Philippines: Hỗn loạn đếm xác sau siêu bão

Đến nay Philippines vẫn chưa thống kê hết số người thiệt mạng do bão Haiyan do những yếu kém trong hạ tầng và chính quyền cơ sở.

Hơn 10 ngày sau khi siêu bão Haiyan tràn qua và hủy diệt nhiều khu vực miền trung Philippines, nhà chức trách nước này vẫn chưa công bố được con số chính xác cuối cùng về số người thiệt mạng khi công tác đếm xác được thực hiện một cách chậm chạp và đầy những số liệu không chính xác.

Hôm 18/11, chính phủ Philippines đưa ra con số thống kê thiệt hại về người là 3.976, tuy nhiên có vẻ như không mấy người tin vào con số này, trong khi Liên Hợp Quốc cảnh báo rằng các nhân viên cứu trợ vẫn chưa tiếp cận được với các khu vực hẻo lánh bị bão tàn phá.

Thành phố Tacloban tan hoang sau siêu bão Haiyan

Công việc báo cáo thiệt hại sau bất cứ thiên tai nào cũng rất khó khăn do những thách thức về mặt hậu cần do chính thảm họa gây ra như hệ thống điện bị cắt đứt, liên lạc bị gián đoạn và giao thông tắc nghẽn.

Ở Philippines, vấn đề càng tồi tệ hơn bởi một chính quyền phân quyền cao độ và hệ thống thông tin liên lạc dựa quá nhiều vào các mạng di động, còn các hệ thống vô tuyến dự phòng thì bị coi là không cần thiết và bị các cơ quan chính quyền loại bỏ cách đây nhiều năm.

Bên cạnh đó là một nỗi sợ hãi huyền bí, không chỉ phổ biến ở Philippines rằng các tử thi là mối nguy hiểm rất lớn đối với sức khỏe con người nên phải được chôn cất nhanh chóng trước khi công tác nhận diện hoàn thành. Tuy nhiên, trong thực tế các chuyên gia y tế cho rằng xác chết của người gây ra nguy cơ lây nhiễm hay nhiễm trùng rất nhỏ đối với cộng đồng sau thảm họa.

Là một đất nước có địa hình gồm nhiều đảo nhỏ, công tác thống kê thiệt hại về nhân mạng ở Philippines sau bão Haiyan gặp rất nhiều trở ngại, và kết quả đưa ra rất khác nhau khiến thế giới không thể hình dung được mức độ thiệt hại mà Philippines đang phải gánh chịu.

Vào ngày đầu tiên sau khi cơn bão đổ bộ, một cảnh sát trưởng địa phương tuyên bố rằng số người chết có thể lên tới 10.000 người, và một viên chức chính quyền ở thành phố Tacloban cũng nói rằng số nạn nhân thiệt mạng chỉ riêng ở thành phố này cũng có thể lên tới 10.000 người.

Những xác chết nằm la liệt bên cạnh một nghĩa trang tạm thời ở Tacloban

Thế rồi một tuần sau đó, Tổng thống Benigno Aquino dự đoán rằng số người thiệt mạng chỉ vào khoảng 2000-2500 người, và tuyên bố rằng con số do các quan chức địa phương đưa ra là quá cao vào do tác động của những chấn động mà họ phải trải qua gây ra. Viên cảnh sát trưởng đưa ra con số 10.000 người thiệt mạng cũng đã bị cách chức để đánh giá lại “chấn động tâm lý”.

Tuy nhiên các số liệu sau đó lại cho thấy dự đoán của tổng thống Aquino là quá thấp. Liên Hợp Quốc dựa trên các số liệu của chính phủ Philippines đã đưa ra con số nạn nhân thiệt mạng là 3.600 người, tuy nhiên họ cũng nói rằng đây chỉ là số liệu ước tính chứ không phải là con số được xác nhận.

Thị trưởng Tacloban Alfred Romualdez cũng đã xin lỗi vì đưa ra con số nạn nhân thiệt mạng quá cao và tuyên bố lại rằng số nạn nhân tử nạn sau bão ở thành phố này là 4000 người.

Ông Romualdez cho rằng nhiều nạn nhân có thể đã bị cuốn ra biển và mất tích trong cơn bão, và cả một ngôi làng với dân số khoảng 10.000-12.000 người đã bị hủy diệt hoàn toàn, thế nên công tác đếm xác là vô cùng khó khăn.

Ở Tacloban hiện nay chỉ có 3 nhân viên nghĩa trang hàng ngày phải xác định hàng chục xác chết đang phân hủy trong một nấm mộ tập thể khổng lồ. Chuyên gia pháp y Del Rosario-Fortun cho biết: “Chúng tôi hiện chỉ có vài người. Vấn đề là chúng tôi muốn thiết lập một hệ thống để kiểm tra và nhận dạng tất cả các thi thể ở đây chứ không chỉ vùi họ xuống một nấm mồ tập thể.”

Các nhân viên cứu trợ phải xử lý hàng chục xác chết mỗi ngày

Sau một thời gian choáng váng trước sức tàn phá khủng khiếp của siêu bão Haiyan, có vẻ như giờ đây chính phủ Philippines đã lấy lại được tinh thần và dần dần nắm bắt được tình hình. Tuy nhiên tình hình thống kê thiệt hại và cứu trợ nạn nhân vẫn tiến triển với tốc độ chậm chạp đến mức Tổng thống Aquino khi tới đây thị sát đã phải thốt lên rằng điều này khiến ông “cảm thấy tuyệt vọng”.

Ngoài con số chính thức 3.976 người thiệt mạng được đưa ra hiện nay, Philippines còn phải xúc tiến công tác cứu trợ cho gần 13 triệu người bị ảnh hưởng bởi cơn bão kinh hoàng này, trong đó có hơn 4 triệu người mất nhà cửa, và Liên Hợp Quốc đã so sánh số người cần được cứu trợ trong thảm họa lần này tương đương với “toàn bộ nước Bỉ”.