Nhật sẽ xây dựng liên minh đối phó TQ ở Đông Á?

Thái độ ngang ngược của Trung Quốc trong tranh chấp biển đảo có thể sẽ khiến Nhật Bản tăng cường hợp tác với các quốc gia cùng cảnh ngộ trong khu vực.

Ngày 11/2, tờ Minh Báo xuất bản ở Hong Kong cho hay Nhật Bản có thể đang có những động thái để xây dựng liên minh với Việt Nam và Philippines để chống lại lập trường ngày càng hung hăng của Trung Quốc trong tranh chấp chủ quyền biển đảo.

Trước đó, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga đã gọi hành động kéo giàn khoan vào vùng biển Việt Nam của Trung Quốc là “bước đi đơn phương và khiêu khích trên biển”. Còn tờ Yomiuri Shimbun của nước này thì cho rằng cách hành xử của Trung Quốc trên Biển Đông là “không thể chấp nhận được” và kêu gọi cộng đồng quốc tế phản ứng kiên quyết hơn với sự hung hăng của Bắc Kinh.

Nhật Bản là một trong các quốc gia Đông Á có tranh chấp chủ quyền lãnh thổ với Trung Quốc. Trung Quốc luôn tuyên bố rằng nhóm đảo Senkaku do Nhật Bản kiểm soát trên vùng biển Hoa Đông là lãnh thổ của mình và thường xuyên điều tàu, máy bay ra quấy rối, thách thức quyền kiểm soát của Nhật Bản.

Cảnh sát biển Nhật Bản xua đuổi tàu Trung Quốc gần nhóm đảo Senkaku

Căng thẳng trong tranh chấp lãnh thổ Trung-Nhật nóng lên từ khi Trung Quốc đơn phương áp đặt khu vực nhận diện phòng không trên biển Hoa Đông, bao trùm cả nhóm đảo tranh chấp Senkaku bất chấp sự phản đối của Nhật, Mỹ và cộng đồng quốc tế.

Tuần trước, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nói rằng Tokyo sẵn sàng đối thoại với Trung Quốc về vấn đề tranh chấp biển đảo. Thế nhưng thiện chí của Nhật Bản ngay lập tức bị Bắc Kinh dội một gáo nước lạnh khi Chủ tịch Chính hiệp Trung Quốc Du Chính Thanh tuyên bố rằng Trung Quốc chỉ đối thoại nếu Nhật Bản thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc trên nhóm đảo Senkaku.

Báo chí Nhật Bản cho rằng chính thái độ ngang ngược này của Trung Quốc đã khiến chính phủ Nhật Bản đi đến quyết định phải tăng cường hợp tác với Việt Nam và Philippines để đối phó với Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp chủ quyền biển đảo.

Sau khi Trung Quốc ngang nhiên kéo giàn khoan HD-981 vào vùng biển Việt Nam và hung hăng cho tàu hải cảnh tấn công lực lượng chấp pháp của Việt Nam, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đã gọi đây là những hành động đơn phương và khiêu khích của Trung Quốc, và Bắc Kinh phải giải thích trước thế giới về những hành động bất chấp luật pháp quốc tế này.

Tàu hải cảnh Trung Quốc dùng vòi rồng tấn công tàu công vụ Việt Nam

Về phần mình, Việt Nam cũng đã mạnh mẽ phản đối những hành động ngang ngược của Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và khẳng định “mọi sự kiềm chế đều có giới hạn” và Việt Nam sẽ đáp trả thích đáng nếu Trung Quốc tiếp tục có những hành động vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam.

Ngày hôm nay, báo chí Việt Nam cũng đưa tin về việc tàu kiểm ngư Việt Nam đã sử dụng vòi rồng để đáp trả sau khi tàu hải cảnh Trung Quốc có hành vi sử dụng vòi rồng để tấn công lực lượng chấp pháp Việt Nam đang thực thi nhiệm vụ.

Trong một diễn biến khác, chính phủ Philippines vừa tuyên bố truy tố 11 thuyền viên người Trung Quốc có hành vi khai thác trái phép trên Biển Đông bất chấp yêu cầu trả tự do của phía Trung Quốc. Nếu bị kết tội, những ngư dân này có thể sẽ chịu mức án tới 20 năm tù ở Philippines.

Các chuyên gia quốc tế cho rằng Philippines sẽ không thể có những hành động thách thức Trung Quốc quyết liệt như vậy nếu không nhận được sự ủng hộ của Mỹ sau khi hai nước ký kết hiệp ước hợp tác quân sự trong khuôn khổ chuyến công du châu Á gần đây của Tổng thống Mỹ Barack Obama.