Nhật Bản: Thú cưng nhiều hơn trẻ em

Nhật Bản có lẽ là nước duy nhất trong các nước phát triển có số lượng thú cưng nhiều hơn trẻ em. Đất nước này có thể sẽ giảm 1/3 dân số trong nửa thế kỷ tới.

Phụ nữ Nhật Bản tốt nghiệp đại học nhiều không kém nam giới, và số lượng phụ nữ được tuyển dụng đang tăng không ngừng. Tuy nhiên, đất nước này lại là nơi khó khăn nhất để phụ nữ thực hiện thiên chức làm mẹ.

Chị Nobuko Ito là điển hình cho phụ nữ Nhật Bản hiện đại.

Nobuko là một luật sư giỏi, nói tiếng Anh thành thạo, từng làm việc nhiều năm cho một hãng luật nước ngoài.

Nhưng giờ đây, Nobuko không còn làm ở đó nữa, cũng như không tham gia hoạt động chuyên môn gì. Chị đã có 3 con. Ở Nhật Bản là thế, có việc thì không có con và ngược lại. Có cả hai là điều cực kỳ khó.

Chị Nobuko nghỉ làm để ở nhà chăm 3 đứa con

“Trước khi có con, tôi nhớ có tháng tôi phải làm việc tới 300 giờ. Tôi đến văn phòng lúc 9h sáng và rời khỏi đó lúc 3h sáng hôm sau. Cả thứ 7 và chủ nhật đều vậy”, Nobuko nhớ lại.

“Nếu bạn muốn tiếp tục làm việc, bạn phải quên bọn trẻ đi để cống hiến hoàn toàn cho công ty. Tôi không thể làm được”.

Trường hợp của Nobuko không phải hy hữu, mà đại diện cho nền văn hóa Nhật Bản ngày nay. Đó là một trong những lý do tại sao 70% phụ nữ Nhật Bản thôi đi làm khi sinh đứa con đầu tiên.

Một lý do khác là chồng của họ.

Nói đến việc giúp đỡ vợ làm việc nhà thì đàn ông Nhật Bản thua xa đàn ông châu Âu và châu Mỹ.

Tại Thụy Điển, Đức và Mỹ, các ông chồng dành trung bình 3 giờ đồng hồ mỗi ngày để chăm sóc con và làm việc nhà. Đàn ông Nhật thì chỉ dành 1 giờ đồng hồ, và 15 phút dành cho con cái.

Đàn ông Nhật chỉ dành 15 phút cho con mỗi ngày

Đàn ông Nhật được nghỉ chăm vợ đẻ. Nhưng trên thực tế chỉ có 2,63% các ông bố hưởng quyền này.

“Chồng tôi không nghỉ chăm vợ đẻ. Hầu hết đàn ông Nhật đều như vậy, vì họ nghĩ rằng họ cần làm việc càng chăm chỉ càng tốt để được thăng tiến, hoặc sẽ bị mất việc”, Nobuko nói.

Dù phụ nữ Nhật có muốn đi làm trở lại sau khi sinh con thì họ cũng vấp phải nhiều khó khăn. Theo số liệu thống kê chính thức của chính quyền Tokyo, khoảng 20.000 trẻ em trong thành phố này đang đợi được nhận vào các trung tâm nuôi giữ trẻ.

Các trường mầm non công lập chất lượng rất tốt, nhưng có quá ít, và cực kỳ đắt đỏ.

“Bạn sẽ phải trả 1.000 USD mỗi tháng cho mỗi đứa con học trong trường mầm non công, còn trường tư thì phải tốn 2.000 USD. Tất nhiên là chất lượng rất tốt”, Nobuko nói.

Tất cả những yếu tố này tạo nên hai thực tại: phụ nữ có con thì không đi làm; phụ nữ đi làm thì không sinh con. Cả hai đều tồi tệ cho tương lai của Nhật Bản.

Nhà kinh tế học người Mỹ gốc Nhật Kathy Matsui cho rằng Nhật Bản nên ưu tiên chương trình giúp đỡ phụ nữ thực hiện cả hai điều trên, nhằm tăng thêm 15% GDP nữa cho đất nước.

Không chỉ có GDP, Matsui cho biết lý do quan trọng hơn là nước Nhật đang ngày càng thiếu người.

“Dù các nước phát triển đều có tỷ lệ sinh thấp, nhưng Nhật Bản có lẽ là nước duy nhất trong nhóm OECD có số lượng thú cưng nhiều hơn trẻ em”, Matsui nói.

Tỷ lên sinh ở Nhật chỉ là 1,37 trên mỗi phụ nữ, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ cân bằng 2,1.

Bằng chứng ở châu Âu và Mỹ cho thấy giúp đỡ phụ nữ tiếp tục công việc sau khi sinh con có thể làm tăng tỷ lệ sinh.

Ở những nước như Thụy Điển, Đan Mạch và Mỹ, nơi có tỷ lệ phụ nữ đi làm cao thì tỷ lệ sinh cao hơn. Ở những nước có tỷ lệ phụ nữ đi làm thấp, như Italia, Hàn Quốc và Nhật Bản, tỷ lệ sinh cũng thấp.

Nhật Bản sắp bước vào khủng hoảng dân số. Từ năm 2006, dân số Nhật Bản đã bắt đầu co lại.

Nếu xu hướng này tiếp tục, đất nước mặt trời mọc sẽ mất 1/3 dân số trong nửa thế kỷ tới.

Điều này chưa từng xảy ra trong lịch sử nước này.