Quyết giữ lễ hội chọi trâu Hải Phòng

Các chuyên gia văn hóa cho rằng phải giữ lễ hội chọi trâu Hải Phòng vì đây là lễ hội đã nằm sâu trong tiềm thức con người, không lý do gì cấm đoán.

Cuộc tọa đàm "Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và tổ chức lễ hội chọi trâu Đồ Sơn - Hải Phòng" được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) tổ chức tại Hà Nội ngày 7-9.

Bỏ chọi trâu là sai lầm?

GS Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam, cho rằng sau việc trâu chọi húc chết chủ hồi tháng 7- 2017 thì việc tạm dừng phần hội chọi trâu là cần thiết. Theo ông Bài, điều quan trọng là phải bình tâm cân nhắc thật kỹ vấn đề, đặc biệt là lắng nghe ý kiến có thể trái chiều trong cộng đồng xã hội để tránh đưa ra những giải pháp tình thế, vội vàng hay cực đoan.

Quyết giữ lễ hội chọi trâu Hải Phòng - 1

Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn - Hải Phòng năm 2017 Ảnh: NGUYỄN HOÀNG

"Tôi nghĩ, chỉ vì sự cố chủ trâu bị húc chết mà cấm hội chọi trâu hoặc đưa lễ hội chọi trâu Đồ Sơn ra khỏi danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia sẽ là sai lầm lớn và rất cực đoan. Sau 27 năm tổ chức lễ hội mới có một sự cố đáng tiếc xảy ra, theo tôi chưa phải là "thảm họa" - GS Đặng Văn Bài nói. Ông cũng cho nhà tổ chức hoàn toàn có khả năng áp dụng các biện pháp quản lý cũng như kỹ thuật hiện đại ngăn chặn không để các sự cố tương tự xảy ra trong tương lai.

GS Vũ Minh Giang, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa, bày tỏ quan điểm không đồng tình với nhận định rằng lễ hội chọi trâu phản cảm, man rợ, kích động bạo lực. "Ai nói xem chọi trâu là kích động bạo lực là nhầm. Đấy chính là cách giải tỏa xung đột!" - GS Giang nói.

Cũng theo chuyên gia này, nhiều nước trên thế giới người ta tạo ra các cuộc đấu để người xem giải tỏa và các cuộc thi đấu tại Olympic cũng mang ý nghĩa như vậy. Quyền tham gia trò chơi là tự nguyện, lễ hội làm phong phú thêm đời sống của con người và không thể dùng cách này hay cách khác để dừng.

Thế nhưng, nhà nghiên cứu văn hóa Trần Lâm Biền gay gắt phản biện, hiện tượng giết và xẻ thịt trâu chọi bán ngay sau khi trận đấu đã xảy ra. Đó là biểu hiện của sự "bần tiện hóa" trong lễ hội.

Chuẩn bị súng gây mê

Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL Trịnh Thị Thủy cho hay sẽ thu hẹp quy mô tổ chức lễ hội này. Giá trị của lễ hội không phụ thuộc vào quy mô to hay nhỏ mà cần phải tổ chức cho đúng với tính chất của lễ hội văn hóa. Thay vì tổ chức các vòng đấu loại thì chỉ đấu một trận đúng như hồ sơ di sản đã được phê duyệt.

Bà Thủy cũng đề nghị địa phương phải có phương án tình thế bảo đảm an toàn, ngăn ngừa các biểu hiện tiêu cực, gian lận như chặt chém, nâng khống giá của trâu, cờ bạc trá hình, giao dịch, thỏa thuận "ngầm"… trong trận chung kết dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 9-8 âm lịch sắp tới. Đặc biệt, đơn vị tổ chức cũng cần có các phương án an toàn, chuẩn bị các công cụ hỗ trợ như súng gây mê, dụng cụ chuyên dụng… để đối phó với các tình huống xấu có thể xảy ra trong lễ hội.

Trước yêu cầu này, ông Hoàng Xuân Minh, Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn, đưa ra nhiều giải pháp tăng cường quản lý lễ hội chọi trâu. Cụ thể, ban tổ chức sẽ bổ sung các tiêu chí về chủ trâu tham gia lễ hội, việc lựa chọn, huấn luyện và chăm sóc trâu, trong đó đặc biệt là việc sử dụng chất kích thích. Các chủ trâu tham gia lễ hội sẽ phải được lựa chọn thông qua ý kiến bầu của đại biểu cộng đồng dân cư, tăng cường các biện pháp an toàn khi thi đấu...