Quy trình chặt chẽ vẫn trao nhầm trẻ!

Sau khi sinh, sản phụ và con sẽ được mang cùng một mã số để tránh nhầm lẫn. Thế nhưng, việc trao nhầm trẻ vẫn thỉnh thoảng xảy ra khiến dư luận không khỏi lo lắng.

Quy trình chăm sóc trẻ sơ sinh tại các cơ sở y tế rất chặt chẽ nhưng vẫn xảy ra các sự cố đáng tiếc

Trong khi vụ việc trao nhầm con ở Nhà Hộ sinh quận Ba Đình, TP Hà Nội còn chưa được làm sáng tỏ thì mới đây, lại thêm trường hợp một bà mẹ bị trao nhầm con 29 năm trước được phát hiện. Vụ việc lần này xảy ra tại Nhà Hộ sinh quận Đống Đa, TP Hà Nội.

Không còn là chuyện hy hữu

Bà Phan Thị Tuyết Hoa - 53 tuổi; ngụ phố Hoàng Hoa Thám, quận Ba Đình - cho biết năm 1987, bà sinh con gái tại Nhà Hộ sinh quận Đống Đa (ngõ Thổ Quan, phố Khâm Thiên). Mới đây, khi đi giám định ADN, chị Lê Thanh Hiền, 29 tuổi, tá hỏa vì phát hiện mình không phải là con ruột của bà Hoa.

Bà Hoa ngỡ ngàng kể: “Tôi sinh lúc 4 giờ 35 phút hôm 12-12-1987, đến 8 giờ cùng ngày thì được y tá trao lại con. Lúc đó, tôi nhận thấy số trên đùi của con mờ mờ, thắc mắc thì chồng bảo: “Chắc do bé vừa được tắm rửa, thay tã”. Tôi không nghi ngờ gì, chăm sóc con mấy chục năm nay. Vậy mà...”.

Trước đó một tuần, Trung tâm Y tế quận Ba Đình đã tiếp nhận đơn thư của bà Nguyễn Thị Mai Hạnh - 64 tuổi, ở cùng quận - phản ánh về việc bà bị trao nhầm con năm 1974. Tuy nhiên, do sổ sách, giấy tờ thất lạc, sau thời gian tìm kiếm, trung tâm chưa thể tìm lại được thông tin về những em bé sinh ngày 10-10-1974 tại Nhà Hộ sinh quận Ba Đình.

Theo bà Hạnh, khi sinh ra, con gái bà mang số 33 nhưng lúc nhận lại thì đứa trẻ mang số 32. “Tôi kiên quyết nói rằng nữ y tá đã nhầm, đứa trẻ ấy không phải là con tôi. Y tá giải thích đó là số 33 nhưng bị mờ lúc tắm và bảo tôi bế con về, ở nhà hộ sinh không còn đứa trẻ nào khác. Khi con lớn, tôi mang đi xét nghiệm ADN và phát hiện đứa trẻ không mang gien của ông bà” -  bà Hạnh nhớ lại.

Trao nhầm trẻ không còn là chuyện hy hữu của hàng chục năm trước khi mà công nghệ nhận diện có nhiều hạn chế. Đầu năm 2012, tại Bệnh viện (BV) Phụ sản Hà Nội cũng từng xảy ra vụ trao nhầm trẻ sơ sinh. Sản phụ là chị Trần Thị Thủy - 34 tuổi; ở Từ Liêm, TP Hà Nội  - sinh con trai nặng 3,4 kg và được gắn số 550. Tuy nhiên, sau khi bé tắm xong thì đã bị trao nhầm cho một sản phụ mang số 585 ở quận Cầu Giấy, cũng sinh con trai nhưng nặng 4,3 kg.

Trước đó, cuối năm 2011, tại BV Đa khoa Quảng Ngãi, sản phụ Trần Thị Hồng Cẩm (22 tuổi, ở huyện Tư Nghĩa) sinh con gái. Tuy nhiên, sau đó, chị lại được y tá trao... một bé trai. Đến khi BV làm thủ tục cho sản phụ này xuất viện, gia đình phát hiện giấy ra viện ghi con chị Cẩm là bé gái nhưng đứa trẻ chị đang cho bú là bé trai.

Lúc này, các bác sĩ mới rà soát và phát hiện đã trao nhầm con của chị Cẩm cho chị Đinh Thị Hoái (20 tuổi, cũng ở Quảng Ngãi). Tuy nhiên, chị Hoái nhất định không chịu đổi con. Cuối cùng, BV phải làm xét nghiệm ADN để “phân xử” và trao con gái cho chị Cẩm, con trai cho chị Hoái.

Tìm thêm giải pháp an toàn

PGS-TS Vũ Bá Quyết, Giám đốc BV Phụ sản trung ương, cho rằng việc trao nhầm con ở 2 nhà hộ sinh nêu trên rất hy hữu bởi khi đó, mỗi ngày chỉ có 5-10 ca sinh.

Theo ông Quyết, tại BV Phụ sản trung ương hiện nay, với hàng trăm ca sinh mỗi ngày nhưng quy trình kiểm soát rất chặt. Sau khi sinh, mẹ và con liền được y tá cho ôm nhau, nhận mặt, sau đó đeo vào cổ chân (cổ tay) 2 chiếc vòng với mã số giống hệt nhau.

“Trước đây, BV dùng bút ghi số không thể xóa, dính nước không phai, buộc dây có đeo số vào cổ tay bé và mẹ. Bốn năm nay, BV dùng dây nhựa mềm, khi bấm vào tay không thể dứt đứt, chỉ có thể dùng kéo cắt. BV quy định số hồng là con gái, số xanh là con trai. Việc nhầm lẫn ở BV Phụ sản trung ương là không thể xảy ra” - PGS Quyết nhấn mạnh.

Về vụ trao nhầm con ở nhà hộ sinh, TS Quyết lý giải có thể khi đó, người ta dùng mực hay nitorat bạc viết số lên tay, chân để đánh dấu trẻ nên xảy ra nhầm lẫn. Vì thế, cần thông báo tìm những người sinh cùng ngày tại nhà hộ sinh để có thể truy ra người mẹ bị trao nhầm con.

Trong khi đó, hàng chục năm công tác ở Khoa Sản BV Bạch Mai (Hà Nội), điều dưỡng trưởng Phạm Thu Thủy cho rằng việc trao nhầm con dù là sự cố hiếm khi xảy ra nhưng các sai sót thì chẳng vụ nào giống nhau. Theo chị Thủy, quy trình bàn giao trẻ sơ sinh rất chặt chẽ. Nhân viên được yêu cầu kiểm tra, so sánh mã số của bé trước khi ra khỏi giường sản phụ, sau khi tắm và trước khi trả cho mẹ. Hai năm nay, Khoa Sản BV Bạch Mai dùng các vòng nhận diện đeo vào cổ tay mẹ và con nên độ an toàn khá cao. Trên vòng ghi tên bé, mẹ và mã hồ sơ của mẹ. Chiếc vòng này được thiết kế bằng nút khá chặt, khi đã đeo vào thì rất khó rơi.

“Tuy vậy, BV Bạch Mai vẫn cố gắng tìm những giải pháp có độ an toàn cao hơn. Chẳng hạn, BV vừa kết hợp vòng đeo nhận diện vừa dùng một loại bút mực ghi mã số lên đùi bé. Loại mực này nếu bé tắm hoặc lau, rửa sẽ không bị mờ, vết mực cũng tự “bay” trong vòng 5-7 ngày” - điều dưỡng Phạm Thu Thủy khẳng định.