Nóng: Vệ tinh Made in Vietnam vào vũ trụ sau 3 lần hoãn phóng

Sau nhiều lần trì hoãn do điều kiện kỹ thuật và thời tiết, vào lúc 7 giờ 55 phút 16 giây sáng nay 9/11 (giờ Hà Nội), tên lửa đẩy Epsilon số 5 của Nhật Bản điểm hỏa, đưa vệ tinh NanoDragon của Việt Nam vào vũ trụ, đánh dấu một sự kiện mới trong hành trình chinh phục bầu trời của Việt Nam.

Vệ tinh made in Vietnam được phóng lên vũ trụ và tách thành công khỏi tên lửa đẩy trong sáng nay 9/11.

NanoDragon được phóng lên từ bãi phóng Trung tâm Vũ trụ Uchinoura, tỉnh Kagoshima, phía Nam Nhật Bản, nơi từng phóng thành công vệ tinh MicroDragon của Việt Nam vào năm 2019. Đúng 7h55 phút, trong điều kiện thời tiết thuận lợi, tên lửa đẩy Epsilon số 5 đã bay vào vũ trụ sau 3 lần bị trì hoãn trước đó.

Tham gia phóng cùng vệ tinh của Việt Nam lần này có 8 vệ tinh khác gồm vệ tinh nhỏ RAISE-2 của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Nhật Bản nặng 110kg. Bốn vệ tinh lớp micro gồm HIBARI (55 kg) của Viện Công nghệ Tokyo, Z-Sat (46 kg) của công ty TNHH Mitsubishi Heavy Industries, DRUMS (62 kg) của công ty TNHH Kawasaki Heavy Industries và TeikyoSat-4 (52 kg) của trường Đại học Teikyo.

Ngoài ra, còn 3 vệ tinh cùng lớp cubesat với NanoDragon gồm ASTERISC (4kg) của Viện Công nghệ Chiba, ARICA (1kg) của Trường Đại học Aoyama Gakuin và KOSEN-1 (3kg) của Trường cao đẳng quốc gia Kochi. Việc phóng 9 vệ tinh này nằm trong khuôn khổ “Trình diễn công nghệ vệ tinh sáng tạo 2”- Innovative Satellite Technology Demonstration-2” của Cơ quan Hàng không - Vũ trụ Nhật Bản (JAXA).

Các nhà khoa học của Trung tâm vũ trụ Việt Nam chế tạo vệ tinh NanoDragon. Ảnh: VNSC

Sau khi điểm hỏa được khoảng 52 phút, tên lửa Epsilon bắt đầu thả các vệ tinh mà nó mang theo vào quỹ đạo. Vào lúc 9 giờ 6 phút 54 giây (giờ Hà Nội), NanoDragon tách thành công khỏi tên lửa Epsilon-5 của Nhật Bản, đi vào quỹ đạo, bắt đầu làm việc trong không gian.

NanoDragon là vệ tinh dạng cubesat lớp nano nặng 3,8 kg với kích thước tiêu chuẩn 3U (100 x 100 x 340,5 mm), được Trung tâm Vũ trụ Việt Nam phát triển. Vệ tinh là sản phẩm của Đề tài “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, phóng và vận hành thử nghiệm vệ tinh siêu nhỏ cỡ nano” thuộc “Chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ giai đoạn 2016 – 2020”. Quá trình nghiên cứu, thiết kế, tích hợp, thử nghiệm chức năng vệ tinh hoàn toàn được thực hiện tại Việt Nam, bởi các cán bộ nghiên cứu của VNSC.

Vệ tinh NanoDragon của Việt Nam chính thức bàn giao cho Nhật Bản ngày 17/8/2021. Ảnh: VNSC cung cấp.

Vệ tinh NanoDragon được phát triển với mục đích chứng minh có thể dùng công nghệ chùm vệ tinh cỡ siêu nhỏ để thu tín hiệu nhận dạng tự động tàu thủy (Automatic Identification System - AIS) sử dụng cho mục đích tránh bị va chạm hoặc kết hợp dữ liệu để theo dõi, giám sát phương tiện trên biển.

Vệ tinh NanoDragon cũng được thiết kế nhằm xác minh chất lượng của hệ thống điều khiển và xác định tư thế vệ tinh và một máy tính tiên tiến mới được phát triển riêng dành cho vệ tinh cỡ nhỏ. Vệ tinh NanoDragon dự kiến sẽ hoạt động ở quỹ đạo đồng bộ mặt trời ở độ cao khoảng 560 km.

Sau khi hoàn thành quá trình chế tạo, tích hợp và thử nghiệm chức năng tại Việt Nam, từ ngày 9/3- 9/4/2021, vệ tinh đã hoàn thành thử nghiệm môi trường trước phóng tại Trung tâm thử nghiệm Vệ tinh nhỏ, Học viện Công nghệ Kyushu, Nhật Bản. Tại đây, NanoDragon vượt qua mọi quy trình nghiêm ngặt nhất, đủ điều kiện để được phóng lên vũ trụ tại Nhật Bản.

Các chuyên gia Nhật Bản lắp đặt vệ tinh NanoDragon của Việt Nam vào ống phóng của tên lửa (Ảnh JAXA).

Song song với quá trình phát triển vệ tinh, một trạm mặt đất để vận hành vệ tinh sau khi phóng đã được phát triển, lắp đặt và sẵn sàng hoạt động tại Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội.

Nano Dragon là bước tiếp theo trong tiến trình làm chủ công nghệ vệ tinh ở Việt Nam. Trước đó hai vệ tinh khác của Việt Nam đã được phóng lên vũ trụ. Cụ thể, năm 2013, vệ tinh siêu nhỏ PicoDragon (1kg) do Trung tâm Vũ trụ Việt Nam nghiên cứu, chế tạo được phóng và hoạt động tương đối ổn định 3 tháng trên vũ trụ.

Cũng trong năm 2013, các kỹ sư Việt Nam bắt tay vào thiết kế, chế tạo vệ tinh MicroDragon có khối lượng 50kg, hợp phần của dự án đào tạo 36 thạc sỹ hàng không vũ trụ Việt Nam ở Nhật Bản, vệ tinh đã được phóng lên vũ trụ vào tháng 1/2019.

Theo PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Tổng giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, công nghệ vũ trụ đang tiếp tục phát triển mạnh mẽ trên thế giới. Mỗi quốc gia có cách tiếp cận công nghệ vũ trụ khác nhau. Việt Nam lựa chọn việc từng bước làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo vệ tinh thay vì mua ảnh vệ tinh của nước ngoài.

Con đường này mất nhiều thời gian và công sức song theo PGS Tuấn, hướng tiếp cận này phù hợp với điều kiện Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển và bảo vệ đất nước trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0, khi mà công nghệ cao, thông tin, dữ liệu trở thành vũ khí cạnh tranh giữa các quốc gia.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]