Luật sư của Dương Chí Dũng đề nghị trả hồ sơ, điều tra lại

Sáng nay 23/4, tại Hà Nội, TAND Tối cao tiếp tục phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án tham nhũng xảy ra tại Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) đối với bị cáo Dương Chí Dũng và đồng phạm.

8h: Tòa tiếp tục phần xét hỏi.

Trả lời Luật sư Hoàng Hữu Được, bị cáo Mai Văn Phúc nói: “Khi tôi về nhận chức Tổng Giám đốc Vinalines thì dự án xây dựng nhà máy sửa chữa tàu biển phía Nam đang được Vinalines triển khai. Tôi mới về được 2 tháng nên mọi thủ tục giấy tờ liên quan đến việc mua ụ nổi 83M đều do anh Trần Hữu Chiều báo cáo, có đầy đủ chữ ký của bộ phận tham mưu nên tôi tin tưởng anh Chiều và ký hợp đồng mưu ụ nổi 83M”.

Bị cáo Mai Văn Phúc

Luật sư Được hỏi bị cáo Trần Hải Sơn, nguyên Tổng Giám đốc Cty TNHH sửa chữa tàu biển Vinalines: Trong lời khai ngày 22/5/2012, bị cáo Sơn khai “tháng 1/2007, anh Dũng xuống phòng anh Khang chỉ đạo tôi, nếu khảo sát đạt yêu cầu thì mua”. Lúc đó tháng 1/2007, ông Mai Văn Phúc chưa làm Tổng Giám đốc Vinalines thì chỉ đạo anh cái gì? Bị cáo Trần Hải Sơn trả lời tôi đã khai tại cơ quan điều tra và tại phiên tòa nên tôi không thay đổi lời khai.

Luật sư Triển hỏi bị cáo Sơn, trong lời khai ngày 23/5/2012, việc mua ụ nổi là sự sắp đặt của anh Dũng và Phúc làm thất thoát 4 triệu USD, nhưng bị cáo không biết họ dùng tiền chênh lệch đó như thế nào? Bị cáo Sơn trả lời, việc này tôi xin xác nhận. Còn trong lời khai ngày 3/7/2012, anh khai hóa đơn mua ụ nổi chỉ có 2,7 triệu USD, anh căn cứ vào đâu để biết giá như vậy? Bị cáo Sơn nói: “Việc này có lẽ họ ghi nhầm, trong hóa đơn chỉ có 2,3 triệu USD, nhiều người biết chứ không phải mình tôi”. “Tại bản khai 15/11/2012, tôi gặp riêng từng người, có nói ông Phúc chuyển 20% hợp đồng cho tôi để chia cho 3 người, anh Dũng 10 tỷ, anh Phúc 10 tỷ, còn lại cho tôi. Để hợp pháp việc ông Goh chuyển tiền về Việt Nam qua hình thức lập hồ sơ khống với Cty Phú Hà của em gái tôi rồi chuyển qua tài khoản, việc này tôi giữ nguyên lời khai”, bị cáo Sơn xác nhận.

Bị cáo Trần Hải Sơn.

Trả lời luật sư Trần Đại Thắng về việc lập hồ sơ khống để chuyển tiền, bị cáo Sơn nói, việc lập hồ sơ khống để chuyển 1,66 triệu USD bị cáo chỉ trao đổi với ông Goh chứ không nói với ai. Bị cáo chỉ mượn tài khoản của Cty em gái mình để ông Goh chuyển tiền từ Singapore về Việt Nam.

Bị cáo Dương Chí Dũng khai, bị cáo chỉ gặp ông Goh duy nhất một lần, ngẫu nhiên tại 1 buổi hội thảo, trước khi giao dịch mua ụ nổi 83M. Bị cáo không tham gia gặp gỡ với bất kỳ anh em để chỉ đạo trong quá trình mua ụ nổi 83M.

Dương Chí Dũng và đồng phạm tại phiên xử phúc thẩm ngày 23/4

9h45: Luật sư Nguyễn Huy Thiệp hỏi bị cáo Phúc về việc gia đình nộp 3,5 tỷ đồng để khắc phục hậu quả về tội gì?, bị cáo Phúc nói: “Đó là số tiền gia đình bị cáo nộp để khắc phục hậu quả tội Cố ý làm trái”.

Trả lời luật sư Thiệp về việc bị cáo khai mang tiền đến nhà cho Mai Văn Phúc 10 tỷ, thì bị cáo có biết địa chỉ ngôi nhà đó ở đâu, ngôi nhà đó thế nào? bị cáo Sơn nói: “Xe đưa đến đúng khu vực nhà anh Phúc ở Làng quốc tế Thăng Long, còn chính xác số nhà thì lâu rồi tôi không nhớ".

10h15: Trả lời HĐXX về việc ký vào biên bản báo cáo khảo sát ụ nổi, bị cáo Trần Hữu Chiều khai, việc ký vào biên bản ghi nhớ để báo cáo cấp trên theo nhiệm vụ để cấp trên tiếp tục có ý kiến chỉ đạo có mua ụ nổi hay không.

Bị cáo Lê Văn Dương mong HĐXX xem xét giảm tội cho bị cáo vì bị cáo chỉ tham gia một phần rất nhỏ trong việc mua ụ nổi 83M, sau khi mua ụ nổi xong thì chi phí để sửa chữa ụ nổi là do Vinalines làm, bị cáo không liên quan.

10h40: Luật sư Trần Hồng Phúc hỏi bị cáo Lê Văn Dương với tư cách là đăng kiểm viên thì bị cáo khẳng định ụ nổi 83M có phải là tàu không?. Bị cáo Dương đề nghị, Bộ Giao thông vận tải cần mở cuộc hội thảo để xem ụ nổi 83M có phải là tàu biển không. Hiện Bộ Giao thông vận tải đã có 3 văn bản trả lời ụ nổi 83M không phải là tàu biển. Trước thông tin này, luật sư Trần Hồng Phúc đề nghị HĐXX công bố văn bản trả lời của Bộ Giao thông vận tải.

Ông Trần Thái Sơn, đại diện Bộ Tài chính cũng khẳng định hải quan đã làm đúng quy trình trong việc nhập khẩu ụ nổi 83M. Ông Sơn cho biết: Muốn biết trị giá thật của ụ nổi 83M hiện nay là bao nhiêu tiền thì phải lập hội đồng định giá mới biết được.

Trả lời luật sư Nguyễn Chiến về việc hải quan Vân Phong có phải chịu trách nhiệm sau khi nhập khẩu ụ nổi không? Bị cáo Trần Hữu Chiều nói: Sau khi nhập khẩu ụ nổi về thì Vinalines phải bỏ tiền để trả chi phí neo đậu, sửa chữa ụ nổi... và Hải quan Vân Phong không phải chịu trách nhiệm về chi phí này.

Tại Tòa, bị cáo Huỳnh Hữu Đức, Lê Văn Lừng, nguyên cán bộ hải quan Vân Phong đề nghị HĐXX xem xét giảm tội cho bị cáo và xem xét miễn trách nhiệm dân sự mà tòa sơ thẩm đã tuyên mỗi bị cáo phải bồi thường 9 tỷ đồng.

11h5: Chủ tọa phiên tòa, thẩm phán Nguyễn Văn Sơn đã công bố 3 văn bản trả lời của Bộ Giao thông vận tải về việc ụ nổi 83M có phải là tàu biển hay không. “Tòa đã nhận được công văn của Bộ Giao thông trả lời ông Lê Văn Dương: Bộ Giao thông cũng xác định ụ nổi không phải là tàu biển”. Và việc Hải quan Vân Phong không phân loại ụ nổi 83M không phải là tàu biển là đúng quy định. Tuy nhiên, Luật Hàng hải Việt Nam lại quy định khi xác định ụ nổi thì cần phải tuân thủ theo một số quy định giống như tàu biển để nhập khẩu, về vấn đề này thì HĐXX sẽ xem xét trách nhiệm của các bị cáo nguyên là cán bộ hải quan Vân Phong.

Bị cáo Mai Văn Khang khai, việc bảo dưỡng ụ nổi được thực hiện liên tục. Vị đại diện Cục Đăng kiểm trình bày, tàu mà quá 15 tuổi thì không được nhập khẩu. Việc kiểm tra hiện trường là do đăng kiểm thực hiện. Tuy nhiên, HĐXX hỏi lại Cục Đăng kiểm, trong 3 máy phát điện có 2 máy bị hỏng nhưng cán bộ đăng kiểm lại kết luận máy phát điện hoạt động bình thường là không phù hợp. Bị cáo Lê Văn Dương khai, bị cáo không được xem báo cáo của đoàn khảo sát của Vinalines sau khi sang Nga.

Bị cáo Trần Hữu Chiều cho rằng, báo cáo của đoàn khảo sát về ụ nổi 83M có một số nội dung không đúng thực tế. Đại diện Bộ Tài chính cũng khẳng định hải quan Khánh Hòa không sai. Thủ tục hải quan về nguyên tắc ụ nổi không phải là tàu biển theo công ước HF. Còn theo Luật Hàng hải Việt Nam thì coi ụ nổi là tàu biển, ụ nổi đã tuổi 42 tuổi thì theo quy định của Nghị định 49 của Chính phủ chỉ gắn với khâu không được đăng ký đăng kiểm sau này. Về trách nhiệm không đăng ký đăng kiểm được là do trách nhiệm của Vinalines, chứ không thuộc trách nhiệm của hải quan.

12h10: Tòa tạm nghỉ.

14h: Phiên tòa tiếp tục. Đại diện VKSND Tối cao thực hành quyền công tố tại phiên tòa đã nêu quan điểm luận tội đối với bị cáo Dương Chí Dũng và đồng phạm phạm tội tham ô tài sản và Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Tổng Cty hàng hải Việt Nam (Vinalines).

Hành vi của Dương Chí Dũng và Mai Văn Phúc là quyết định vào việc mua hay không mua ụ nổi, mặc dù biết là ụ nổi đã quá cũ nhưng Dững và Phúc vẫn quyết định mua ụ nổi 83M.

Quá trình triển khai dự án, Dương Chí Dũng, nguyên Chủ tịch HĐQT tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines); Mai Văn Phúc, nguyên Tổng giám đốc Vinalines; Trần Hữu Chiều, Phó tổng giám đốc Vinalines; Bùi Thị Bích Loan, nguyên Kế toán trưởng Vinalines; Mai Văn Khang, nguyên thành viên Ban quản lý dự án Vinalines; Trần Hải Sơn, nguyên Tổng giám đốc Công ty TNHH sửa chữa tàu biển Vinalines; Lê Văn Dương, Đăng kiểm viên, Cục Đăng kiểm Việt Nam; Huỳnh Hữu Đức, Lê Ngọc Triện và Lê Văn Lừng, nguyên cán bộ Chi cục Hải quan Vân Phong, Khánh Hòa đã không thực hiện theo quy định của Nhà nước, cố ý làm trái gây thiệt hại cho nhà nước gần 367 tỷ đồng.

Thông qua việc mua ụ nổi 83M trái quy định của Nhà nước, sau khi thanh toán 9 triệu USD cho Công ty AP (Sinhgapore), Dương Chí Dũng, Mai Văn Phúc, Trần Hải Sơn và Trần Hữu Chiều đã tham ô 1,66 triệu USD (hơn 28 tỷ đồng) là số tiền mua ụ nổi 83M đã thanh toán, được Công ty AP chuyển lại Việt Nam.

Cụ thể, Dũng nhận 10 tỷ đồng, Phúc 10 tỷ đồng, Chiều 340 triệu đồng và Sơn 7,8 tỷ đồng (trong đó Sơn cho em gái Trần Thị Hải Hà 2 tỷ đồng, còn lại 5,8 tỷ đồng Sơn giữ lại chi tiêu cá nhân). Như vậy, hành vi của các bị cáo Dương Chí Dũng, Mai Văn Phúc, Trần Hải Sơn và Trần Hữu Chiều đã phạm vào tội Tham ô tài sản theo Điều 278 Bộ luật Hình sự.

Trong vụ án này, Dương Chí Dũng được xác định là chủ mưu trong việc mua ụ nổi 83M gây thiệt hại gần 367 tỉ đồng và tham ô 1,67 triệu USD. Đối với Dương Chí Dũng sau khi biết bị khởi tố, đã trốn ra nước ngoài và bị bắt sau đó. Hành vi này thể hiện sự trốn tránh trách nhiệm và gây khó khăn cho công tác điều tra….đề nghị tăng mức bồi thường trách nhiệm dân sự đối với bị cáo Dũng.

Ngay sau, phiên tòa sơ thẩm, 9 bị cáo đã làm đơn kháng cáo gửi lên Tòa án Nhân dân Tối cao, riêng bị cáo Bùi Thị Bích Loan (SN 1960, quê Hải Phòng), nguyên Kế toán trưởng Vinalines không kháng cáo. Bị cáo Dương Chí Dũng đã nộp 5,2 tỷ đồng, Phúc nộp 3,5 tỷ đồng để khắc phục hậu quả, VKSTC không chấp nhận kháng cáo của các bị cáo Dũng, Phúc, Sơn, Chiều, Khang, Dương, tuy nhiên VKS đề nghị HĐXX xem xét giảm tội cho các bị cáo Đức, Lừng, Triện, nguyên là cán bộ hải quan Khánh Hòa.

14h 45: Việc kháng cáo vợ Dương Chí Dũng về 3 ngôi nhà của Dương Chí Dũng tòa sơ thẩm đã kê biên là không có cơ sở chấp nhận. Việc kháng cáo của vợ Mai Văn Phúc về 1 ngôi nhà đã kê biên cũng không đủ cơ sở chấp nhận.

Về trách nhiệm dân sự, buộc các bị cáo phải bồi thường cho Nhà nước gần 367 tỷ đồng. Kê biên 3 ngôi nhà của bị cáo Dương Chí Dũng tại Hà Nội; kê biên 1 ngôi nhà tại Quảng Ninh của bị cáo Mai Văn Phúc.

Viện kiểm sát đề nghị, HĐXX giữ nguyên mức án đối với các bị cáo Dương Chí Dũng, Mai Văn Phúc, Trần Hải Sơn, Trần Hữu Chiều và tăng mức bồi thường trách nhiệm dân sự đối với các bị cáo Dũng, Phúc.

Đối với các bị cáo Mai Văn Khang (SN 1959, quê Nghệ An), nguyên Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Vận tải Viễn dương Vinashin thuộc Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam: Bị cáo Lê Văn Dương (SN 1971, quê Hà Nam), Đăng kiểm viên, Chi cục Đăng kiểm số 6, Cục Đăng kiểm Việt Nam; Bị cáo Huỳnh Hữu Đức (SN 1965, quê Khánh Hòa), nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa, nguyên Phó Chánh văn phòng Cục Hải quan tỉnh Khánh Hòa: Bị cáo Lê Ngọc Triện (SN 1964, quê Phú Yên), Đội trưởng Đội Nghiệp vụ Chi cục Hải quan Vân Phong, Cục Hải quan tỉnh Khánh Hòa; Bị cáo Lê Văn Lừng (SN 1959, quê Thanh Hóa), Cán bộ Chi cục Hải quan Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa; đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ tội cũng như mức bồi thường đối với các bị cáo.

15h: Tòa bước vào phần tranh tụng. Bào chữa cho bị cáo Dương Chí Dũng, luật sư Ngô Ngọc Thủy cho rằng không đủ chứng cứ để kết tội bị cáo Dương Chí Dũng phạm tội tham ô tài sản đề nghị HĐXX xem xét trả lại hồ sơ vụ án để điều tra lại.

Thống nhất với ý kiến của luật sư Thủy, luật sư Trần Đại Thắng đề nghị HĐXX xem xét trả lại hồ sơ để điều tra lại. Luật sư Trần Đại Thắng bào chữa cho Dương Chí Dũng cho rằng, hiện nay pháp luật chưa quy định cụ thể về độ tuổi của ụ nổi, trên thế giới vẫn có những ụ nổi có tuổi thọ đến 60 – 70 tuổi. Việc bị cáo mua ụ nổi cũ 83M là muốn tiếp kiệm chi phí, sau khi sửa chữa vẫn sử dụng được. Việc Cty AP chỉ chuyển số tiền 1,666 triệu USD vào tài quản của Cty Phú Hà (Cty của em gái Trần Hải Sơn) và số tiền này được chị Trần Thị Hải Hà đưa cho Trần Hải Sơn, còn việc Sơn khai đưa cho Dũng 10 tỷ là không đủ chứng cứ, do vậy Dương Chí Dũng không phạm tội tham ô tài sản.

Luật sư Trần Đình Triển, bào chữa cho bị cáo Dương Chí Dũng cho rằng, quá trình điều tra, truy tố, xét xử và cáo buộc của VKS tại phiên tòa hôm nay là vi phạm tố tụng nghiêm trọng. Ông Triển cho rằng, vụ án có sự hiểu khác đi về ụ nổi mà trong Điều 2 Bộ luật Hàng hải quy định nếu quy định trong bộ luật này trái với quy định của công ước quốc tế thì sẽ áp dụng theo công ước quốc tế. Tại phiên tòa hôm nay VKS đề nghị nâng mức hình phạt, mức bồi thường dân sự đối với bị cáo Dương Chí Dũng là làm xấu đi đối với tình trạng của thân chủ tôi.

16h20: Luật sư Hoàng Huy Được, luật sư Nguyễn Huy Thiệp bào chữa cho bị cáo Mai Văn Phúc, nguyên Tổng giám đốc Vinalines cho rằng cần xem xét mối quan hệ giữa ông Goh và ai đó trong Vinalines để làm rõ số tiền 1,666 triệu USD ông Goh đã chuyền cho Cty Phú Hà. Căn cứ vào bản tuyên thệ trước pháp luật của ông Goh đã cho thấy vai trò cụ thể của người đứng ra để thỏa thuận với ông Goh về số tiền lại quả 1,666 triệu USD chứ không phải do bị cáo Mai Văn Phúc thỏa thuận.

Trong khi đó, bị cáo Phúc không phải kêu oan về tội Cố ý làm trái mà kêu oan về tội Tham ô tài sản. Về tội cố ý làm trái của bị cáo là do động cơ tích cực hoàn thành nhiệm vụ được giao của nghị quyết HĐQT Vinalines, bị cáo nóng vội, thiếu thông tin do bị cáo mới về nhận chức Tổng giám đốc Vinalines. Trong khi đó, Vinalines đã nhận được văn bản của Chính phủ do Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải ký đồng ý cho Vinalines được chỉ định thầu, chứ không phải như quy kết của VKS là Vinalines đã không tổ chức đấu thầu dự án mua ụ nổi.

Đối với Tội tham ô, bản án sơ thẩm đã nêu bị cáo Phúc nhận 10 tỷ đồng từ việc lại quả 1,666 triệu USD Cty AP chuyển vào tài khoản của Cty Phú Hà (do em gái Trần Hải Sơn làm giám đốc). Và cho rằng, số tiền 1,666 triệu USD mà Cty AP chuyển về Việt Nam là do Dũng và Phúc phải thỏa thuận trước với ông Goh. Tuy nhiên, bản tuyên thệ trước pháp luật của ông Goh đã nói rõ là không có thỏa thuận với hai người này nên tôi đề nghị HĐXX xem xét về việc ai là người quyết định, thỏa thuận việc lại quả này.

Như lời khai của bị cáo Sơn: Anh Dũng bảo: “anh 10 tỷ, Phúc 10 tỷ còn lại là của chú”, như vậy số tiền 7,8 tỷ đồng là do Sơn tự cho ai là quyền của Sơn. Điều này thể hiện rõ trong việc Sơn đưa 340 triệu đồng cho anh Trần Hữu Chiều nhưng không nói là tiền gì, chỉ nói là bồi dưỡng.

Việc Sơn khai khi nhận đầy đủ tiền của Cty AP nhưng sau đó đưa rất nhiều lần cho bị cáo Dũng và Phúc rất nhiều lần khi ở Hải Phòng, khi Hà Nội, lúc TP Hồ Chí Minh, như vậy vấn đề ở đây là tại sao Sơn đã nhận đủ tiền mà lại không đưa hết 1 lần cho Dũng và Phúc mỗi người 10 tỷ đồng. Đề nghị HĐXX hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.

17h30: Tòa tạm nghỉ, 8h sáng 24/4 tòa tiếp tục làm việc.