Giãi bày của người từng định đánh bom tự sát

Có đôi mắt màu nâu sẫm và nụ cười rất đẹp, Gul Khan trông không khác gì bạn bè cùng lứa tuổi. Không ai có thể tưởng tượng rằng chỉ vài tháng trước, cậu thanh niên 18 tuổi này bị bắt khi đang mặc áo gắn bom tự sát, chỉ vài giờ trước khi cậu ta cho nổ tung mình ở ĐH Kohat, miền tây bắc Pakistan.

Gul học tại một trường thuộc TP. Kohat, tỉnh Khyber Pakhtunkhwa. Dịp nghỉ hè, cậu thường về quê ở khu vực bộ lạc gần biên giới giữa Pakistan và Afghanistan.

Ở khu vực nhạy cảm đó, một người họ hàng đã kết nối Gul với các tay súng nổi dậy, rồi cậu được tuyển vào đào tạo.

“Họ (các tay súng) thường giảng rằng theo Sharia (luật Hồi giáo) thì bây giờ chúng tôi có bổn phận phải thực hiện jihad (cuộc thánh chiến) chống lại chính phủ. Tôi trở nên mất trí và quay sang tin họ. Họ giảng cho tôi suốt 3 tháng”, Gul kể lại.

Gul cũng nói về câu chuyện của cậu ở trung tâm do quân đội Pakistan lập ra tại thị trấn Tank, gần biên giới với Afghanistan để giáo dục lại những thanh niên trẻ từng bị các nhóm nổi dậy chiêu mộ.

Đây là một trong ba cơ sở đang hoạt động ở Pakistan. Bên ngoài trung tâm được bảo vệ nghiêm ngặt, nhưng bên trong lại là các lớp học dạy nghề, sân bóng rổ, phòng xem TV và một đền thờ Hồi giáo.

Một giáo sĩ đang giảng giải về Đạo Hồi cho nhóm thanh niên từng âm mưu đánh bom tự sát. Nguồn: BBC

Gul được các tay súng đào tạo cùng 12 người nữa tại khu trại ở vùng bộ lạc Orakzai. Bố mẹ cậu hoàn toàn không biết về hoạt động của con mình cho đến chuyến đi cuối cùng của Gul tới Kohat. Các nhân viên an ninh đã khám xét nhà và bắt Gul cùng chiếc áo gắn bom tự sát.

“Họ (các tay súng) nói rằng các cô gái đang học trong trường đại học và điều đó đi ngược lại lời dạy của Đạo Hồi. Nếu con gái đi học, họ sẽ được tiếp sức mạnh và phá hoại tôn giáo của chúng ta. Vì thế tôi nghĩ nếu tôi cho nổ tung trường đại học đó thì tôi sẽ được lên Jannah (thiên đàng)”, Gul lý giải về động cơ đánh bom của mình.

Những người sẵn sàng đánh bom tự sát là vũ khí nguy hiểm nhất mà lực lượng Taliban ở Pakistan sử dụng để tấn công dân thường và lực lượng an ninh. Từ năm 2002 đến nay đất nước Nam Á này đã xảy ra 350 vụ tấn công tự sát.

Ngoài Gul, 31 thanh niên khác cũng đang học tại trung tâm do quân đội quản lý. Trước đây họ được chiêu mộ dưới danh nghĩa tôn giáo, khi đang ở ngoài trường học, đền thờ, và được quân Taliban giảng giải về sự can thiệp của Mỹ vào Afghanistan và Iraq, các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào vùng biên giới của nước họ.

Nhóm thanh niên này bị bắt rải rác ở nhiều khu vực thuộc tây bắc Pakistan.

Sinh viên cũng bị tẩy não

Mubarak Ali đã ném lựu đạn vào xe cảnh sát. Thanh niên này từng được một người đàn ông bí ẩn tuyển dụng ngay bên ngoài cổng trường cao đẳng nơi Mubarak đang theo học.

“Anh ta để tóc dài, và thường mở bài hát tôn giáo rất to bằng điện thoại di động. Ngày nào tôi cũng thấy anh ta ở cổng trường và nói chuyện với các nam sinh viên, kết bạn với họ. Thế rồi tôi cũng trở thành bạn của anh ta”, Mubarak nhớ lại.

Các học viên được đào tạo nghề. Nguồn: BBC

“Sau đó anh ta bắt đầu đi bộ cùng tôi sau giờ học. Chúng tôi thảo luận rất lâu về Đạo Hồi và về chiến dịch xâm lược của Mỹ vào Iraq và Afghanistan. Anh ta làm thay đổi suy nghĩ của tôi”.

“Anh ta biết cách thuyết phục người khác, cách làm người khác thay đổi suy nghĩ. Thế là tôi bắt đầu tin anh ta. Anh ta thường nói về Jannah, rằng tôi sẽ được lên Jannah nếu tôi thực hiện thánh chiến”.

Tại trung tâm này, những thanh niên từng quyết tâm đánh bom tự sát như Mubarak Ali đang được hỗ trợ điều trị tâm lý. Để thay đổi suy nghĩ cực đoan của họ, trung tâm phải nhờ đến các giáo sĩ ôn hòa.

Các giáo sĩ ngày nào cũng nói chuyện với học viên để giải thích cho họ rằng tự sát và giết hại người vô tội là điều cực kỳ cấm kỵ trong Đạo Hồi.

“Giờ đây tôi phải cảm hơn Thánh Alah rằng tôi đã không nổ tung cùng chiếc áo của mình. Tôi đã biết rằng tự sát là điều bị cấm trong Đạo Hồi”, Gul nói.

Thiếu tướng Warriach, người quản lý trung tâm, cho biết: “Cơ quan an ninh phát hiện nhiều kế hoạch đánh bom khủng bố, chúng tôi bắt nhiều người, nhưng không phải tất cả đều được đưa đến đây”.

“Chúng tôi đánh giá từng cá nhân, phân tích tư cách của họ. Những người được đưa vào trung tâm phải cảm thấy hối tiếc và mong muốn thay đổi”.

Theo vị chỉ huy này, trong quá trình thẩm vấn mới biết nhiều thanh niên là nạn nhân rơi vào tay khủng bố và sẵn lòng thay đổi quan điểm, trong đó có quan điểm về phụ nữ.

Gul kể rằng chị gái cậu ta cũng học hành tử tế và được nhận vào trường cao đẳng. Khi được hỏi tại sao cậu ta định giết các nữ sinh trong trường đại học, Gul nói cậu hoàn toàn bị mất trí và giờ đã nhận ra mình sai trái thế nào.

Trở về cộng đồng

Rahimullah thuộc nhóm đầu tiên được giáo dục lại trong trung tâm của quân đội. Giờ đây người thanh niên này đang có cơ sở làm ăn rất phát đạt ở thị trấn Tank.

“Tôi học may ở trung tâm, sau đó mở cửa hàng may quần áo. Giờ tôi đang mở rộng cơ sở, thuê người giúp việc và còn kinh doanh bất động sản. Mỗi tháng tôi kiếm được kha khá”, Rahimullah kể về cuộc sống hiện tại.

Rahimullah đang là chủ cửa hàng may làm ăn rất tốt ở Tank. Nguồn: BBC

Đến nay 71 thanh niên thuộc hai khóa đầu tiên đã tốt nghiệp và được trở về với cộng đồng. Có lẽ vẫn quá sớm để nói sáng kiến này đã thành công, nhưng quân đội Pakistan nói rằng họ vẫn để mắt tới các học viên tốt nghiệp.

Họ trở về khi đã học được nghề điện, xây, mộc, được cấp đồ nghề và chút ít tiền mặt để lấy vốn làm ăn.

“Ở quê tôi không có trường học, bệnh viện và điện. Người dân trở nên quẫn trí, họ nghĩ chính phủ không làm gì cho họ cả. Vì thế họ dễ dàng tin vào lý lẽ của các nhóm khủng bố”, Gul nói. “Tôi sẽ cố gắng nói chuyện với các thanh niên trong làng tôi để khuyên họ từ bỏ con đường bạo lực, thay vào đó là chăm sóc gia đình và lo cho cuộc sống của chính mình”.