Từ ngày 20-3 đến 29-3, Bệnh viện Bạch Mai xác định 16 ca nhiễm Covid-19 và dự báo có thể gia tăng trong vài ngày tới. Các chuyên gia y tế nhận định, đây là "ổ dịch" Covid-19 lớn nhất và có nguy cơ cao nhất Việt Nam hiện nay. Hiện chưa rõ đường lây của 16 ca bệnh liên quan đến bệnh viện lớn nhất miền Bắc này.

Hai ca mắc Covid-19 tại Bệnh viện Bạch Mai (BN86 - 87) được xác định vào ngày 20-3. Đây là 2 điều dưỡng viên tại Phòng khám ngoại trú HIV và bộ phận tiếp đón Khu cách ly – Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, BV Bạch Mai. Đây cũng là 2 nhân viên y tế đầu tiên của Việt Nam mắc Covid-19. Trong đó, bệnh nhân 86 ngày 6-3 đi nghỉ cùng gia đình tại Côn Đảo, theo hành trình Hà Nội - TP HCM (chuyến bay VN 7209) và TP HCM - Côn Đảo (VN 8059). Ngày 8-3 bệnh nhân bay ra Hà Nội (không nhớ rõ chuyến bay). Ngày 9-3 bệnh nhân đi làm bình thường, không có biểu hiện lâm sàng. Ngày 11-3 bệnh nhân có triệu chứng tức ngực, không ho, không sốt và nhập viện Viện Tim mạch thuộc Bệnh viện Bạch Mai (C4) điều trị theo hướng tăng huyết áp, đau thắt ngực (bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp) trong 4 ngày. Trong quá trình điều trị tại C4 luôn đeo khẩu trang. Ngày 20-3, BN86 được xác nhận mắc Covid-19.

Bệnh nhân 87 cũng là nữ, 34 tuổi, điều dưỡng làm việc tiếp đón tại khu cách ly Trung tâm Bệnh nhiệt đới thuộc Bệnh viện Bạch Mai. Ngày 18-3 bệnh nhân có các triệu chứng như: mệt, ho, sốt và được làm xét nghiệm tại khoa vi sinh Bệnh viện Bạch Mai, có kết quả dương tính với SARS-CoV-2. Trước đó, hai bệnh nhân này có nhiều lần tiếp xúc với nhau (gặp ở thang máy, ăn trưa cùng, ngủ trưa cùng…).

Ngay khi mới được phát hiện là các ca nghi nhiễm, hai bệnh nhân 86 và 87 đã được Bệnh viện Bạch Mai cách ly. Những người trong gia đình, những người có tiếp xúc gần với hai người này đã được tiến hành sàng lọc, xét nghiệm và cách ly.

Bệnh viện Bạch Mai cũng đã lập danh sách những người tiếp xúc gần với những người có tiếp xúc gần với hai ca bệnh này để tiếp tục theo dõi sức khỏe. Đồng thời thực hiện tiêu đọc khử trùng các khu vực liên quan. Bệnh viện thực hiện phong tỏa Trung tâm Bệnh nhiệt đới, những bệnh nhân điều trị nội trú tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới đã được chuyển sang Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương tiếp tục điều trị.

Sau khi có thông tin về BN86, các cơ quan chức năng đã tiến hành rà soát, cách ly những người liên quan và xác định con gái của bệnh nhân này 25 tuổi (BN107), ở cùng nhà tại quận Thanh Xuân, Hà Nội) cũng đã mắc Covid-19.

Bệnh nhân mắc Covid-19 tiếp theo (BN133) được xác định có liên quan đến Bệnh viện Bạch Mai đó là một phụ nữ 66 tuổi (Tân Phong, Lai Châu). Bệnh nhân này trong tháng 3 đã đến điều trị tại khoa Thần kinh của BV, đến ngày 22-3 trở về nhà tại Lai Châu và sau đó được xác định dương tính với SARS-CoV-2.

Từ BN133, liên tiếp các ca mắc Covid-19 cũng đã được xác định. Cụ thể, BN 161 (88 tuổi, Hưng Yên) nằm điều trị cùng phòng là nữ, 88 tuổi, trú tại Văn Lâm, Hưng Yên, là người nằm cùng phòng với bệnh nhân 133 tại Phòng điều trị tự nguyên, Khoa Thần kinh Bệnh viện Bạch Mai từ ngày 17 đến 22-3.

Sau đó BN163 là nữ, 43 tuổi (cháu gái bệnh nhân 161), trú tại Long Biên, Hà Nội, là người vào chăm sóc BN161. BN164 là nữ, 63 tuổi, con dâu bệnh nhân 161, trú tại Thượng Thanh, Long Biên, là người vào chăm sóc bệnh nhân 161.

Phức tạp hơn cả là những nhân viên nhà ăn đều đã tiếp xúc với nhiều người, có những trường hợp còn đi rất nhiều nơi trong thời gian yêu cầu phải cách ly tại nhà theo dõi sức khoẻ (BN178)

Theo Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm, rất may là bệnh nhân 133 tại Lai Châu đã được phát hiện sớm nhờ phản ứng rất nhanh của CDC Lai Châu. Cũng bởi phát hiện được ca bệnh này, 3 bệnh nhân khác đã được phát hiện và công bố vào ngày 27-3.

Theo nhận định của các chuyên gia, số mắc Covid-19 tại Bệnh viện Bạch Mai sẽ tăng trong những ngày tới. Bệnh viện Bạch Mai được xác định là một trong những ổ dịch có nguy cơ cao nhất và nguy hiểm nhất cả nước trong thời điểm này.

Ngay khi ca bệnh Covid-19 đầu tiên được xác định ngày 20-3, Bệnh viện Bạch Mai đã thực hiện nhiều biện pháp phòng dịch, chống lây nhiễm như: giảm tải số lượng người đến bệnh viện như: ngừng hầu hết các hoạt động tái khám, chỉ khám và điều trị những trường hợp cấp cứu hoặc phải điều trị liên tục, đóng cửa nhà tang lễ bệnh viện, chỉ bố trí cổng một cổng ra vào bệnh viện. Tất cả các nhân viên, bệnh nhân và người nhà 2 khoa bệnh (C4-Viện Tim mạch, Trung tâm Nhiệt đới) đã được cách ly và cho xét nghiệm chẩn đoán Covid-19. Sau khi phát hiện thêm BN133 ở khoa Thần Kinh, Bệnh viện lại cho cách ly bệnh nhân, người nhà và nhân viên y tế khoa bệnh này.

Ngày 25-3, Bệnh viện Bạch Mai đã tiến hành lấy mẫu xét nghiệm chẩn đoán SARS-CoV-2 cho hơn 5.000 người (4.000 nhân viên y tế và 1.000 bệnh nhân).

Ngày 28-3, trong 4.300 mẫu xét nghiệm có kết quả đã xác nhận thêm 5 ca dương tính với SAR-CoV-2. Lập tức, ngay trong sáng 28-3, Bệnh viện Bạch Mai đã ngừng hoạt động ra vào bệnh viện "nội bất xuất, ngoại bất nhập". Bệnh viện Bạch Mai không tiếp nhận bệnh nhân mới, các cán bộ, nhân viên y tế đang ở trong bệnh viện được cách ly tập trung tại bệnh viện. Các bệnh nhân đang điều trị nội trú sẽ tiếp tục được điều trị, trường hợp được điều trị khỏi phải bảo đảm đầy đủ các điều kiện về dịch tễ mới được xuất viện.

PGS-TS Trần Đắc Phu, cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho hay các chuyên gia dịch tễ học đã theo dõi rất sát và phân tích ngày đêm để tìm ra đường lây nhiễm ở Bệnh viện Bạch Mai. "Ban đầu chúng tôi tập trung vào hướng lây nhiễm từ nhân viên y tế, nhưng sau khi có kết quả xét nghiệm thì thấy chưa thuyết phục. Đã có dấu hiệu của đường lây nhiễm thứ hai từ bệnh nhân và người nhà bệnh nhân. Tuy nhiên, điều tra dịch tễ tiếp, chúng tôi thấy có nguồn lây nguy hiểm hơn nữa là từ nhân viên của các công ty cung cấp dịch vụ ăn uống, hậu cần vào bệnh viện. Cụ thể một công ty cung cấp dịch vụ tại Bệnh viện Bạch Mai đã có 7 người nhiễm" – PGS Trần Đắc Phu chia sẻ.

"Hiện nay, tại các bệnh viện, chúng tôi xác định có nhiều nguồn lây nhiễm có thể đến từ những người chăm sóc bệnh nhân chuyên nghiệp, những cung cấp dịch vụ trong bệnh viện. Nguyên nhân là do những người này di chuyển qua các bệnh viện, nếu có người mắc Covid-19 thì rất dễ mang mầm bệnh đi nhiều nơi. Nguy cơ này đang không chỉ đối với Bệnh viện Bạch Mai mà các bệnh viện khác cũng phải đặc biệt chú ý"- ông Phu nhận định

PGS-TS Nguyễn Trường Sơn, Thứ trưởng Bộ Y tế nhận định: "Bệnh viện Bạch Mai là cơ sở y tế lớn, mỗi ngày có từ 10.000-15.000 người qua lại, không loại trừ nguy cơ lây nhiễm không chỉ từ bệnh nhân, cán bộ y tế, mà còn cả từ người đến thăm, người đến khám bệnh. Đề nghị nhân dân cung cấp thông tin về tất cả những người đã qua lại Bệnh viện Bạch Mai trong thời gian từ ngày 12-3 để tiến hành khai báo và kiểm soát".

Ngay sau khi phát hiện những ca mắc Covid-19 đầu tiên tại BV Bạch Mai, Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống dịch Covid-19 và Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 của Hà Nội đã khẩn trương chỉ đạo với những biện pháp quyết liệt kèm theo nhằm tránh lây lan ra cộng đồng. Trong tất cả các cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam – Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống dịch Covid-19 đã đặc biệt quan tâm đến tình hình tại Bệnh viện Bạch Mai. Tại cuộc họp khẩn trực tuyến tại Bộ Y tế với lãnh đạo Bộ TT&TT, UBND TP Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai và các chuyên gia để triển khai công tác phòng, chống dịch chiều 28-3, Phó Thủ tướng yêu cầu: "Phải dập bằng được ổ dịch Bệnh viện Bạch Mai. Tới đây, nhất định phải quyết liệt hơn, lên danh sách toàn bộ những người đã đến Bệnh viện Bạch Mai từ ngày 12-3 đến nay. Tỉnh thành nào có người đến Bệnh viện Bạch Mai đều phải vào cuộc quyết liệt chứ không chỉ TP Hà Nội. Các lực lượng phải phối hợp chặt chẽ, đồng bộ để dập bằng được ổ dịch này".

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam: "Phải dập bằng được ổ dịch Bệnh viện Bạch Mai"

Trong tối 28-3, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã ký liên tiếp 2 Công điện khẩn liên quan đến Bệnh viện Bạch Mai vào lúc 19 giờ và 22 giờ. Cụ thể, Chủ tịch Hà Nội đã yêu cầu Chủ tịch UBND quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn tiếp tục rà soát toàn bộ các trường hợp đến, thăm, chăm sóc bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai trong thời gian từ ngày 10 đến 25-3 sử dụng dịch vụ tại căng tin Bệnh viện Bạch Mai, lập tức thực hiện việc tự cách ly y tế tại nhà và liên hệ với Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố qua số điện thoại: 0969082115 hoặc 0949396115 để được tư vấn và lấy mẫu xét nghiệm.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung

Ngoài ra, ông Chung cũng yêu cầu Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai phải chịu trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin về các trường hợp (từ ngày 10-3 đến nay) gồm: bệnh nhân nội trú đã ra viện, bệnh nhân ngoại trú đến khám điều trị, người đến thăm, chăm sóc bệnh, sinh viên, học sinh thực tập tại bệnh viện; các y bác sĩ và nhân; bệnh nhân chạy thận nhân tạo tại bệnh viện cư trú hoặc tạm trú tại các xóm trọ trên địa bàn; các đối tượng khác liên quan đến bệnh viện.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Bộ đã cung cấp một số điện thoại 8889 để những ai đến Bệnh viện Bạch Mai từ ngày 12-3 đến nay nhắn tin thông báo. Hoặc bất kể ai biết thông tin về những người đã đến Bệnh viện Bạch Mai trong thời gian nêu trên có thể nhắn tin phản ánh. Số 8889 đi vào hoạt động từ 7 giờ sáng 29-3.

Cũng trong tối 28-3, Binh chủng Hóa học (Bộ Quốc phòng) đã tiến hành phun khử trùng toàn bộ khu vực Bệnh viện Bạch Mai. Lực lượng gồm gần 70 cán bộ, chiến sĩ của Trung tâm Ứng cứu sự cố hóa chất độc, phóng xạ hạt nhân miền Bắc, Trung tâm Hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường và Tiểu đoàn 905 (Binh chủng Hóa học). Phương tiện được huy động gồm trạm tiêu độc đa năng, xe tẩy độc, diệt trùng… và nhiều trang thiết bị khác, cùng các loại hóa chất chuyên dùng. Nồng độ hóa chất phun tẩy trùng các bề mặt được thực hiện theo đúng quy định của Bộ Y tế.

Binh chủng Hóa học (Bộ Quốc phòng) đã tiến hành phun khử trùng toàn bộ khu vực Bệnh viện Bạch Mai

Theo Tiến sĩ Dương Đức Hùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, hiện bệnh viện đã ngừng toàn bộ việc tiếp nhận bệnh nhân để đảm bảo an toàn cho người bệnh cũng như tránh lây nhiễm cho cộng đồng. Bệnh viện cũng dừng các hoạt động cấp cứu, gửi công văn tới các tuyến dưới yêu cầu chuyển bệnh nhân tới nơi khác điều trị thay vì Bạch Mai. Các bệnh nhân đang nằm trong bệnh viện sẽ tiếp tục được điều trị, trường hợp được điều trị khỏi phải bảo đảm đầy đủ các điều kiện về dịch tễ mới được xuất viện.

Ông Hùng cho biết về góc độ dịch tễ, Bệnh viện Bạch Mai có thể coi là điểm có nguy cơ lây nhiễm cao. Vì vậy, những người từng tới bệnh viện trong 14 ngày đều có nguy cơ nên việc điều tra dịch tễ, tuân thủ cách ly là hết sức cần thiết trong thời điểm này. "Những ngày qua nhiều người có đặt câu hỏi với chúng tôi về việc bệnh viện có bất ngờ hay nao núng khi số ca mắc Covid-19 liên tục được ghi nhận tại đây. Tôi xin khẳng định "bệnh viện và các đồng nghiệp không nao núng, không bối rối hay hoảng loạn khi có ca mắc Covid-19. Tất cả những điều này chúng tôi đã từng xây dựng trong kịch bản phòng chống dịch bệnh Covid-19 ở nhiều cấp độ, trong đó có cấp độ có bệnh nhân mắc Covid-19 trong bệnh viện. Khi điều này xảy ra, chúng tôi đã ứng phó bài bản, bình tĩnh... Bệnh viện cũng đã chuẩn bị đầy đủ cho việc cách ly nhân viên nghi nhiễm, từ chỗ ở cho nhân viên, chuẩn bị vật tư, thuốc men để chống dịch..."- ông Hùng nói.

Theo bác sĩ Hùng, hiện tại tất cả nhân viên Bệnh viện Bạch Mai đều có tinh thần tốt, hết sức tin tưởng vào sự thành công trong công cuộc chống dịch. Thậm chí những người đầu tiên đang phải cách ly đang nóng lòng chờ hết hạn cách ly để trở về bệnh viện, cùng với các đồng nghiệp để tiếp tục công việc cứu chữa người bệnh. "Những ngày qua đã có sự lo lắng hơi thái quá ở ngoài xã hội, một số người đã tỏ thái độ kỳ thị, xa lánh đối với người thân của nhân viên y tế, đặc biệt là nhân viên y tế Bệnh viện Bạch Mai, khiến họ chịu rất nhiều áp lực. Chúng tôi mong muốn, xã hội hiểu là các nhân viên y tế đang cố gắng hết sức làm tốt công tác chống dịch. Hiện bệnh viện đã có gần 700 nhân viên đăng ký tình nguyện tham gia điều trị cho bệnh nhân Covid-19, không ai lùi bước, bỏ chạy... Tôi mong người dân ủng hộ tinh thần, đồng cảm đối với nhân viên y tế nói chung và nhân viên y tế BV Bạch Mai nói riêng để yên tâm làm tốt trong công cuộc chống dịch"- bác sĩ Hùng chia sẻ.