Họp báo về Thủ Thiêm: Những nút thắt nào sẽ được giải quyết?

Chiều 14/8, UBND TP.HCM dự kiến tổ chức họp báo về các vấn đề thuộc Khu đô thị mới (ĐTM) Thủ Thiêm. Trong đó, nội dung chủ yếu là công bố ranh 4,3ha, các phương án giải quyết, bồi thường chính sách cho người dân và cả việc xử lý theo kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Tuy nhiên, khả năng công bố kết luận về khu tái định cư 160ha mà người dân khiếu kiện sẽ không kịp như lời Bí thư Nhân cho biết sẽ công bố trong tháng 7 vừa qua.

Khu ĐTM Thủ Thiêm nhìn từ hướng quận 1 vẫn còn nham nhở vì vướng vào sai phạm kéo dài. Ảnh: TL

Ngoài ranh quy hoạch không chỉ 4,3ha?

Vì sao phải công bố ranh quy hoạch khu 4,3ha, phóng viên Dân Việt đã gặp cư dân Thủ Thiêm, ông Lê Văn Lung để hiểu rõ hơn.

Lý do mà TP.HCM phải công bố 4,3ha ngoài ranh quy hoạch, theo ông Lê Văn Lung: Thứ nhất, người dân muốn biết cơ sở nào để xác định ranh 4,3ha vì TP cho biết đã mất bản đồ? Vì vậy, người dân yêu cầu TP phải đưa bản đồ 367 (theo phê quyệt của Thủ tướng năm 1996) ra để làm rõ ràng ranh quy hoạch. Vì nếu không, các hộ dân ngoài khu 4,3ha cũng có thể cho mình nằm ngoài ranh.

Thứ hai, từ xưa đến giờ, toàn bộ người dân Thủ Thiêm đi khiếu kiện chung 5 khu phố thuộc 3 phường nằm ngoài ranh quy hoạch Khu ĐTM Thủ Thiêm (Khu phố 5, 6 thuộc phường An Khánh; khu phố 1, 2 thuộc phường Bình Khánh và khu phố 1, phường Bình An ). “Chúng tôi có tất cả 115 hộ từ xưa tới nay, không đi khiếu kiện 4,3ha ngoài ranh mà cả 5 khu phố 3 phường ngoài ranh”, ông Lê Văn Lung nói.

Ông Lê Văn Lung (bên trái) cùng một hộ dân Thủ Thiêm đang chỉ lại ranh quy hoạch 4,3ha cho phóng viên Dân Việt. Ảnh: H.V

Theo ông Lung, trong lần đối thoại với Giám đốc Sở TN-MT năm 2014 và Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc… hai bên không xác định được ranh quy hoạch trong nội dung khiếu kiện.

"Lúc đó, tôi có đề nghị: Không nói chuyện trong hay ngoài ranh nữa, mà đề xuất với TP hoán đổi cho 115 hộ đang đấu tranh về khu đất 4,3ha mà Thanh tra TP đã kết luận năm 2008 là ngoài ranh. Gom về đó không ảnh hưởng đến quy hoạch chung của Khu ĐTM Thủ Thiêm, mà bà con sẽ hết cảnh khiếu kiện kéo dài", ông Limh nói.

Trước đề nghị đó, Sở Sở Quy hoạch - Kiến trúc rất hoan nghênh và ghi vào biên bản làm việc. Cuối cùng thì phương án này không được thực hiện, việc khiếu kiện kéo dài thêm cho đến nay. Và năm 2018, Thanh tra Chính phủ ra kết luận 1483, trong đó có nội dung 4,3ha ngoài ranh là do căn cứ vào kết luận của Thanh tra TP số 445 nằm 2008 đã xác định 4,3ha ngoài ranh quy hoạch Thủ Thiêm.

Theo đó, năm 2008 Thanh tra TP kết luận cho rằng khu 4,3ha do ông Lê Văn Năm, Kiến trúc sư trưởng TP.HCM phê duyệt kế hoạch chi tiết 1/2000 khu Thủ Thiêm, với diện tích 618ha, giảm 22ha so với quyết định 367 của Thủ tướng. Lý do giảm là do ông Năm làm sai quy định, nên cộng thêm 4,3ha vào ranh quy hoạch.

Tuy nhiên, sau đó kết luận lại cho rằng đưa 4,3ha vào ranh quy hoạch là được phép của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn 190 ngày 20/2/2002 và công văn số 1642/CP ngày 24/11/2003. Từ đó, TP đương nhiên cho rằng 4,3ha nằm trong ranh.

Việc này, khiến người dân càng bức xúc khiếu kiện kéo dài vì cho rằng Thanh tra TP đã xác định 4,3ha ngoài ranh lại lợi dụng công văn của Chính phủ đưa vào ranh mà không cần giải thích.

Đến 9/2018, Kết luận của Thanh tra Chính phủ số 1483 một lân nữa chỉ rõ khu 4,3ha là nằm ngoài ngoài ranh quy hoạch, TP đưa vào vào khu ĐTM Thủ Thiêm là sai, “đây là mấu chốt đưa đến sự bức xúc và khiếu kiện kéo dài cho người dân”, Kết luận Thanh tra Chính phủ có ghi.

Sau khi có kết luận 4,3ha ngoài ranh, TP buộc phải thừa nhận sai phạm trong cuộc họp báo và công bố khu 4,3ha là ngoài ranh, đồng thời xin lỗi người dân. Và sau công bố, xin lỗi, TP đã tiến hành các bước đền bù và giải quyết chính sách cho người dân khu 4,3ha.

Không biết sau cuộc họp báo chiều này, nước mắt người dân Thủ Thiêm có ngừng rơi. Ảnh: H.V

Sau công bố 4,3ha ngoài ranh quy hoạch, người dân thuộc 5 khu phố thuộc 3 phường bức xúc, tiếp tục khiếu kiện và yêu cầu Thanh tra Chính phủ xác định lại ranh cho 5 khu phố thuộc 3 phường. Vì, họ cho rằng họ cũng nằm ngoài ranh quy hoạch và có đủ cơ sở để đối thoại với chính quyền vấn đề này.

Sau đó, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đã có ba cuộc gặp người dân để lắng nghe và có chính sách phù hợp cho người dân.

Nhưng, đến nay chỉ có phương án bồi thường cho khu 4,3ha, còn người dân 5 khu phố thuộc 3 phường vẫn tiếp tục khiếu kiện ranh quy hoạch. Được biết, ngày 15/8, TP sẽ tổ chức đối thoại với 28 hộ dân được TP vận động từ Hà Nội khiếu kiện trở về.

Vì sao dân đòi lại 160 ha tái định cư?

Trong quy hoạch Khu ĐTM Thủ Thiêm, Thủ tướng phê duyệt 160ha tái định cư phải nằm liền kề Khu trung tâm Thủ Thiêm. Tuy nhiên, trên bản đề TP chỉ thể hiện được 42ha nằm ở phường Bình Khánh và An Phú.

Nhưng bằng công văn 77 ngày 22/3/2002, nguyên Bí thư Thành ủy Lê Thanh Hải, khi đó là Chủ tịch UBND TP.HCM chỉ đạo đưa 42ha này vào Khu trung tâm Thủ Thiêm, khiến khu tái định cư vốn đã ít nay lại mất trắng.

Trong các cuộc đối thoại, người dân luôn yêu cầu phải trả lại nguyên trạng khu tái định cư 160ha theo phê duyệt của Thủ Tướng Chính phủ tại quyết định 367. Ảnh: H.V

Để sửa sai, cùng ngày TP ra tiếp công văn 78, chỉ đạo “Khu tái định cư không nhất thiết phải nằm cùng một chỗ mà có thể bố trí rải rác tại các phường thuộc quận 2. Từ đó, TP đã tiến hành quy hoạch khu Nam Rạch Chiếc 90,2ha, 50ha tại phường Cát Lái và 6,3ha tại phường Thạnh Mỹ Lợi làm khu tái định cư cho Khu ĐTM Thủ Thiêm.

Việc này, theo người dân là làm trái với chỉ đạo của Chính phủ trong phê duyệt quy hoạch ban đầu. Tại các buổi tiếp xúc, bà con Thủ Thiêm luôn yêu cầu TP phải trả lại nguyên trạng khu tái định cư theo phê duyệt 160ha liền kề khu Trung tâm và “yêu cầu khởi tố những người làm sai trong việc này”.

Trước đó, tại phiên họp HĐND TP.HCM kỳ họp thứ 15, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết, Thanh tra Chính phủ đã và đang hoàn tất riêng kết luận về khu tái định cư 160ha mà người dân khiếu kiện. Khi xong kết luận thì Thanh tra Chính phủ sẽ công bố kết luận này tại TP.HCM.

Khó thu hồi 26.000 tỷ TP.HCM cầu cứu Chính phủ

Trong một diễn biến khác, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong vừa ký văn bản khẩn gửi Thủ tướng Chính phủ liên quan đến việc thu hồi khoản tiền tạm ứng từ ngân sách nhà nước đầu tư cho Khu ĐTM Thủ Thiêm ở Q.2 theo Kết luận 1037 của Thanh tra Chính phủ. Đây là khoản tiền tạm ứng từ ngân sách nhà nước hơn 26.000 tỷ đồng để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và các khoản vay liên quan đến dự án Khu ĐTM Thủ Thiêm.

Quy hoạch, thu hồi đất sai, bồi thường và tái định cư không đúng khiến TP.HCM đang rơi vào mớ bòng bông khi giải quyết câu chuyện Thủ Thiêm.

Tuy nhiên, để thu hồi khoản tạm ứng này cần thực hiện thủ tục quyết toán vào dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Khu ĐTM Thủ Thiêm nhưng các thủ tục này đang gặp khó khăn, vướng mắc. “Từ đó UBND TP.HCM đề nghị Thủ tướng giao Bộ KH-ĐT phối hợp với các bộ ngành liên quan hướng dẫn trình tự, thủ tục nhằm thực hiện thống nhất”, công văn có ghi.

Đối với nguồn kinh phí đã được TP.HCM phê duyệt để chi trả cho công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư trong Khu ĐTM Thủ Thiêm (hơn 38.679 tỷ đồng), UBND TP.HCM kiến nghị Thủ tướng cho phép TP.HCM được tiếp tục thực hiện Dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư trong khu quy hoạch đầu tư xây dựng Khu ĐTM Thủ Thiêm đã được phê duyệt tại Quyết định số 2466/2007 và phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định 2971/2010.

Theo đó, TP muốn tiếp tục giữ nguyên giá trị pháp lý về thẩm quyền của TP.HCM trong việc phê duyệt, điều chỉnh dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư và có cập nhật bổ sung chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong phần diện tích 4,3ha thuộc khu phố 1, P.Bình An.