"Giải mã" gà giá siêu rẻ

Chúng tôi tìm hiểu thông tin gà giá rẻ tại chợ Hà Vĩ đúng thời điểm dịch cúm gia cầm bùng phát tại một số tỉnh của Trung Quốc. Điều gì xảy ra nếu những con gà chết ở chợ Hà Vĩ chính là gà nhiễm H5N1 được “nhập khẩu” từ bên kia biên giới?

Gà chết chất thành đống

Ngày thứ tư, chúng tôi tiếp tục tìm về Hà Vĩ (Thường Tín, Hà Nội) trong vai người mua gà.

3h sáng. Một chiếc xe tải mang biển số 34L – 4… tiến vào chợ. Hàng chục thương lái vây quanh chuẩn bị nhập gà. Chiếc lồng đầu tiên được mở ra, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Đập vào mắt chúng tôi là hình ảnh gà nằm chết còng queo. Có con đang thoi thóp thở, mào tím tái, có con chân run lẩy bẩy, mắt lờ đờ… Số khỏe hơn lông lá cũng xác xơ, cánh tím đen, đi lại chậm chạp.

Cảnh mua bán tấp nập ở chợ gia cầm đầu mối Hà Vĩ

Rất nhanh chóng, chủ cửa hàng vứt gà chết sang một bên, gà sống được thả vào chuồng. Đám gà thoi thóp thở được vứt lẫn vào đống gà chết. “Mấy hôm nay thời tiết nóng bức, lại vướng vụ cúm gia cầm bên Trung Quốc. Làm ăn khó khăn, giờ thêm một đống gà chết thế này còn lãi lờ gì nữa”, Q., chủ xe cám cảnh nói.

Nghĩ tôi “cùng hội cùng thuyền”, Q. chia sẻ: “Bình thường, gà này bán giá 35.000 – 40.000 đồng/kg nhưng giờ chết rồi chỉ bán được giá 10.000 đồng/con. Hôm nay chết cả tạ gà, thử hỏi có còn lãi không?”.

Những con gà chết được vứt sang một bên để bán với giá siêu rẻ

4 rưỡi sáng, thêm vài chiếc xe tải chở gà tiến vào chợ. Dọc hai bên vỉa hè, gà chết xếp thành từng đống lớn. Có cửa hàng còn cho sẵn gà chết vào trong lồng để chờ lái buôn tới lấy.

Vì sao gà mía giá rẻ chiếm phần nhiều trong chợ gà đầu mối Hà Vĩ? Chúng tôi tìm được câu trả lời sau khi tiếp xúc với ông V., người có thâm niên làm nghề bốc xếp ở chợ. “Đa số gà ở chợ Hà Vĩ là gà mía (chiếm khoảng 60%) được nhập về từ các trang trại bên kia biên giới. Hàng nhập về tới đâu là hết luôn trong ngày, ít khi có hàng tồn. Trong quá trình vận chuyển đường xa, rất nhiều gà bị chết. Số gà này được bán lại cho các thương lái, sau một vài thủ thuật, gà chết được trộn lẫn cùng gà sống mang ra chợ bán. Gà chết chỉ có người bán mới phân biệt được, chứ người mua thì…?!”.

Nhiều nơi trong chợ, gà chết chất thành từng đống như thế này

Mánh khóe “trộn” hàng

Phía đầu cổng chợ, một phụ nữ tay lăm lăm cầm kéo tiến vào. “Phập” – đâm trúng tia, máu đen chảy nhỏ giọt trên nền bê tông, chỉ chờ có thế, đám ruồi nhặng kéo đến bâu kín. Để bán được giá cao, người phụ nữ này mách nước: “Đối với gà chết, cần phải chọc vào cổ, dốc ngược xuống cho chảy hết máu đen, bớt thâm thịt. Làm như vậy mới dễ dàng “trộn” gà được. Mỗi con gà này có giá dao động từ 25.000 – 30.000 đồng, không kể trọng lượng”.

Cảnh cắt tiết gà ngay tại chợ

Tảng sáng, chợ bắt đầu tấp nập người mua kẻ bán. Các lái buôn đỗ lại bên cạnh đống gà chết. Khung cảnh mua bán gà chết còn tấp nập hơn cả gà sống. Mấy người phụ nữ mặt bịt khẩu trang kín mít chỉ hở hai con mắt nhao vào. Chiếc cân được bày ra. Một người đàn ông quần ống thấp ống cao xách những con gà loại, đang ngắc ngoải hoặc đã cắt tiết cho vào lồng. Có con chưa kịp cho vào lồng đã chết rũ rượi. Nhiều vệt máu thâm bầm bám vào những con gà đang run lẩy bẩy. Từ cổ những con gà đã bị cắt tiết, máu đen nhỏ tong tong xuống mặt đất từng vệt, đọng thành từng cục. Trong chốc lát, đống gà chết đã được bán hết veo.

Theo quan sát của chúng tôi, sau khi chọn mua gà chết, các lái buôn thường mua thêm gà sống. Mỗi xe máy chạy ra khỏi cổng chợ, phía sau nếu không là bao gà chết được xếp lên đỉnh lồng gà sống thì cũng là gà chết được “vắt vẻo” phía sau xe, theo các lái buôn về nhà.

Cảnh mua bán gà chết

Trên con đường chất đầy rơm rạ, chúng tôi bám theo một xe Dream mang biển số 29Z4 – 96… Trên xe chất khoảng tạ rưỡi gà đủ loại nhưng phần nhiều là gà mía chạy ra hướng quốc lộ 1A (cũ). Phía trên là một bao gà chết. Chúng tôi giữ khoảng cách vừa đủ để không mất hút đối tượng. Tới địa bàn xã Thắng Lợi (huyện Thường Tín), thấy đã “vượt” ra khỏi vòng nguy hiểm, chúng tôi tiến gần lên chiếc xe này hỏi:

-    Anh chở gà chết về làm gì?

Người thanh niên tròn mắt ngạc nhiên, mặt biến sắc, vẻ chột dạ, trả lời: "Em chỉ chở thuê thôi chứ không biết gì đâu".

-    Gà chết trên xe là gà gì?

-    Gà mía anh ạ.

-    Anh chở gà chết thế này, bên thú y không nói gì à?

Không quan tâm câu hỏi của chúng tôi, người đàn ông này phanh xe lại, bịt khẩu trang kín mít rồi rẽ vào một con đường nhỏ sát đường quốc lộ?!

Gà chết lẫn gà sống được chở đi tiêu thụ

Thấy có điểm khả nghi, tờ mờ sáng sớm hôm sau, chúng tôi quay lại chợ Hà Vĩ và tiếp tục bám theo người đàn ông này. Tại chợ, anh ta gom cả gà sống lẫn gà chết vào chiếc lồng rồi chất lên xe chở đi. Khác với hôm trước, để tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng, anh ta chọn đi đường vòng qua những khu dân cư vắng vẻ. Điểm đến của chuyến hàng này là một địa chỉ giết mổ gia cầm tại địa bàn chợ Quỳnh Đô, xã Vĩnh Quỳnh, huyện Thanh Trì, Hà Nội. 2 tiếng sau, hàng chục thương lái tới đây nhập gà rồi hối hả chạy về phía nội thành.

Gà thịt đã được lên sạp.