Hành trình làm lại cuộc đời của bị người tù tội vì trúng số

Trúng 4 tờ vé số, người đàn ông ấy từng tiêu tiền không tiếc tay, sẵn sàng “nuôi báo cô” nhiều “ông bạn vàng” đến nhà ăn ở, tá túc. Thời gian trôi qua, “lộc trời” rồi cũng tiêu tan hết, trong khi vị “đại gia” xổ số thì vẫn quen thói ăn tiêu không cần suy nghĩ.

Như hệ quả tất yếu, ông mắc vào nợ nần và cứ thế, bi kịch nối tiếp bi kịch xảy ra. Một lần bị truy đuổi, ông đã đánh chủ nợ trọng thương và phải chịu án tù. Ngày ra tù với hai bàn tay trắng, “đại gia” một thời mới ngộ ra tất cả sai lầm, quyết tâm làm việc cật lực để trả nợ cho quá khứ.

“Của thiên trả địa”

Tìm gặp ông Đặng Văn Đào (SN 1956) khá khó khăn vì căn nhà nhỏ của ông nằm cách biệt trong rẫy cà phê bạt ngàn giữa vùng đất Ya Xia (Sa Thầy, Kon Tum). Khi phóng viên tìm gặp, ông tỏ ra khá thân thiện. Nhưng khi nhắc đến chuyện xưa, phải suy nghĩ một lúc lâu, ông Đào mới quyết định mở lòng.

Ông Đào quê gốc ở thị trấn Bần (huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên). Hơn 17 tuổi, ông xin đi làm công nhân tại công trình thuỷ điện Thác Bà, rồi sau đó tới công trình thuỷ điện Sông Đà. Sau khi thuỷ điện Sông Đà hoàn thành, ông cùng rất nhiều công nhân khác của công ty được chuyển sang thủ đô Phnom Pênh (Cam Pu Chia) xây dựng các công trình hữu nghị. Được hơn 2 năm, ông Đào lại về Việt Nam và tiếp tục theo công trình thuỷ điện Yaly (Gia Lai). Và cũng chính thời gian sống ở đây, ông đã có những thời điểm huy hoàng của cuộc đời mình. Ông Đào kể: “Khi công trình thuỷ điện Yaly gần hoàn thành, tôi xin ở lại đây làm việc. Mức lương ba cọc ba đồng, tôi cũng chẳng bao giờ chơi cờ bạc hay mua vé số gì cả. Tôi vẫn cho rằng chuyện trúng số hy hữu lắm, mua chỉ tốn tiền. Ai ngờ, vận đời của mình lại thay đổi chính nhờ tấm vé số được người ta tặng”.

Ông Đào trò chuyện cùng PV. Ảnh TG

Rồi ông kể, dạo ấy có anh bạn chuẩn bị đi Sơn La nên có tổ chức một buổi chia tay rồi tặng mỗi người mấy tờ vé số. Chẳng hiểu sao, cả chục người được tặng nhưng chỉ một mình ông Đào trúng gần 300 triệu đồng. Ở thời điểm năm 2000 thì đó là cả một gia tài khổng lồ. Cả đời ông chưa bao giờ được cầm số tiền lớn quá 20 triệu đồng chứ đừng nói tới 300 triệu như thế. Thời điểm ấy, vàng mới có 4 triệu đồng/cây. Tính ra, với số tiền hơn 70 cây vàng, ông bỗng chốc trở thành “đại gia” của miền đất cao nguyên.

Có tiền trong tay, ông bắt đầu ăn chơi cho thoả những ngày tháng cặm cụi làm việc trong hầm, hay giữa trưa nắng rát mặt. Ông cười gượng chua chát: “Tôi cũng không hiểu sao ngày ấy mình lại hoang phí đến như thế. Còn trẻ không biết tính toán thì đã đành một nhẽ, đằng này tôi đã ngoài bốn mươi, đã có vợ con ở quê nhà rồi mà vẫn dại. Lúc đầu trúng số, tôi đã định mua miếng đất, đón vợ con vào ở cùng rồi dùng số tiền còn lại làm ăn buôn bán sống qua ngày. Nhưng chẳng hiểu sao, những cuộc vui cứ cuốn tôi đi. Hồi ấy, bạn bè tôi nhiều khủng khiếp! Đi đến đâu cũng thấy có người chạy tới tay bắt mặt mừng, rồi lại phải “khao” bằng những trận nhậu thâu đêm suốt sáng, em út xếp hàng để lựa thoải mái, tiền vung ra như nước không tiếc tay. Hồi ấy, bạn bè “quý” và “nể” tôi lắm, nói gì ai cũng tán dương, cũng vỗ tay và khen hay cả! Nhưng rồi!...”.

Ông Đào thật thà bộc bạch: “Đến tận bây giờ tôi cũng không hiểu mình tiêu pha thế nào mà chỉ trong vòng hơn một năm, số tiền hơn 300 triệu đồng đã “sạch bán chẵn””. Ông không nghiện ngập, không cờ bạc, chỉ có vui chơi với “bạn bè”, vậy mà hết! Trong khi đó, vợ con ông ở nhà chưa được hưởng một đồng nào từ số tiền ấy! Hết tiền nhưng ông nói không ai tin, vì dễ gì phá hết số tiền khổng lồ nhanh đến vậy. Người này người nọ bắt đầu khích bác, bảo rằng ông keo kiệt, bảo rằng ông tính toán. Vì sỹ diện, ông vay tiền bạn bè, vay tiền nhiều người để tiêu xài. Người ta cho ông vay tiền, tính lãi suất cắt cổ vì “ông mới trúng số, tiền nhiều lắm!”. Cho vay rồi mãi không thấy ông đem tiền đến trả, người ta đến đòi, ông khất lần. Nhưng rồi hết lần này đến lần khác quá mức chịu đựng, các chủ nợ tìm đến nơi ông ở, quyết đòi số tiền lãi mẹ đẻ lãi con lên tới hơn 100 triệu đồng. Tá hoả, ông xin từ từ trả nợ nhưng không ai chịu. Họ hè nhau đánh ông. Bị nhiều người đánh một lúc, ông chỉ biết chịu trận. Lúc đau quá, ông quờ tay vớ con dao, cứ thế vung lên loạn xạ. Đám chủ nợ mấy người bị đâm trúng phải đi bệnh viện cấp cứu. Mấy ngày sau, ông bị bắt rồi bị tuyên án 4 năm 3 tháng tù giam vì tội cố ý gây thương tích. Sự đời trớ trêu, người vợ ở quê chỉ biết chuyện ông trúng số sau ngày ông bị… bắt đi tù.

Trả nợ đời

Ngồi trò chuyện bên tách cà phê, “đại gia” một thời hồi tưởng về thời tiêu tiền như nước của mình. Trong câu chuyện, người đàn ông 58 tuổi từng một thời vung tiền không tiếc tay trầm ngâm bảo rất muốn quên đi quá khứ. Điều khiến ông tự hào bây giờ là đàn gà hàng trăm con thả vườn, là hơn 1ha cà phê cho thu hoạch mỗi năm dăm ba trăm triệu đồng. Nhìn vào sự sung túc hiện tại, ông chẳng dám tin mình đã vượt qua những ngày tháng tù tội rồi phải bắt đầu cuộc đời lương thiện bằng hai bàn tay trắng.

Ông Đào và vợ không bao giờ quên những tháng ngày cay cực đã qua. Ảnh TG

Vẻ trầm ngâm, ông Đào hồi tưởng: “Người ta bảo “nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại” nhưng với tôi, những ngày ở tù không buồn bằng 2 năm ra tù sau đó. Trong tù, tôi vẫn hy vọng sẽ được những người nhận là bạn bè, những người đã kết nghĩa anh em với tôi lúc có tiền đến thăm, rồi khi ra tù nhờ họ giúp đỡ cho một công việc nào đó. Thế mà suốt 4 năm ở tù, tôi chẳng thấy bóng dáng một người nào. Lúc ra tù, gõ cửa khắp nơi, ở đâu họ cũng ngoảnh mặt quay lưng như chưa hề quen biết. Chỉ có vợ con là chờ đợi tôi, thăm nuôi tôi rồi tha thứ và bảo bọc tôi những ngày ấy. Thật không gì đau xót bằng!”.

Ra tù, ông về quê một thời gian nhưng rồi không sống được ở quê nhà vì những lời thị phi, vì sự nghèo khó nên đã quyết định đi tìm những người bạn xưa đã từng vui thú với ông lúc có tiền. Nhưng đáp lại, ông chỉ nhận được những lời hứa hẹn suông hay chua chát hơn là sự thờ ơ. Buồn bã, ông quyết định vào Yaly một lần nữa, hy vọng làm lại từ đầu. Những người bạn công nhân ngày xưa đã đi hết, chỉ còn lại một số ít và những cơ dân kinh tế mới vào. Ông làm thuê làm mướn, cố gắng tằn tiền để gửi về quê cho vợ trả nợ số tiền ngày trước ông còn nợ của người ta. Lúc ông đi tù, các chủ nợ đã bắt vợ ông phải trả số tiền cả gốc lẫn lãi. Bí kế, người vợ tảo tần của ông phải bán bớt mảnh vườn để lấy tiền trang trải chỉ giữ lại ngôi nhà nhỏ mà vẫn không đủ, phải vay mượn thêm để bù vào số tiền đó. Biết vợ một đời đã khổ vì mình, ông ân hận lắm nên chỉ còn cách cắm đầu vào làm việc. Cơ may rồi cuối cùng cũng đến, năm 2008 cà phê mất giá nên nhiều chủ vườn muốn bán tống bán tháo đi để chạy nợ. Ông bảo vợ vay mượn thêm ít tiền rồi mua lại 1,2ha cà phê đang chuẩn bị cho thu hoạch. Có vườn cà phê, ngày ngày ông dồn tất cả sức lực vào chăm bón, thu vén để trả nợ. Qua nhiều năm có được có mất, đến bây giờ, số nợ ông đã trả hết, lại có dư được chút ít để xây một ngôi nhà nhỏ rồi đón vợ con vào sinh sống ở mảnh đất Tây nguyên nắng gió này.

Bây giờ, người đàn ông lừng lẫy ngày nào chỉ thui thủi trong vườn cà phê với đàn gà và gió ngàn, ông lấy đó làm vui. Nơi ông ở chỉ là một căn chòi mái tôn, tường xây loang lổ, chưa tô, chỉ đủ kê một chiếc giường, một chiếc bàn nhỏ và cái chái bếp dùng để nấu nướng. Dưới tán lá của hàng cây sầu riêng cao vút giữa vườn là chiếc võng đã rách vài chỗ. Ông ngày ngày nghỉ ngơi ở đó với dáng vẻ đen nhẻm của một nông dân thực thụ. Hỏi về những người bạn, những người một thời ông giao du, giúp đỡ. Ông trầm giọng, một thoáng buồn ẩn sau đôi mắt: “Đã lâu rồi không còn ai đến nữa!”.