Phí đường: Gõ cửa từng nhà, kê khai hết

Ngày 1/1/2013, quy định thu phí đường bộ có hiệu lực, nhưng theo khảo sát cho tới nay hầu hết các phường trên địa bàn thành phố Hà Nội vẫn chưa nghe, chưa biết về thông tin này.

Nghị định 18/2012/NĐ-CP của Chính phủ về Quỹ bảo trì đường bộ sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2013. Đối với ô tô nộp thông qua đăng kiểm, còn xe máy tùy vào Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh thành quyết định thời điểm thu.

Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Hồng Trường, xe máy có thể lùi thời hạn nộp nhưng sẽ bị truy thu sau đó.

Không thể truy thu như lương

Trong khi đó, ông Nguyễn Tiến Đạt – Chủ tịch phường Biên Giang (quận Hà Đông, Hà Nội): “Tại Hà Nội hiện có đến 40% xe không chính chủ nên việc kê khai, thu phí là rất khó. Nếu sắp tới bị ép quá thì phường sẽ tổ chức thành từng đoàn đi đến từng nhà, kiểm tra nhà có bao nhiêu xe, chính chủ hay không chính chủ phường đều kê khai hết. Sau này, thu phí thế nào, xử lý thế nào thì chờ hướng dẫn cụ thể từ thành phố”, ông Đạt nói.

Dân tự làm đường và đóng phí bảo trì đường do mình làm

Phường biên chế ai cũng vào việc đó, nếu giờ giao cho phường kê khai thu phí thì bao nhiêu việc khó đều đổ đầu phường.

Ông Đạt cũng băng khoăn thêm chế độ cho người đi thu, ai trả. Hơn nữa nếu dân không chịu thu thì cán bộ phải cãi nhau với dân hay sao? Chế tài nào cho cán bộ phường, cho những người đi thu phí nếu dân không nộp. Chưa có một điều khoản nào cụ thể, ông Đạt nói.

Theo ông Đạt, mọi thông tin ông cũng mới chỉ nghe được trên báo, đài chứ chưa nhận được một thông tin nào cụ thể từ thành phố hay quận.

"Việc truy thu lại càng khó. Như vậy chả khác nào làm khó dân, làm khó cán bộ phường. Truy thu phí đường bộ không thể áp đặt theo lương, làm như vậy không khác nào đang ép dân phải nộp phí. Bất cứ nghị định nào cũng phải có lộ trình, hướng dẫn cụ thể không thể ra nghị định là thu tiền của dân ngay được".

Còn theo ông Tiến – Phó chủ tịch phường Yên Nghĩa (Hà Đông, Hà Nội), dù tỏ ra rất rõ nghị định 18, tuy nhiên tất cả cũng chỉ nghe qua báo, đài. “Cho tới thời điểm này, phường chưa nhận được bất cứ công văn chỉ đạo nào từ lãnh đạo thành phố, quận chỉ đạo".

Nhưng theo ông Tiến, việc giao cho phường xã gõ cửa thu phí bảo trì đường bộ là điều quá khó khăn. Do chưa nắm được thông tin chỉ đạo cụ thể, nên tạm thời phường cũng chưa có một kế hoạch, chỉ đạo cụ thể nào?

Tuy nhiên, ông Tiến lo ngại, nếu vào từng nhà kiểm tra có bao nhiêu xe là điều không thể. Nếu để dân tự kê khai, thì việc bỏ lọt xe là điều không tránh khỏi.

Lúng túng

Dịch vụ đường như thế này vẫn phải đóng phí hưởng dịch vụ?

Theo Chủ tịch Phường Láng Thượng (Đống Đa, Hà Nội) – ông Nguyễn Đăng Tám, đây là một nghị định chưa hợp lòng dân, có quá nhiều loại thuế mà một chiếc xe máy phải gánh từ thuế xăng dầu, thuế cầu phà, thuế đường bộ, thuế môi trường…

Nếu phường, xã phải gõ cửa thu phí thì buộc phải huy động cả cảnh sát khu vực, cán bộ thuế, tổ dân phố thành lập từng đoàn đi phát phiếu kê khai, kiểm tra.

“Để chống sót lọt, tận thu thì chỉ có cách vào kiểm tra từng nhà, chứ chờ được dân tự giác thì rất khó”, ông Tám cho biết.

Trong trường hợp xe không chính chủ, xe mượn, dân chống đối không nộp thì phường cũng chưa biết phải xử lý thế nào nếu không có chỉ đạo cụ thể.

Theo ông Trần Vũ Đại, Phó chủ tịch phường Cát Linh, nếu dân có 3 xe, nhưng chỉ khai 1 thì cũng phải chấp nhận.

Thứ trưởng Bộ GTVT – Nguyễn Hồng Trường trước đó đã trả lời: “Nếu người dân không đóng phí, cảnh sát khu vực sẽ xử phạt theo mức phạt đã được quy định tại Nghị định tại 71/2012”.

Trong khi, theo Điều 2, Pháp lệnh số 38/2001/PL-UBTVQH10 ngày 28/8/2001 của Quốc hội về phí và lệ phí có quy định: “Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả khi được một tổ chức, cá nhân khác cung cấp dịch vụ”.

Vậy, câu hỏi đặt ra khi người dân chấp nhận đóng phí thì liệu có được nhận một hạ tầng giao thông chất lượng tương xứng hay không? Không sử dụng dịch vụ có phải đóng phí hay không?