Miền Bắc ít mưa bất thường, báo hiệu mùa hè 2023 khắc nghiệt

Miền Bắc dự báo sẽ đối diện với một mùa hè nắng nóng khắc nghiệt hơn, trong khi đó, lượng mưa lại thiếu hụt so với trung bình nhiều năm.

Lượng mưa tại miền Bắc ít hơn so với trung bình nhiều năm. Ảnh minh họa

Lượng mưa thiếu hụt nghiêm trọng

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, trong 3 tháng đầu năm 2023, lượng mưa nhiều nơi trên cả nước ít hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN), trong đó, chủ yếu thuộc các tỉnh Bắc Bộ.

Ngoại trừ tháng 2/2023 có một giai đoạn mưa ẩm, nồm ẩm vào đầu tháng (cung cấp một lượng nước khá ít ỏi) cho miền Bắc thì đa phần các tháng còn lại đều thiếu hụt mưa rất nghiêm trọng so với TBNN. Số ngày mưa suốt từ tháng 1 đến tháng 3 ở miền Bắc thấp nhất trong khoảng 10 năm trở lại đây.

Cụ thể: Trong tháng 1/2023, tổng lượng mưa (TLM) tại Bắc Bộ thấp hơn so với TBNN từ 10-20mm, riêng khu vực vùng núi phía Bắc thấp hơn 20-50mm.

Trong tháng 2/2023, TLM khu vực Bắc Bộ phổ biến cao hơn TBNN từ 10-30mm, có nơi cao hơn trên 50mm, đặc biệt tại Mẫu Sơn cao hơn 128mm. Tuy nhiên, tại khu vực Sơn La, Hòa Bình, Hà Giang và một số nơi tại Bắc Bộ có TLM thấp hơn từ 5-15mm.

Trong nửa đầu tháng 3/2023, TLM trên cả nước phổ biến thấp hơn so với TBNN từ 5-10mm; riêng các tỉnh khu vực phía Đông Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ thấp hơn từ 10-25mm.

Theo số liệu tính đến hết tháng 3/2023, lượng dòng chảy trên các sông suối, hồ chứa ở khu vực Bắc Bộ phổ biến thiếu hụt so với TBNN khoảng 20-40%, một số sông trên 40%. Tổng dung tích hiện tại so với mức thiết kế của các hồ chứa phổ biến chỉ đạt khoảng 40-70% so với TBNN và thấp hơn năm 2022 khoảng 1.7 tỷ mét khối nước.

Không chỉ cục bộ ở vài địa phương miền núi, Tây Bắc sang Đông Bắc mà cả Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ cũng đang phải đối diện với tình trạng thiếu nước, hạn hán.

Nguyên nhân về mặt tự nhiên được chỉ ra là do các đợt không khí lạnh của năm nay đa số có tính chất khô, di chuyển thẳng hướng Bắc - Nam từ lục địa xuống, trường phân kỳ bất ngờ hoạt động mạnh, triệt tiêu khả năng tạo ra mưa ẩm. Trong khi các hình thế gây mưa như rãnh gió Tây trên cao, gió Đông Nam ẩm năm nay lại hoạt động yếu hơn so với những năm trước.

Dự báo mùa hè năm 2023 sẽ khắc nghiệt hơn

Mùa hè năm 2023 dự báo nắng nóng sẽ khắc nghiệt hơn năm 2022. Ảnh minh họa

Trong khi lượng mưa thiếu hụt thì cơ quan khí tượng dự báo, mùa hè năm 2023 sẽ đến sớm và khắc nghiệt hơn năm 2022. Từ tháng 4-6/2023, nhiệt độ mặt nước biển khu vực trung tâm Thái Bình Dương tiếp tục có xu hướng tăng dần và thời tiết sẽ nghiêng dần về pha El Nino (pha nóng) trong những tháng mùa thu.

Trên thực tế, ngay từ cuối tháng 3/2023, nhiều nơi ở miền Bắc và miền Trung đã hứng nắng nóng và nắng nóng gay gắt. Trong đó, một số nơi ở miền Bắc đã ghi nhận mức nhiệt cao nhất vượt mốc lịch sử trong tháng 3.

Dự báo, từ tháng 4-6/2023, nắng nóng sẽ gia tăng về cường độ và mở rộng hơn trên khu vực miền Bắc và miền Trung. Nhiệt độ trung bình trên hầu khắp cả nước trong tháng 4/2023 phổ biến cao hơn so với TBNN từ 0,5-1 độ C. Từ tháng 5-6/2023, nhiệt độ trung bình cả nước có xu hướng cao hơn khoảng 0,5 độ C so với TBNN cùng thời kỳ.

Các tháng 4, 5, 6, lượng mưa Bắc Bộ vẫn được dự báo ít hơn so với giá trị trung bình nhiều năm.

Từ tháng 7-8/2023 nắng nóng tiếp tục xảy ra chủ yếu ở khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, cường độ nắng nóng có khả năng gay gắt hơn so với cùng thời kỳ năm 2022.

Tuy nhiên, từ khoảng giữa tháng 7/2023 cũng là giai đoạn bước vào mùa mưa bão ở nước ta. Những cơn bão đầu mùa được dự báo sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Đây sẽ là nguồn cung cấp nước quý giá để cải thiện tình trạng thiếu nước, hạn hán xảy ra ở miền Bắc và miền Trung.

Cơ quan khí tượng nhận định, từ tháng 7-9/2023, số lượng bão/áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông có khả năng tương đương với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ (khoảng 4-5 cơn bão/áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông).