Phó chánh án TAND tối cao giải đáp 3 vấn đề "nóng" trong vụ án Hồ Duy Hải

Sau phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải, nhiều thẩm phán TAND tối cao nhận tin nhắn đe dọa khủng bố.

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Trí Tuệ

Sáng nay (12/5), tại buổi giao ban báo chí của Ban Tuyên giáo Trung ương, Phó Chánh án Tòa án nhân dân (TAND) tối cao Nguyễn Trí Tuệ đã thông tin một số nội dung liên quan đến vụ án Hồ Duy Hải.

Ông Tuệ cho biết, đây là vụ án được tổ chức xét xử hết sức công khai, tất cả các cơ quan tiến hành tố tụng từ sơ thẩm, đến phúc thẩm và một số cơ quan Trung ương đều được mời đến như: Bộ Công an, Ban Nội chính Trung ương, Văn phòng Chủ tịch nước...

"Trong phiên tòa thì đại diện Viện KSND tối cao không cho rằng bị can Hải bị kết án oan mà cần bổ sung làm rõ một số mâu thuẫn trong hồ sơ vụ án và thiếu sót, vi phạm trong quá trình tố tụng, thậm chí còn đề nghị xem xét hành vi hiếp dâm của Hồ Duy Hải", Phó Chánh án TAND tối cao Nguyễn Trí Tuệ nói.

Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã công bố các tài liệu chứng cứ của vụ án, Hội đồng thẩm phán xem xét, đánh giá tất cả các nội dung kháng nghị của Giám đốc thẩm đã nêu. Đồng thời, xem xét đánh giá một cách khách quan, thận trọng chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ vụ án với tinh thần công tâm, đảm bảo đúng pháp luật.

Trên cơ sở tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao kết luận: Có cơ sở xác nhận lời khai của Hải phù hợp với lời khai của nhân chứng, những người thân trong gia đình của Hải, phù hợp với hiện trường vụ án và các chứng cứ khác.

Quá trình điều tra cũng như tại các phiên tòa, Hải đều xin giảm nhẹ hình phạt, sau khi Chủ tịch nước bác đơn xin giảm tử hình thì Hải bắt đầu kêu oan.

Quá trình xét xử cơ quan tố tụng có một số vi phạm, nhưng không làm thay đổi bản chất của vụ án. Vấn đề này đã được liên ngành tư pháp Trung ương báo cáo với Chủ tịch nước và Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tòa án các cấp xét xử Hồ Duy Hải về tội “Giết người” “Cướp tài sản” là có căn cứ.

Ông Tuệ cũng cho hay, do đây là phiên tòa công khai nên TAND tối cao đã bố trí phòng họp riêng cho phóng viên theo dõi phiên tòa. Đã có hơn 70 báo tham gia, cho đến nay báo chí chính thống khách quan, trung thực về diễn biến của vụ án. Nhiều thông tin suy diễn, bịa đặt đã dần được giải tỏa.

"Từ đó chúng tôi khẳng định, nhân dân đã hiểu rõ bản chất của vụ án, tin tưởng vào các cơ quan tố tụng và quyết định của Chủ tịch nước", ông Tuệ nói.

Tại buổi giao ban, Phó Chánh án TAND tối cao Nguyễn Trí Tuệ cho biết, có 3 vấn đề băn khoăn từ vụ việc này được dư luận quan tâm. Thứ nhất, là “có thiếu sót, vi phạm trong quá trình tố tụng nhưng không hủy án, có đúng không?” Về vấn đề này, ông Nguyễn Trí Tuệ trả lời: Luật Tố tụng hình sự quy định điều 371 về căn cứ kháng nghị, nếu có có vi phạm nghiêm trọng tố tụng mà dẫn tới sai lầm nghiêm trọng thì là căn cứ kháng nghị. Nhưng không có sai lầm nghiêm trọng thì không phải là căn cứ để kháng nghị.

"Do vậy, Hội đồng xét xử giám đốc thẩm thấy rằng, trong quá trình điều tra Hồ Duy Hải, các cơ quan tố tụng có những vi phạm nhưng không làm ảnh hưởng đến bản chất của vụ án, do vậy không cần phải kiểm tra lại. Ví dụ như chuyện không kịp thu hồi cái thớt, con dao là có sai sót. Tuy nhiên khi xem xét, đối chiếu với những lời khai, chứng cứ khác thì Hội đồng thấy rằng là bị cáo không oan. Bản chất là hành vi “Giết người, cướp tài sản” của Hồ Duy Hải phải bị trừng trị theo quy định của pháp luật", Phó chánh án TAND tối cao Nguyễn Trí Tuệ nói.

Vấn đề thứ hai, Chánh án Nguyễn Hoà Bình đã có quyết định không kháng nghị với tư cách đang là Viện trưởng Viện KSND tối cao hiện nay lại ngồi vào Hội đồng thẩm phán thì có vi phạm không?

Về nội dung này, Phó chánh án TAND tối cao Nguyễn Trí Tuệ khẳng định: "Nếu giai đoạn tố tụng bình thường, được quy định điều 49, 53 Bộ luật Tố tụng hình sự: “Thẩm phán hoặc là những người tố tụng phải từ chối ngồi hội đồng”.

Tuy nhiên, thủ tục xét xử ở cấp Giám đốc thẩm này là giai đoạn tố tụng đặc biệt. Luật quy định Chánh án, Viện trưởng có quyền kháng nghị hoặc là không kháng nghị nhưng vẫn ngồi ở Hội đồng xét xử của Hội đồng thẩm phán. Và không phải tiến hành tố tụng một lần mà có thể tiến hành tố tụng nhiều lần.

"Ví dụ, nếu Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu xem xét lại thì Hội đồng thẩm phán của chúng tôi lại ngồi lại xem xét một lần nữa. Điều này không vi phạm", ông Tuệ nhấn mạnh.

Vấn đề thứ ba, dư luận cho rằng: "Hội đồng thẩm phán không vô tư, khách quan, độc lập, khi ông Chánh án ở đấy giơ tay thì các ông thẩm phán khác phải giơ tay theo".

Về nội dung này, ông Nguyễn Trí Tuệ khẳng định các thành viên Hội đồng thẩm phán hoàn toàn độc lập, không phụ thuộc vào "ông Chánh án nào cả".

"Bởi vì thẩm phán chúng tôi do Quốc hội phê chuẩn và do Chủ tịch nước bổ nhiệm. Bản thân Chánh án cũng chỉ là 1 trong 17 thành viên trong Hội đồng thẩm phán thôi", ông Tuệ phân tích.

Ông Tuệ cũng cho biết, sau phiên tòa, nhiều thẩm phán TAND tối cao nhận được tin nhắn đe dọa khủng bố, xúc phạm đến thành viên hội đồng thẩm phán.

"Đây là hành vi, vi phạm pháp luật, chúng tôi đã có trao đổi với Bộ Công an để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật", ông Tuệ khẳng định.

Cũng theo ông Tuệ, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin bịa đặt về vụ án, kêu gọi chống phá hệ thống tư pháp, cơ quan tố tụng từ Trung ương đến địa phương. Bôi nhọ, quy kết cả nền tư pháp và các đồng chí trưởng ngành từ năm 2008 đến nay, đặc biệt đồng chí Chánh án đương nhiệm của chúng tôi.

Nguy hiểm hơn nữa có một vài đại biểu Quốc hội, chính thức là có 3 đại biểu Quốc hội phát biểu không đúng với nội dung của vụ án, đưa ra nhận xét chủ quan, dựa vào thông tin trên mạng xã hội, vấn đề này làm thêm phức tạp tình hình.