Nửa thế kỷ chờ con của người mẹ 109 tuổi

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Nữ miền Bắc

Giọng đọc

Ở tuổi 109, cụ Ngách đã quên nhiều thứ, ngoại trừ việc đến giờ cơm lại quay mặt ra cổng gọi lớn: “Thóc ơi, Bằng ơi về ăn cơm”.

Hai con trai cụ, Đặng Ngọc Thóc (sinh năm 1936) và Đặng Văn Bằng (sinh năm 1947) đều là liệt sĩ, hy sinh trong chiến tranh chống Mỹ. Một người tìm được mộ và đưa về quê an táng năm 2008, người còn lại chưa có thêm thông tin.

Trước kia, gọi con không được, nhiều lúc tủi thân cụ Ngách lại ngồi khóc. Giờ tuổi cao, lúc nhớ lúc quên nhưng cụ vẫn luôn nhắc chồng (cụ Đặng Văn Tiền, 113 tuổi) rằng "hai thằng nó đang đi B, đợi hòa bình về phải nấu cơm cho chúng".

Con trai út của hai cụ, ông Đặng Xuân Chàng, 74 tuổi, ở xã Hồng Quang, huyện Thanh Miện kể thêm, thời các anh đi chiến đấu gia đình vẫn đói khổ, chẳng mấy khi được bữa no nên lần nào có đồ ngon, mẹ lại nhớ tới các con.

Cụ Nguyễn Thị Ngách và chồng là cụ Đặng Văn Tiền nhận ảnh phục chế của hai con liệt sĩ tại gia đình ở xã Hồng Thái, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương, tháng 8/2024. Ảnh: Hải Hiền

Anh Thóc và anh Bằng là hai con trai đầu trong 5 người con của cụ Ngách. Anh Thóc từng đi bộ đội, đã phục viên nhưng tình nguyện tái ngũ khi ngoài 30 tuổi, có hai con và người vợ đang mang thai con gái út. Còn anh Bằng ra trận khi mới 17 tuổi.

Từ khi các con lớn đi B, vợ chồng cụ ở nhà gánh vác mọi công việc nhà nông từ trồng lúa cho tới chăn nuôi, mong kiếm đủ hai bữa mỗi ngày cho ba đứa con nhỏ dại.

Hai người con trai vào chiến trường là biền biệt không một lá thư. Năm 1968, gia đình nhận giấy báo tử của anh Bằng, hai năm sau thêm tin dữ của anh Thóc. Quá đau đớn, người mẹ suy sụp, không màng ăn uống nên cơ thể suy nhược. Thể chất cụ Ngách vốn gầy gò ốm yếu, thuốc thang không đỡ nên phải bỏ đồng áng, chỉ quanh quẩn làm vài việc vặt trong nhà.

Nhưng cụ Ngách vẫn nuôi một hy vọng các con mình chưa chết, giấy báo tử chỉ là nhầm lẫn. Hòa bình lập lại, cứ nghe tin có bộ đội ở đâu trở về, dù ốm mệt cụ lại lật đật chạy đến hỏi thăm. Trong xã cũng từng có người được báo hy sinh nhưng lại trở về khiến người phụ nữ càng thêm mong. Nhiều đêm không ngủ được cụ ra ngồi ngoài cửa, ngóng về phía cổng chính, tưởng tượng giây phút "thằng Thóc, thằng Bằng trở về í ới gọi mẹ từ xa".

Mòn mỏi chờ đợi năm này qua năm khác không kết quả, cụ Ngách mới chịu lập bàn thờ cho hai con. Anh Bằng trước đây còn lưu lại một tấm ảnh, được phóng to làm ảnh thờ. Với anh Thóc, gia đình đành treo tấm bằng Tổ quốc ghi công lên thay thế.

Ngày 25/6/2014, cụ Nguyễn Thị Ngách được Nhà nước phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Cụ Đặng Văn Tiền bên bức ảnh "Bữa cơm đoàn viên" được nhóm Skyline phục dựng và gửi tặng tại nhà riêng ở xã Hồng Thái, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương, tháng 8/2024. Ảnh: Hải Hiền

Vì không có tấm ảnh nào của con trai cả nên người mẹ mang nỗi đau khôn nguôi. Cụ Ngách thường kể chuyện về anh Thóc cũng như nhắc người nhà những đường nét trên khuôn mặt, sợ nếu một ngày nhắm mắt xuôi tay, không ai còn nhớ gương mặt con trai mình.

Gần 40 năm sau khi nhận giấy báo tử của con trai lớn, năm 2008, gia đình mới tìm thấy mộ của liệt sĩ Thóc ở nghĩa trang TP Đà Lạt. Ngày hài cốt con về, cụ Ngách một lần nữa khóc cạn nước mắt. Cụ kể, tối hôm trước nằm mơ có một thanh niên mặc quân phục đứng đầu giường, nhưng không nói gì. Lúc tỉnh dậy, cụ đoán đó là anh Thóc về chào mẹ, nhưng hôm sau lại nghĩ có thể là anh Bằng, bởi "chắc nó tủi thân vì không được về quê như anh".

"Trận chiến năm đó của anh Bằng ở Bình Phước được đồng đội kể lại vô cùng ác liệt. Bom đạn ném xuống như mưa, máu xương da thịt có thể đã hòa chung vào với đất", người em Xuân Chàng kể về trận chiến khiến anh trai hy sinh, năm 1968.

Không tìm được mộ anh Bằng nhưng còn có tấm ảnh cũ để người mẹ ngắm nhìn mỗi ngày. Anh Thóc dù đã về với quê hương nhưng không còn lưu lại hình ảnh khiến cụ Ngách đau đáu nỗi đau. Các con của liệt sĩ cũng từng tìm gặp nhiều đồng đội cũ của cha, nhưng không ai còn lưu giữ bất kỳ tấm hình nào.

Tháng 7/2024, trong chương trình tri ân "Hải Dương ngày trở về", liệt sĩ Đặng Văn Bằng được tỉnh Đoàn phối hợp với nhóm thiện nguyện Skyline phục dựng lại ảnh và trao tặng gia đình. Trong lần về thăm cụ Ngách, chứng kiến người mẹ vẫn ngày ngày gọi hai con đã hy sinh về ăn cơm, trưởng nhóm Phùng Quang Trung quyết định "vẽ" lại chân dung liệt sĩ Thóc từ trí nhớ của cha mẹ, vợ và anh em trong nhà.

Cụ Đặng Văn Tiền được con cháu dìu tới bên giường xem bức ảnh đoàn viên cùng hai con liệt sĩ. Ảnh: Hải Hiền

Giữa tháng 8/2024, bức chân dung của liệt sĩ Đặng Ngọc Thóc được phục chế xong và gửi tới gia đình. Cả tuần trước đó, vì trời nắng nóng nên vợ chồng cụ Ngách đều ốm. Không còn sức lực kể lại ký ức về các con, cầm ảnh trên tay người mẹ chỉ im lặng. Chỉ có cụ Tiền thi thoảng nhìn vào hai tấm ảnh rồi quay sang mếu máo hỏi con trai út: "Đây là thằng Bằng, kia là thằng Thóc à?".

Ước mơ cuối đời của cụ Ngách là mong các con trở về, cùng bố mẹ ngồi chung mâm cơm đoàn viên. Nhóm phục chế đã tặng thêm bức ảnh bữa cơm với sự trở về của liệt sĩ Đặng Ngọc Thóc và Đặng Văn Bằng ngồi bên cha mẹ. Tấm ảnh sau đó được cụ Tiền yêu cầu treo ngay chỗ giường nằm để ngắm nhìn mỗi ngày.

Giờ ngày nào hai cụ già, người 109 tuổi, người 113 tuổi cũng ngồi ngước nhìn bức ảnh đoàn viên phía trước mặt mình. Những lúc minh mẫn, cụ ông và cụ bà lại nhắc nhau về kỷ niệm ngày xưa, khi gia đình còn đầy đủ các con, được sum vầy bên mâm cơm mỗi tối.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]