Thủ tướng: Không được cài cắm lợi ích riêng vào luật

“Chúng ta không chấp nhận pháp luật được ban hành không vì lợi ích xã hội mà vì lợi ích riêng của một bộ, ngành nào đó” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Sáng 23-12, Bộ Tư pháp tổ chức hội nghị trực tuyến triển khai công tác tư pháp năm 2017 với 63 tỉnh, thành trên toàn quốc. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã tới dự và chủ trì hội nghị.

Tình trạng nợ văn bản giảm mạnh

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu cho biết tình trạng nợ đọng văn bản quy định chi tiết hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh đã giảm mạnh so với năm 2015, xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Số liệu thống kê cho thấy tính đến cuối tháng 11- 2016 còn nợ 24 văn bản, đặc biệt, số văn bản nợ đọng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ còn nợ ba văn bản.

Bộ Tư pháp cũng cho biết nhiều văn bản quy định chi tiết chưa đảm bảo có cùng hiệu lực với luật, pháp lệnh. Cụ thể, có 36/68 văn bản đã ban hành không bảo đảm có hiệu lực cùng với thời điểm có hiệu lực của luật, pháp lệnh.

Cũng theo Bộ Tư pháp, chất lượng thẩm định dự thảo văn bản và chất lượng của một số văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) chưa cao, còn có sai sót.

“Còn nhiều bộ, ngành, địa phương chưa bám sát các kế hoạch xây dựng các VBQPPL. Chẳng hạn việc xây dựng các nghị định về điều kiện đầu tư, kinh doanh, mặc dù có thời gian chuẩn bị khá lâu nhưng nhiều cơ quan chỉ xây dựng, trình vào giai đoạn cuối, ảnh hưởng đến chất lượng văn bản” - báo cáo của Bộ Tư pháp dẫn chứng.

Liên quan đến vấn đề này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng pháp luật hiện nay còn nhiều hạn chế, chất lượng còn thấp, thiếu ổn định nên thường xuyên phải sửa đổi, bổ sung.

“Xây dựng nhà nước pháp quyền không phải là anh xây dựng được bao nhiêu luật mà là trình độ người làm luật, thẩm tra, thẩm định luật đó. Cái này chúng ta còn nhiều bất cập” - Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng mạnh mẽ cảnh báo tình trạng luật ban hành nhiều nhưng thực thi pháp luật vẫn là khâu yếu, thậm chí rất yếu, không nghiêm. Điều này dẫn đến tình trạng nhờn luật trong xã hội.

Trong khi đó thủ tục hành chính ở nước ta còn phức tạp, cản trở đến phát triển, kể cả lĩnh vực của chính ngành tư pháp phụ trách. “Mấy khi được như tỉnh Đồng Tháp, khi sinh một đứa con, khi đăng ký kết hôn đều nhận được thư chúc mừng của UBND xã đó. Ở ta vẫn còn nhiều tình trạng xin-cho, gây khó khăn cho người dân” - người đứng đầu Chính phủ trăn trở.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Tư pháp mạnh lên, ngành tư pháp mạnh lên, đáp ứng đúng vai trò, vị trí của ngành mình. Ảnh: ĐỨC MINH

Pháp luật phải kiểm soát quyền lực

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh chín nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Đáng chú ý, Thủ tướng yêu cầu cần đẩy mạnh việc hoàn thiện pháp luật, gắn với tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm pháp luật vừa là công cụ để Nhà nước quản lý xã hội, vừa là công cụ để nhân dân làm chủ, kiểm tra, giám sát quyền lực nhà nước.

“Nơi nào có quyền lực nơi đó phải có giám sát, luật pháp phải theo hướng đó. Pháp luật phải kiểm soát quyền lực, khi pháp luật trao quyền cho bất cứ ai thì phải có cơ chế để kiểm soát quyền lực đó, kể cả đối với Thủ tướng” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng đặc biệt yêu cầu cần tập trung rà soát, đề xuất hoàn thiện thể chế liên quan đến đầu tư, kinh doanh, hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Đồng thời, hỗ trợ giải quyết khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất kinh doanh. Chú trọng các giải pháp nâng cao chất lượng, bảo đảm tính ổn định, đồng bộ, tính minh bạch, khả thi của thủ tục hành chính, giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp.

Người đứng đầu Chính phủ đặc biệt lưu ý ngành tư pháp cần làm tốt khâu thẩm định, chống lợi ích nhóm trong xây dựng thể chế.

“Chúng ta không chấp nhận pháp luật được ban hành có nội dung không vì lợi ích của toàn xã hội mà vì lợi ích riêng của một bộ, ngành nào đó. Bộ Tư pháp phải làm gương việc này. Không được cài cắm vào luật những nội dung không vì lợi ích chung mà vì lợi ích riêng của đơn vị, ngành hay một nhóm người nào đó. Việc này thời gian qua khá nhiều…” - Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng yêu cầu dù Luật Ban hành VBQPPL mới ban hành (có hiệu lực từ ngày 1-7-2016) nhưng Bộ Tư pháp cũng cần rà soát lại, nhất là quy trình làm luật và có báo cáo gửi Chính phủ.

Cạnh đó, để pháp luật đi vào cuộc sống, Thủ tướng gợi ý trong thời đại của Facebook, Zalo… như hiện nay, chúng ta phải đẩy mạnh đổi mới phương thức phổ biến giáo dục pháp luật. Cần định hướng dư luận xã hội, nhất là các vấn đề liên quan trực tiếp đến người dân, DN, chú trọng tư vấn, hỗ trợ DN, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh…

“Tôi đặt câu hỏi với Bộ trưởng Long (Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long - PV) là làm thế nào để Bộ Tư pháp mạnh lên, ngành tư pháp mạnh lên, đáp ứng đúng vai trò, vị trí của ngành? Chúng ta phải làm gì để từng cán bộ ngành tư pháp cả nước phát huy được hết trí tuệ và trách nhiệm?...” - Thủ tướng nói trước khi kết thúc bài phát biểu của mình.

Đáp lại câu hỏi của Thủ tướng, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long sau đó nói đây là câu hỏi mà bắt đầu từ năm 2017 toàn ngành phải nỗ lực tìm câu trả lời trả lời.