Không khí TP.HCM ô nhiễm bụi mịn nghiêm trọng: Sở TN&MT công bố nguyên nhân

Trước hiện tượng bầu trời TP.HCM biến sắc, câu hỏi đặt ra là đó có phải do ảnh hưởng từ cháy rừng ở Indonesia không?

Những ngày qua, bằng mắt thường người dân TP.HCM cũng có thể thấy bầu trời biến sắc và không khí ở đô thị này ô nhiễm, cảm giác bụi mịn bao quanh mình khi ra đường. Nguy hiểm hơn, nhiều người cho biết họ mệt mỏi, khó thở, cay mắt và đau rát ở da.

Hiện tượng mù quang hóa tại TP.HCM vào ngày 20/9.

Theo AirVisual - trang web chuyên thông báo tình trạng không khí trên toàn cầu, chỉ số chất lượng không khí ở nhiều nơi tại TP.HCM vẫn đang ở mức nguy hại đến sức khỏe, cảnh báo cao nhất dành cho khu vực Long Phước (quận 9), Thảo Điền (quận 2), sau đó đến khu vực quận Bình Thạnh và những nơi khác.

Trước hiện tượng này, người dân TP.HCM đặt ra câu hỏi đó có phải là do ảnh hưởng từ cháy rừng ở Indonesia hay không? Bởi vì trong khoảng thời gian từ đầu tháng 9/2019 đến nay có xảy ra cháy rừng trên diện rộng tại khu vực đảo Sumatra và Kalimantan thuộc Indonesia gây ảnh hưởng trực tiếp đến các nước Malaysia và Singapore.

Ông Cao Tung Sơn - Giám đốc Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường (thuộc Sở Tài Nguyên và Môi trường TP.HCM) cho biết, qua tình hình phát tán khói mù do cháy rừng tại Indonesia từ này 1 - 23/9 do Trung tâm Khí tượng Chuyên ngành ASEAN (ASMC) thực hiện và thông tin từ Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, khả năng đây không phải là nguyên nhân chính cho hiện tượng mù quang hóa diễn ra trong những ngày gần đây. Lý do là các đơn vị này chưa ghi nhận hiện tượng mù tại các trạm quan trắc ở Phú Quốc, Thổ Chu và Côn Đảo, trong khi cháy rừng thường sẽ ảnh hưởng rõ rệt ở khu vực biển.

Đến ngày 26/9, không khí tại TP.HCM vẫn đang bị đánh giá là ô nhiễm bụi mịn PM2.5.

Song ông Sơn cũng xác nhận, vào những ngày gần đây (18 - 22/9), trên địa bàn thành phố, đặc biệt là khu vực nội thành của thành phố có hiện tượng sương mù quang hóa gây cản tầm nhìn và ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Đây là hiện tượng thời tiết bất lợi đặc thù thường xuất hiện trên địa bàn thành phố vào tháng cuối mùa mưa (tháng 9 và 10), và thời điểm giao mùa đông xuân (tháng 1 và 2).

Cụ thể, liên tiếp từ ngày 18 - 22/9, tại TP.HCM xuất hiện lớp sương mù dày đặc màu trắng đục, có diện tích bao phủ rộng nhiều nơi trên địa bàn thành phố, duy trì từ sáng đến chiều gây ảnh hưởng đến tầm nhìn, tạo cảm giác khó chịu cho con người. Hiện tượng này mang tính chu kỳ vào khoảng 6 - 7 ngày trong khoảng tháng 9, tháng 10 hàng năm.

“Tình trạng mù quang hóa diễn ra trong thời gian qua là do hoạt động của dãy hội tụ nhiệt đới kết hợp với không khí lạnh khuếch tán sâu xuống, khiến thời tiết tại TP.HCM luôn ở trạng thái nhiều mây, không có nắng, nền nhiệt thấp, có mưa gián đoạn trên diện rộng, độ ẩm không khí cao và trong khí quyển có các hạt nhân ngưng kết khiến hơi nước bám vào tạo nên sương mù.

Ngoài ra, do trời không nắng, không có đủ bức xạ làm nóng mặt đất, tạo ra lớp nghịch nhiệt làm cho các khí ô nhiễm (phát thải từ hoạt động giao thông, công nghiệp và sinh hoạt của người dân . . . ) nằm sát mặt đất không phát tán lên cao được khiến cho lớp mù này càng dày đặc, lâu tan”, Giám đốc Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường thông tin.

Kết quả quan trắc tại 30 vị trí quan trắc môi trường không khí trong tháng 9 cho thấy, trong các ngày 18 - 20/9 (cao nhất là ngày 20/9), các chất ô nhiễm tăng cao: Bụi lơ lửng tăng 2,19 lần, khí NO₂ tăng 1,41 lần, khí CO₂ tăng 1,4 lần, bụi PM10 tăng 1,9 lần, bụi PM2.5 tăng 2,2 lần. Như vậy, thông số bụi lơ lửng, PM10, PM2.5 đã có tỉ lệ vượt chuẩn lần lượt là 50%, 25% và 50%.

Sương mù là hiện tượng hơi nước trong khí quyển ngưng kết lại thỉnh những hạt nước rất nhỏ lơ lửng trong không khi làm giảm tầm nhìn và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Tuy nhiên, sương mù quang hóa là loại sương mù không phải do độ ẩm không khí gây ra mà là một thuật ngữ sử dụng để miêu tả một dạng ô nhiễm không khí xảy ra ở tầng đối lưu của khí quyển, sinh ra do ánh sáng mặt trời tác dụng lên các loại khí thải như khí thải động cơ của các phương tiện giao thông, công nghiệp,. . . tạo nên những hợp chất có hại cho sức khỏe con người, làm giảm tầm nhìn ngang.

Tại TP.HCM, “mù quang hoá” thường được hình thành trong các ngày diễn ra hiện tượng nghịch nhiệt mạnh mẽ, làm giảm khả năng hòa trộn và phát tán ô nhiễm dẫn đến việc tích tụ ô nhiễm, đặc biệt trong khu vực nội thành.

Hiện tượng mà quang hỏa ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, dễ gây các bệnh về hô hấp, mắt. Do đó, khi xuất hiện hiện tượng này thì người dân và đặc biệt là trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai hạn chế ra bên ngoài, tham gia giao thông và các hoạt động ngoài trời. Nếu có nhu cầu ra ngoài, cần trang bị khẩu trang, đeo kinh che mắt; hạn chế sử dụng nước mưa; tránh để các thiết bị, thực phẩm ngoài trời.