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo (20/1/2025).

“Theo quy chế, 6 tháng Ban Chỉ đạo mới họp 1 lần, nhưng tôi thấy vấn đề rất quan trọng, nếu ngay từ đầu mà không "chiếm lĩnh", không tranh thủ thời gian để bứt tốc thì rất khó khăn để chuyển động", Tổng Bí thư nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Trọng Hải.

Tổng Bí thư nêu, thời gian qua, công việc đã bắt đầu, nhưng còn rất nhiều việc phải làm, hoặc là chưa được phân công, hoặc phân công rồi nhưng chưa triển khai. Đặc biệt, qua kết quả của 19 đoàn công tác vừa đi kiểm tra cho thấy, có nhiều đơn vị địa phương chưa quan tâm đến vấn đề này. Theo Tổng Bí thư, nếu "đối xử như thế thì rất gay", bởi "đây là giải pháp để bứt tốc, bứt phá".

Tổng Bí thư nêu rõ, phiên họp hướng tới việc thống nhất những kế hoạch, bước đi ban đầu để có thể triển khai rộng rãi, để mọi người, mọi tầng lớp, mọi đơn vị, cơ quan, doanh nghiệp đều vào cuộc thực hiện Nghị quyết 57. Việc cần làm là đánh giá những kết quả đạt được, nêu rõ những khó khăn, vướng mắc để tháo gỡ.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, hiện nay, chúng ta cùng lúc muốn đạt được nhiều mục tiêu thì khối lượng công việc phải rất nhiều. Vừa sắp xếp tinh gọn bộ máy, vừa muốn tăng trưởng cao, vừa muốn ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số... "Mà đây là cuộc cạnh tranh, thế giới đi ầm ầm như thế, nếu mình không đi hoặc đi chậm là mình lạc hậu rồi", Tổng Bí thư nói thêm.

Trong số các vấn đề đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo nêu ý kiến, Tổng Bí thư cho rằng, cần tập trung đánh giá rõ nét những kết quả làm được, lượng hóa cụ thể như Chính phủ đã làm được những gì, Quốc hội đã làm được những gì, mang lại gì cho phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là "quản lý, quản trị xã hội và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp".

Tổng Bí thư cũng đặt vấn đề cần làm rõ, các kết quả làm được đã đi vào cuộc sống của người dân, doanh nghiệp chưa, đã tăng được hàm lượng khoa học công nghệ trong sản phẩm chưa. Trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay, phải tăng hàm lượng khoa học công nghệ để "tăng tính tự chủ, tăng vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu".

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Trọng Hải.

Tổng Bí thư gợi mở, cần trao đổi về các sáng kiến, giải pháp đột phá để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ đặt ra. Nhiều lĩnh vực của chúng ta có lợi thế, như nông nghiệp, y tế, GD&ĐT, CNTT... nhưng triển khai rất chậm, rất khó khăn.

Nêu ví dụ cụ thể về CNTT, Tổng Bí thư đặt vấn đề, chúng ta phủ sóng internet thế nào, đã đủ sức mạnh chưa. Vừa qua triển khai băng thông rộng 5G, người dân rất vui, nhưng kêu rằng phải chờ để vào mạng thì không được. Hiện nay, chuyển đổi số là "di chuyển trên mạng", mà nếu đông người đi, thì lại "tắc đường trên không gian mạng", từ "rất hy vọng trở thành thất vọng".

Tổng Bí thư cũng lưu ý, phải có giải pháp đột phá gắn việc triển khai Nghị quyết 57 với Nghị quyết 18, tiếp tục sắp xếp bộ máy hệ thống chính trị. Theo Tổng Bí thư, việc triển khai đồng thời 2 nhiệm vụ nói trên "sẽ mang lại bộ máy vừa đơn giản nhưng hiệu quả cao".

"Đây là cơ hội để thay đổi các tiếp cận mới, lấy ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là công cụ chính để đảm bảo vận hành hiệu quả hệ thống tổ chức bộ máy mới", Tổng Bí thư nói, đồng thời nêu, từ 1/3, người dân đã thấy hiệu quả bộ máy, giảm bớt được phiền hà.

Tái cấu trúc hệ thống quản lý từ Trung ương đến cơ sở

Sau khi nghe các thành viên Ban Chỉ đạo phát biểu ý kiến, kết luận phiên họp, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, từ sau Phiên họp thứ 1, Ban Chỉ đạo đã hoàn thành được nhiều nội dung công việc quan trọng.

Tuy nhiên, Tổng Bí thư cũng chỉ ra một số tồn tại, vướng mắc, khó khăn cần tháo gỡ, khắc phục. Trong số này, theo Tổng Bí thư, việc chuyển đổi số trong hoạt động của các cơ quan chức năng cung cấp dịch vụ công trực tuyến còn hạn chế, nhất là việc số hóa, tái cấu trúc quy trình để đưa lên môi trường số.

"Ngoài việc yếu về hạ tầng thì trong ý thức còn đâu đó có chuyện cán bộ sợ chuyển đổi số như thế này sẽ hết việc, mất việc, làm không được lợi ích gì", Tổng Bí thư nói, yêu cầu phải khắc phục triệt để vấn đề này.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Trọng Hải.

Cùng với đó, Tổng Bí thư nêu, còn việc chưa mạnh dạn, chú trọng phát triển, đưa các sản phẩm đổi mới sáng tạo, đưa chuyển đổi số vào thực tiễn hoạt động, quản lý phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Phân tích một số tình hình, bối cảnh thế giới, trong nước và yêu cầu tăng trưởng trong năm 2025 và các năm tiếp theo của đất nước, Tổng Bí thư nhấn mạnh: Yêu cầu về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số để chuyển đổi, để phát triển tăng tốc chưa lúc nào quan trọng, cần thiết như lúc này.

Về một số nhiệm vụ trọng tâm, Tổng Bí thư thêm một lần nhấn mạnh, phải gắn kết triển khai Nghị quyết 57 với tiếp tục triển khai Nghị quyết 18 để tái cấu trúc hệ thống quản lý từ trung ương đến cơ sở, gắn với ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đảm bảo đồng bộ hoạt động của 3 cấp chính quyền.

"Việc này rất quan trọng, phải đồng bộ với nhau để làm. Các cơ quan Chính phủ cũng phải đánh giá xem tinh gọn như thế, tính ra giảm được bao nhiêu tiền", Tổng Bí thư nêu.

Theo Tổng Bí thư, mỗi bộ đều giảm mấy chục phần trăm đầu mối, thì chi phí vào lương bổng, xe cộ... giảm bớt chi phí đi lại, thủ tục của người dân, ước tính tiết kiệm được bao nhiêu tiền, để đầu tư vào các nhiệm vụ khác, trong đó có đầu tư cho lĩnh vực khoa học công nghệ.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu. Ảnh: Trọng Hải.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh việc hoàn thiện cơ chế, thể chế chính sách, đảm bảo nguồn lực, nhân lực triển khai thực hiện Nghị quyết 57. Nhiệm vụ này phải được tiến hành khẩn trương, đồng bộ, hiệu quả, hoàn thành trong quý II/2025.

Theo yêu cầu của Tổng Bí thư, phải tập trung xây dựng hoàn thiện hạ tầng nền tảng số, đặc biệt là trung tâm dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp, cơ sở dữ liệu quốc gia về về đất đai; phát triển các khu công nghệ cao, công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ bán dẫn. Cùng với đó, phải mạnh dạn lựa chọn, đưa sản phẩm vào thực tiễn, nhất là các sản phẩm do các doanh nghiệp phát triển, triển khai thí điểm vừa làm vừa hoàn thiện, đánh giá hiệu quả trước khi nhân rộng.

Điều chỉnh các hệ thống phù hợp với mô hình chính quyền 3 cấp

Nói về các nhiệm vụ cụ thể của các cơ quan, đơn vị, Tổng Bí thư yêu cầu, về xây dựng hoàn thiện thể chế, Đảng ủy Quốc hội và Đảng ủy Chính phủ theo chức năng, nhiệm vụ, cần tập trung xây dựng, sửa đổi, bổ sung các luật để trình Quốc hội xem xét, biểu quyết, thông qua ngay tại Kỳ họp thứ 9, tháng 5/2025. Theo Tổng Bí thư, vấn đề luật pháp liên quan, Kỳ họp Quốc hội vào tháng 5, 10/2025 có nhiều "dư địa" để thực hiện.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu điều chỉnh dự toán ngân sách năm 2025 để bố trí ít nhất 3% ngân sách cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, và tiếp tục nâng lên thành 2% GDP trong năm năm tiếp theo. Cùng với đó, phải tập trung chuyển đổi hàm lượng tỷ lệ khoa học công nghệ trong sản phẩm, hàng hóa để tăng tính cạnh tranh.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao đổi về các nhiệm vụ của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết 57. Ảnh: Trọng Hải.

Một nhiệm vụ quan trọng, theo Tổng Bí thư, phải cập nhật khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam, chính quyền số và điều chỉnh các hệ thống theo hướng phù hợp với mô hình chính quyền 3 cấp: trung ương, tỉnh, xã.

Trong đó, phải số hóa các dữ liệu phục vụ cho bàn giao, nâng cấp hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính để thực hiện được ngay sau khi kết thúc mô hình cấp huyện, hoàn thành trong quý II/2025.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu nghiên cứu phát triển hệ thống các trung tâm nghiên cứu thử nghiệm, các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, tập trung cho công nghệ chiến lược; có cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cá nhân, tổ chức cùng tham gia; lập quỹ đầu tư cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hoàn thành trong quý II/2025.

Theo Tổng Bí thư, cần phát triển hạ tầng công nghệ dữ liệu và ứng dụng, xây dựng và hoàn thiện hạ tầng số, nền tảng số, đảm bảo phục vụ phủ sóng mạng di động băng thông rộng 5G toàn quốc, đẩy mạnh triển khai internet vệ tinh; sớm đưa trung tâm dữ liệu quốc gia vào vận hành; phát triển trí tuệ nhân tạo, xác định đây là công nghệ mũi nhọn đột phá, có kế hoạch nghiên cứu, ứng dụng triển khai ngay vào những lĩnh vực hành chính công.

Tổng Bí thư cũng nêu, cần khẩn trương xây dựng và ban hành danh mục công nghệ chiến lược của Việt Nam; có chương trình quốc gia phát triển công nghệ công nghiệp chiến lược. Đồng thời, cần nghiên cứu kỹ hướng đi của các nước trên thế giới về công nghệ chiến lược; rà soát, nghiên cứu, quản lý về đất hiếm của Việt Nam.

Tổng Bí thư: 'Học tập suốt đời là chìa khóa để Việt Nam tiến vào kỷ nguyên mới'

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, để Việt Nam phát triển bền vững trong thời đại tri thức, toàn dân cần học tập suốt đời và cán bộ phải dám làm, dám chịu trách...

Bấm xem >>