Toàn cảnh phương án sáp nhập xã, phường ở TP HCM

Các địa phương tại TP HCM đưa ra nhiều phương án dựa trên tính toán kỹ không chỉ về địa giới mà còn lịch sử, văn hóa...

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương và TP HCM, 22 quận, huyện, TP Thủ Đức xây dựng phương án sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp xã, phường, thị trấn dựa trên mô hình chính quyền 2 cấp theo Kết luận 127/2025 của Bộ Chính trị.

Nhiều phương án

Theo phương án của các địa phương, sau sắp xếp đa số đều giảm 70%-80% ĐVHC, thậm chí đến 90%.

Trong đó, quận 1 với 10 phường, đề xuất 2 phương án sắp xếp thành 2 hoặc 3 phường, tương ứng giảm 80% và 70% ĐVHC.

Quận 6 có 10 phường, phương án 1 là nhập 3 phường 1, 7, 8 thành phường Bình Tiên; nhập phường 2, phường 9 thành phường Bình Tây; toàn bộ phường 10, phường 11 của quận và một phần phường 16, quận 8 thành phường Bình Phú; toàn bộ phường 12, phường 13, phường 14 thành phường Phú Lâm. 

Phương án 2, nhập phường 1, phường 2, phường 7, phường 8 và phường 9 thành phường Bình Tây; nhập toàn bộ phường 10, phường 12 của quận và một phần phường 16, quận 8 thành phường Bình Phú; nhập toàn bộ phường 12, phường 13, phường 14 thành phường Phú Lâm.

Quận Tân Bình đề xuất 2 phương án để từ 15 phường thành 3 phường Tân Sơn Nhất, Bảy Hiền, Tân Bình hoặc 4 phường Tân Sơn Nhất, Bảy Hiền, Tân Bình, Bàu Cát. Tương tự, quận 8 cũng trình 2 phương án. Với phương án 1, sắp xếp 10 phường thành 2 phường, phương án 2, sắp xếp 10 phường và nhập diện tích tự nhiên, dân số 4 xã của huyện Bình Chánh thành 2 phường.

Quận Phú Nhuận hiện có 11 phường, đề xuất còn 2. Theo đó, nhập nguyên trạng 4 phường 4, 5, 7, 9 và một phần phường 2 thành phường Đức Nhuận. Nhập nguyên trạng 6 phường 1, 8, 10, 11, 13, 15 và một phần phường 2 thành phường Phú Nhuận. Sau sắp xếp, ĐVHC cấp phường giảm hơn 81%.

Quận Gò Vấp đề xuất sắp xếp 12 phường thành 3 phường theo 2 phương án. Phương án 1 là sắp xếp 12 phường thành 3 phường. Gò Vấp, An Nhơn và Thông Tây Hội là tên được đề xuất đặt cho 3 phường mới. Một phương án nữa quận này tính tới đó là 3 phường mới sẽ mang tên Gò Vấp, An Hội, Thông Tây Hội.

Quận 1, TP HCM được tính toán còn nhiều nhất là 3 phường. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Những tên gọi ý nghĩa

Theo lãnh đạo quận Gò Vấp, quận đề xuất tên phường mới gắn với địa giới ngày xưa nhằm kế thừa lịch sử và truyền thống. Bên cạnh đó, tên gọi cũng được ưu tiên theo tên các đình cổ trên địa bàn.

Với quận Phú Nhuận, lý giải việc lấy tên Đức Nhuận, Phú Nhuận đặt cho 2 phường mới, lãnh đạo quận cho biết xuất phát từ câu "Phú Nhuận ốc, đức nhuận thân", tạm hiểu là "giàu có làm đẹp nhà cửa, đức độ làm đẹp bản thân". 

Tên gọi này đã xuất hiện từ lâu và gắn liền với quá trình hình thành, phát triển của cộng đồng dân cư nơi đây, lịch sử Sài Gòn 300 năm. 

Việc đề xuất 2 tên gọi đơn vị cơ sở mới này với mong muốn giữ gìn nét đẹp và truyền thống lâu đời của mảnh đất Phú Nhuận nghĩa tình.

Trong khi đó, lãnh đạo quận Tân Bình cho biết tên phường mới Tân Sơn Nhất trong đề xuất có lý do đây cũng là tên của Cảng hàng không quốc tế trên địa bàn. Tên phường Bàu Cát mang tính biểu tượng cho sự phát triển đô thị của quận Tân Bình thời kỳ vừa mở cửa; Bảy Hiền là nơi có truyền thống cách mạng còn Tân Bình là tên cũ của quận và quận muốn giữ lại.

Tương tự là quận 6, quận 8 khi các tên được đề xuất đặt cho các phường mới xuất phát từ lịch sử, truyền thống của địa phương. 

Về đề xuất sáp nhập một phần phường 16 quận 8 (đoạn An Dương Vương - Võ Văn Kiệt giáp với quận 6) vào phường Bình Phú mới, Phó Chủ tịch UBND quận 6 Nguyễn Huy Thắng chia sẻ đề xuất này khắc phục sự bất cập trong việc phân chia địa giới hành chính sau khi đã hoàn thành các tuyến đường Võ Văn Kiệt, An Dương Vương. 

Bên cạnh đó, bảo đảm thuận lợi cho nhân dân, doanh nghiệp khi liên hệ chính quyền cơ sở. Đồng thời, góp phần thực hiện theo đúng phương án quy hoạch thành phố tầm nhìn đến năm 2045.

Trong phương án của quận 6 có phường mang tên ngôi chợ nổi tiếng. Ảnh: NGUYÊN NGUYÊN

Dịp tốt

Đề cập câu chuyện tên đơn vị hành chính mới, TS Trần Long (nguyên Giảng viên Trường ĐH KH-XH&NV, ĐHQG TP HCM) cho rằng cần sớm xây dựng và ban hành tiêu chí đặt tên phường mới, ưu tiên giữ lại những tên phường bảo đảm các tiêu chí về chính trị, văn hóa, lịch sử, xã hội. Đồng thời, cần thành lập quỹ tên phường. 

Thành viên của quỹ tên phường sẽ về từng địa phương nghiên cứu lịch sử, văn hóa, truyền thống. Từ tiêu chí đã đề ra cộng với những thông tin nghiên cứu được sẽ đưa một số tên gọi vào quỹ tên phường. Các tên gọi này cũng cần lấy ý kiến (có thể thông qua hình thức bỏ phiếu) của đội ngũ hưu trí, cán bộ chủ chốt, người dân của chính địa phương đó.

Nêu quan điểm, ông Lê Văn Thành (nguyên Trưởng Phòng Nghiên cứu Văn hóa xã hội, Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM) cũng cho rằng khi đặt tên cho các phường, xã mới sau sắp xếp cần cố gắng giữ lại những tên gọi mang tính chất văn hóa, lịch sử của chính địa bàn đó. Những tên gọi gắn với địa danh lâu đời, phổ biến với người dân, có phạm vi ảnh hưởng lớn, đã xuất hiện nhiều trong thơ ca… cần ưu tiên giữ lại.

Chú trọng tính dễ nhớ, dễ nhận diện

Vừa qua, Bộ Nội vụ hoàn tất dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp ĐVHC, kèm theo tờ trình gửi Bộ Tư pháp thẩm định. 

Dự thảo Nghị quyết đã quy định về tiêu chí sắp xếp đối với ĐVHC cấp tỉnh và cấp xã theo hướng bám sát 6 tiêu chí đã được Bộ Chính trị xem xét, thống nhất, gồm diện tích tự nhiên; quy mô dân số; lịch sử, truyền thống, văn hóa, tôn giáo, dân tộc; địa kinh tế; địa chính trị; quốc phòng, an ninh.

Dự thảo nghị quyết quy định rõ nguyên tắc đặt tên ĐVHC cấp xã, phường sau sắp xếp, nhấn mạnh tính dễ nhận diện, ngắn gọn, dễ đọc, dễ nhớ, đồng thời bảo đảm tính hệ thống và khoa học. 

Bộ Nội vụ khuyến khích sử dụng một trong các tên gọi đã có của các đơn vị hành chính trước khi sáp nhập, ưu tiên các tên mang giá trị lịch sử, truyền thống, văn hóa và được nhân dân địa phương đồng thuận.

Việc đặt tên theo số thứ tự cũng được đề xuất nhằm tạo thuận lợi cho quá trình số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin. Cơ quan soạn thảo cũng đề xuất đặt tên ĐVHC cấp xã mới theo tên của ĐVHC cấp huyện trước khi sắp xếp, kết hợp với số thứ tự để bảo đảm tính liên kết trong quản lý hành chính và hệ thống dữ liệu.

Theo dự thảo nghị quyết, xã mới sau khi sáp nhập diện tích tự nhiên và số dân đều phải gấp 3 lần trở lên so với tiêu chuẩn hiện hành. Phường mới sau khi sáp nhập diện tích tự nhiên từ 35 km2 trở lên và số dân không thấp hơn 50.000. 

Riêng phường ở vùng núi, vùng cao thì tiêu chuẩn về số dân tối thiểu là 35.000 người. Trong trường hợp sáp nhập từ 4 ĐVHC cấp xã trở lên để thành lập một xã hoặc phường mới, thì không cần phải xem xét các tiêu chuẩn cụ thể về diện tích tự nhiên và số dân. 

Dự kiến lộ trình sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã mới nhất

Theo Công văn số 43 của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18, Quốc hội dự kiến thông qua nghị quyết sáp nhập các đơn vị...

Bấm xem >>