Iraq: Thủ tướng điều đặc nhiệm bao vây phủ Tổng thống

Thủ tướng Maliki có những động thái quyết liệt sau khi bị tổng thống ngăn cản không cho tranh cử nhiệm kỳ 3.

Tối ngày 10/8, Thủ tướng Iraq Nouri al-Maliki đã bất ngờ điều động lực lượng đặc nhiệm và cả xe tăng bao vây Vùng Xanh, nơi tập trung các cơ quan đầu não của chính phủ Iraq trong một nỗ lực bám trụ quyền lực bị Mỹ coi là “hành động gần như đảo chính”.

Trước đó, Thủ tướng Maliki đã xuất hiện trên truyền hình ngay giữa đêm và tuyên bố rằng sẽ nộp đơn kiện tổng thống Iraq vì đã ngăn cản việc ông này ra tranh cử chức thủ tướng nhiệm kỳ 3. Ngay sau đó, xe tăng quân sự rầm rập lao tới các cây cầu và tuyến đường chính ở thủ đô Baghdad trong khi lực lượng an ninh được đặt trong tình trạng báo động cao.

Thủ tướng Iraq Nouri al-Maliki

Các quan chức an ninh Iraq cho biết các đội đặc nhiệm đang bao vây Vùng Xanh chỉ nhận lệnh trực tiếp từ Thủ tướng Maliki, người vừa tuyên bố sẽ quyết tâm ra tranh cử nhiệm kỳ 3 tới cùng.

Trong suốt 8 năm cầm quyền vừa qua, ông Maliki đã tìm mọi cách gây dựng cho mình quyền lực khổng lồ, khi ông này vừa là tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang vừa nắm trong tay cả Bộ Quốc phòng lẫn Bộ Nội vụ.

Trong cuộc bầu cử quốc hội vào tháng Tư, liên minh chính trị của ông Maliki không giành được đa số ghế trong quốc hội, và vị trí thủ tướng của ông này cũng đang bị đe dọa trong cuộc bầu cử tới đây. Ông này cáo buộc Tổng thống Fuad Masum “vi phạm hiến pháp” khi không đưa tên ông vào danh sách ứng cử viên bầu cử thủ tướng.

Maliki đe dọa rằng hành động “vi hiến” này của Tổng thống Masum “sẽ phải chịu hậu quả nghiêm trọng và nguy hiểm”, đồng thời điều lực lượng đặc nhiệm bao vây Phủ Tổng thống để đe dọa và gây sức ép.

Động thái này của ông Maliki đã đẩy đất nước Iraq tiến gần hơn tới bờ vực trong bối cảnh nước này đang đối mặt với mối đe dọa chưa từng có đến từ các chiến binh Hồi giao cực đoan thuộc phong trào Nhà nước Hồi giáo.

Đặc nhiệm Iraq phong tỏa một tuyến đường trọng yếu gần thủ đô Baghdad

Nhiều nhà phân tích đã cho rằng chính ông Maliki là thủ phạm đã gây ra tình trạng chia rẽ trong đất nước khi phân biệt đối xử với người Sunni thiểu số, đẩy họ đến gần hơn với các nhóm vũ trang cực đoan. Giờ đây phong trào Nhà nước Hồi giáo đã chiếm được một vùng lãnh thổ rộng lớn ở phía bắc và phía tây Iraq, trong khi quân đội nước này gần như bất lực trong việc trấn áp phiến quân.

Tình hình nghiêm trọng đến mức Mỹ đã phải thực hiện chiến dịch không kích vào miền bắc Iraq từ thứ Sáu tuần trước để tiêu diệt các tay súng phiến quân đang bao vây tại đây nhằm giảm bớt áp lực cho lực lượng quân đội Iraq.

Trong bối cảnh đó, hành động “cố đấm ăn xôi” của ông Maliki ở thủ đô Baghdad đã khiến Mỹ vô cùng tức giận. Bộ Ngoại giao Mỹ lập tức ra tuyên bố khẳng định họ không còn quan hệ với ông Maliki và chỉ ủng hộ Tổng thống Fuad Masum với vai trò là người bảo vệ hiến pháp Iraq.

Mỹ cũng quyết liệt “phản đối bất cứ nỗ lực nào giành quyền lực bằng biện pháp cưỡng ép hay lợi dụng các quy trình hiến pháp và tư pháp”.

Biến cố chính trị lần này của Iraq khiến người ta lo ngại về tình trạng hỗn loạn nguy hiểm hơn và có thể làm bùng phát bạo lực ở ngay thủ đô Baghdad, nơi các chiến binh người Shia từng chiến đấu chống lại binh sĩ Mỹ trong cuộc chiến ở nước này giờ đây đang xuất hiện trở lại.