Mỹ quyết tâm bảo vệ Nhật Bản trước Trung Quốc

Ông Obama cam kết bảo vệ Nhật Bản trong tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc.

Ngày 24/4, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã cảnh báo Trung Quốc rằng Mỹ sẽ bảo vệ nhóm đảo tranh chấp Senkaku trên biển Hoa Đông do Nhật Bản kiểm soát, đồng thời hối thúc hai nước tìm cách giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.

Phát biểu trong cuộc gặp ngày hôm nay với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe trong khuôn khổ chuyến công du châu Á, ông Obama khẳng định rằng hiệp ước phòng thủ chung giữa Mỹ và Nhật Bản “bao trùm toàn bộ lãnh thổ do Nhật Bản kiểm soát”. Ông Obama nói rằng cam kết bảo vệ khu vực này đã có từ lâu, và Mỹ không phải đang vạch ra “ranh giới đỏ” mới đối với Trung Quốc trong vấn đề này.

Ông Obama (trái) thưởng thức sushi cùng ông Abe ở Tokyo

Tuyên bố của ông Obama được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đang tăng cường tranh chấp chủ quyền với các đồng minh của Mỹ trong khu vực và Bắc Kinh không hề có động thái nào phản đối việc Nga sáp nhập Ukraine hồi tháng trước.

Phát biểu bên cạnh ông Abe, tổng thống Mỹ nhấn mạnh rằng Mỹ coi Tokyo là bên kiểm soát duy nhất của nhóm đảo Senkaku, đối tượng tranh chấp chủ quyền giữa Nhật Bản với Trung Quốc và là một ngòi nổ quân sự lớn ở Đông Á. Trung Quốc gọi nhóm đảo này là Điều Ngư và không ngừng thách thức quyền kiểm soát của Nhật Bản bằng cách cho tàu và máy bay nhiều lần tiến vào khu vực trên.

Ông Obama khẳng định Mỹ nhấn mạnh với Trung Quốc rằng “tất cả các bên đều phải có trách nhiệm giữ gìn các nguyên tắc cơ bản và trật tự quốc tế.”

Hồi tháng 11 năm ngoái, Trung Quốc đã tuyên bố đơn phương thiết lập khu vực nhận diện phòng không bao trùm một khu vực rộng lớn trên biển Hoa Đông, trong đó có cả nhóm đảo Senkaku.

Đáp lại, Nhật Bản đã thẳng thừng từ chối yêu cầu của Trung Quốc khai báo kế hoạch bay của những phi cơ bay qua vùng biển này cho nhà chức trách Trung Quốc. Đến hôm 19/4, Nhật Bản khởi công xây dựng một trạm radar trên hòn đảo phía cực tây của mình để tăng cường khả năng giám sát trong khu vực.

Trong một tuyên bố được đưa ra trước chuyến thăm của ông Obama tới Nhật, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng Mỹ không nên đứng về bên nào trong vấn đề tranh chấp nhóm đảo Senkaku và “không ai có thể làm lay chuyển ý chí và quyết tâm của chúng tôi (Trung Quốc – PV) trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và lợi ích trên biển”.

Nhật Bản là điểm dừng chân đầu tiên của ông Obama trong chuyến công du 4 nước châu Á nhằm tăng cường quan hệ kinh tế và củng cố quan hệ đồng minh trong khu vực. Sau Nhật Bản, ông Obama sẽ tới thăm Hàn Quốc, Malaysia và Philippines.