Thông tin bất ngờ về “amip ăn não người”

“Amip ăn não người” rất hiếm khi xâm nhập vào cơ thể nhưng một khi đã xâm nhập thành công thì tỷ lệ tử vong lên tới 98%.

Hiếm gặp nhưng tỷ lệ tử vong cao

Theo ông Nguyễn Hồng Hà, Phó Giám đốc bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) thì loại “amip ăn não người” mà một bệnh nhân ở Phú Yên mắc rồi tử vong tại bệnh viện Nhiệt đới TP HCM vừa qua là một trong rất nhiều loại amip đang sinh sống ngoài môi trường tự nhiên (loại amip này có tên khoa học là Naegleria fowleri).

Ông Hà cho biết amip bản chất là các ký sinh trùng, thông thường rất hiếm khi xâm nhập vào cơ thể (chủ yếu sống ở môi trường bình thường), trừ trường hợp cực kỳ hiếm gặp thì chúng mới vào được cơ thể con người.

Hình ảnh amip ăn não người qua kính hiển vi (Ảnh: Lao động)

Tuy nhiên, điều nguy hiểm là một khi amip đã xâm nhập vào cơ thể thì tỷ lệ tử vong rất cao (lên tới 98%). Bệnh nhân thường không có dấu hiệu đặc biệt và có diễn biến nhanh.

Hiện chưa có thông tin cụ thể nào về những đối tượng có nguy cơ cao bị loại amip này xâm nhập nhưng theo ông Hà, ngay cả thanh niên, học sinh khỏe mạnh cũng có thể bị xâm nhập.

Loại “amip ăn não người” gây tử vong cho bệnh nhân ở TP HCM thường phát triển mạnh ở những vùng nước ngọt ấm áp như: ao, hồ, sông, suối… vào mùa hè; thậm chí là hồ bơi không được vệ sinh, sát khuẩn.

Chúng xâm nhập vào cơ thể qua đường mũi, di chuyển theo các sợi thần kinh khứu giác thông qua sàn sọ để lên não, gây viêm màng não.

Điều nguy hiểm là amip này có thể vượt qua mọi khâu lọc khử trùng, nhiễm vào hệ thống nước sinh hoạt của các gia đình. Tuy nhiên, amip này không gây bệnh thông qua uống nước, trừ khi súc miệng mà nước nhiễm amip xộc lên mũi.

Ông Hà cho biết việc amip Naegleria fowleri xâm nhập qua đường mũi và sống trong môi trường nước ngọt ấm áp (ở 46 độ C) là điều kiện thuận lợi để chúng xâm nhập vào những người tiếp xúc với nước ngọt thường xuyên hoặc những người bị viêm xoang.

Do đó, khi đọc thông tin khuyến cáo của Bộ Y tế là “Không nên tắm, bơi ở những nơi có nguy cơ cao”, ông Hà nhấn mạnh “nơi có nguy cơ cao” là ao, hồ, sông, suối, … - những nơi chứa nước bẩn.

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, đối với những người đi bơi, trong khi tắm, bơi bể bơi, hồ, ao, suối hạn chế tối đa nước vào mũi bằng cách giữ cao đầu không để ngập nước, sử dụng kẹp mũi.

Do amip xâm nhập qua đường mũi nên sau khi tắm, bơi, người dân nên vệ sinh mũi sạch sẽ, sử dụng dung dịch sát khuẩn đường mũi, họng để xịt, rửa mũi.

Bệnh nhân nhiễm amip ăn não người đã lặn bắt trai dưới ao

Trước khi bị amip ăn não người xâm nhập, bệnh nhân P.V.T. (quê Phú Yên) đã cùng bạn bè lặn bắt trai ở một cái bàu (một dạng ao, hồ rộng lớn) gần nhà.

Sau khi trở lại TP.HCM, ngày 30/7, anh T. bỗng lên cơn sốt, nhức đầu, tự mua thuốc uống nhưng không khỏi. Lúc 22h40' cùng ngày, bệnh nhân nhập viện tại bệnh viện Nhân dân Gia Định với biểu hiện nhức đầu, lơ mơ.

Ngay khi chọc dịch não tủy, các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân đã nhiễm một loại amip nhưng vẫn chưa thể xác định cụ thể. Ngay sau đó, các bác sĩ đã chuyển gấp bệnh nhân qua bệnh viện Bệnh Nhiệt đới điều trị.

Tại bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, kết quả xét nghiệm soi dịch não tủy không thấy có vi trùng lao hay vi nấm gây viêm màng não nhưng lại có sự hiện diện của một loại amip.

Sau đó, bệnh nhân vẫn sốt cao, 40 – 41 độ C, suy hô hấp, xuất huyết tiêu hóa và rơi vào tình trạng hôn mê sâu.

Đến 23h ngày 31/7, bệnh nhân nhiều lần bị ngưng tim đột ngột, tử vong.

Sau khi bệnh nhân tử vong, bệnh viện Bệnh Nhiệt đới tiếp tục làm nhiều xét nghiệm và kết quả xét nghiệm sinh học phân tử PCR cho thấy bệnh nhân bị tử vong do “amip ăn não người” tấn công.