Thưởng Tết: Kẻ cười, người mếu

Thưởng Tết là đạo lý, là sự tri ân của doanh nghiệp đối với người lao động sau một năm làm việc vất vả. Thế nhưng, trong khi nhiều đơn vị cố gắng thưởng thấp nhất bằng 1 tháng lương thì không ít ông chủ… ngó lơ.

Theo yêu cầu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH), ngày 31-12-2015 là hạn chót   doanh nghiệp (DN) trên cả nước phải báo cáo tình hình lương, thưởng Tết Nguyên đán Bính Thân 2016. Tuy nhiên, do rơi vào thời điểm nghỉ Tết Dương lịch nên phần đông DN chưa gửi báo cáo.

Vẫn ngóng thưởng Tết

Dự kiến từ ngày 4-1, ngày đầu tiên làm việc của năm mới sau kỳ nghỉ Tết Dương lịch 2016, sở LĐ-TB-XH các tỉnh, thành sẽ tiếp tục yêu cầu DN trên địa bàn báo cáo tình hình lương, thưởng Tết theo chỉ đạo của Bộ LĐ-TB-XH. Như vậy, phải mất hơn một tuần nữa, Bộ LĐ-TB-XH mới có thể nắm rõ thưởng Tết năm nay ra sao.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Phạm Minh Huân cho biết dù chưa có báo cáo cụ thể nhưng dự đoán mức thưởng Tết năm nay sẽ cao hơn năm 2015. Cơ sở để ông Huân đưa ra nhận định này là vì tình hình kinh tế khởi sắc, chỉ số GDP tăng, sản xuất công nghiệp, lương và thu nhập cơ bản ổn định.

Các doanh nghiệp tại TP HCM cố gắng thưởng Tết cho người lao động bằng 1 tháng lương. Ảnh: VĨNH TÙNG 

“Kết quả khảo sát những năm gần đây cho thấy khối ngân hàng, dịch vụ tài chính có mức thưởng cao, khu vực sản xuất duy trì mức thưởng Tết Nguyên đán từ 1-2 tháng lương là phổ biến” - ông Huân nói. Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Phạm Thị Hải Chuyền cũng khẳng định mặt bằng thưởng Tết Nguyên đán 2016 sẽ khá lạc quan, đa số thưởng tối thiểu bằng 1 tháng lương.

Trong khi đó, ông Phạm Văn Thanh, Trưởng Phòng Chính sách lao động việc làm - Sở LĐ-TB-XH Hà Nội, xác nhận đến ngày 31-12-2015, tỉ lệ DN trên địa bàn thủ đô báo cáo thưởng Tết chưa tới 1% nên khó có thể biết mức thưởng cao hay thấp. Dù vậy, ông Thanh vẫn nhận định: “Do trong năm 2015, tình hình kinh doanh của DN khả quan hơn nên dự báo mức thưởng Tết Nguyên đán tương đương hoặc cao hơn năm ngoái”.

Trong chức năng nhiệm vụ của mình, Công đoàn (CĐ) các cấp đang khẩn trương phối hợp với chủ DN để lên kế hoạch thưởng Tết cho người lao động (NLĐ). Ông Nguyễn Văn Tuyến, Phó Chủ tịch LĐLĐ TP Hà Nội, cho biết các cấp CĐ của TP đã và đang tiến hành khảo sát tình hình tiền lương, thưởng Tết của DN cho NLĐ. Theo ông Tuyến, qua khảo sát, phần lớn DN cho biết hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn cố gắng duy trì mức thưởng Tết ngang bằng năm ngoái.

Kẻ ăn không hết, người lần chẳng ra

Báo Người Lao Động số ra ngày 28-12-2015 thông tin về một đơn vị sản xuất tại quận Bình Tân, TP HCM công bố mức thưởng Tết cao nhất lên đến 320 triệu đồng/người. Đến thời điểm này, có thể xem đây là mức thưởng Tết “khủng” nhất được công bố.

Theo ghi nhận của chúng tôi, hiện cũng có khá nhiều DN sớm công bố thưởng Tết với mức cao nhất tương đối khá. Ông Nguyễn Tuấn Huỳnh, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 4 - CTCP (Cienco4), không nói rõ mức thưởng cao nhất là bao nhiêu nhưng xác nhận mức trung bình là tương đối cao trong ngành giao thông vận tải. “Với giá trị sản lượng tiếp tục tăng trưởng, chúng tôi đã thống nhất với CĐ dự kiến số tiền thưởng Tết trung bình cho cán bộ, nhân viên và NLĐ của tổng công ty khoảng trên 20 triệu đồng/người, cao hơn mức bình quân của năm trước khoảng 2-3 triệu đồng” - ông Huỳnh nhấn mạnh.

Tại Quảng Ngãi, Công ty CP Đường Quảng Ngãi đưa ra mức thưởng cao nhất khoảng 120 triệu đồng/người. Công ty TNHH Công nghiệp Doosan Việt Nam (Hàn Quốc) khoảng 110 triệu đồng/người...

Trái lại, đến thời điểm này, nhiều DN vẫn không có kế hoạch thưởng Tết cho NLĐ. Theo ông Cao Đình Hòa, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH Quảng Ngãi, trong số 30 DN chưa báo cáo thưởng Tết, phần lớn không có kế hoạch thưởng cho NLĐ với lý do sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn.

Theo phân tích của các chuyên gia lao động, khu vực DN dân doanh, nhất là ở các ngành thâm dụng lao động như dệt may, giày da sẽ rất khó khăn trong việc thưởng Tết cho NLĐ. Lý do là việc điều chỉnh tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1-1-2016 dẫn đến chi phí trích nộp BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp cho NLĐ tăng, tạo áp lực rất lớn cho DN. “Thời điểm cận Tết thường xảy ra đình công, ngưng việc tập thể ở khu vực DN này chủ yếu vì nợ lương, cắt xén chế độ phụ cấp, thưởng” - vị chuyên gia này nhìn nhận.

Tại huyện Hóc Môn, TP HCM, công nhân làm việc cho một DN may 100% vốn Hàn Quốc cho biết do làm ăn thua lỗ nên nhiều tháng qua, chủ DN không trả lương đầy đủ. “Lương trả còn khó khăn lấy đâu ra thưởng Tết” - một công nhân nói như mếu.

Anh Nguyễn Văn Đại, nhân viên phòng tổ chức - hành chính một DN xây dựng đang làm việc tại thủy điện Lai Châu, lo lắng vì DN còn nợ 4 tháng lương. Tết Dương lịch vừa qua, không ai được thưởng đồng nào. “Hiện công ty vẫn chưa có thông báo mức thưởng Tết Nguyên đán. Chúng tôi rất lo vì sẽ không có tiền chi tiêu 3 ngày Tết” - anh Đại bày tỏ.