Giá điện sẽ tăng thật lực, giảm chút ít?

Sau những giải thích của Bộ Công Thương, Cục Điều tiết điện lực xung quanh vấn đề giá điện hôm 9/7, không chỉ dư luận bất bình mà ngay cả các chuyên gia trong lĩnh vực giá cả cũng tỏ ra bức xúc.

Tăng thật lực rồi giảm chút ít!

Việc doanh nghiệp được điều chỉnh giá điện 5% với thời hạn xem xét 3 tháng/lần thực chất không phải là chuyện mới, vì đã được quy định trong Quyết định 24 của Thủ tướng Chính phủ ban hành cách đây hơn 1 năm.

Tuy nhiên, hôm 9/7 tại cuộc họp Bộ Công Thương, thông tin về giá điện lập tức thu hút sự quan tâm của dư luận khi Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Nam Hải cho biết: “Bộ sẽ xem xét và cân nhắc tới việc 3 tháng điều chỉnh giá điện một lần. Điều chỉnh ở đây được hiểu theo cả nghĩa giảm giá điện chứ không phải chỉ tăng giá".

Trước câu chuyện giá điện sắp tới sẽ “có tăng, có giảm” như lời Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, trao đổi với phóng viên chiều qua, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh hài hước bình luận: “Cứ tăng thật lực rồi sau đó giảm chút ít là ngay lập tức sẽ được coi là “có tăng, có giảm ngay. Họ nghĩ tăng 10 rồi giảm 1 là đáp ứng được mong muốn của người tiêu dùng ngay”.

Theo các chuyên gia kinh tế, ngành điện có đủ lý do để không giảm giá điện thời gian tới

Theo ông Ánh: “Cần phải nhìn rõ bản chất của câu chuyện tăng, giảm của giá điện ở chỗ, khi đã giao cho Tập đoàn Điện lực VN toàn quyền như tại Quyết định 24 thì việc tăng, giảm giá điện chỉ là lời giải thích nực cười”.

Ông Ánh bức xúc: “Nên giải tán Cục Điều tiết điện lực nếu đúng là Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực quan niệm “cái gì của EVN thì trả cho EVN”. Bởi đơn cử như quản lý xăng dầu không cần phải có Cục Điều tiết xăng dầu và rằng khi việc tăng, giảm giá giao cho EVN thì không cần có Cục Điều tiết điện lực”.

Giá nào người dân cũng phải mua

Theo Quyết định 24, “giá điện có thể giảm do phụ thuộc vào cơ chế thị trường và biến động của thông số đầu vào”. Tuy nhiên, trong lần tăng giá điện 5% từ 1/7, Bộ Công Thương và EVN cho rằng lần tăng giá điện này dựa trên các thông số đầu vào đều tăng, cụ thể giá than cho sản xuất điện đều tăng 10-11,5% tùy loại; giá dầu DO và tỷ giá USD tăng. Trên thực tế, giá các mặt hàng đầu vào này lại không hề biến động, thậm chí có chiều hướng giảm trong suốt thời gian qua.

Xung quanh câu chuyện cơ sở để giá điện có thể giảm theo như lời giải thích của Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, ông Trần Đình Long - Phó Chủ tịch Hội Điện lực VN phân tích: “Nếu nguồn nước thuận lợi, mưa thuận, gió hòa, lượng điện năng phát ra dồi dào, đi kèm với giá dầu, giá than hạ thì người dân có quyền thắc mắc về chuyện giá điện sao không hạ”.

Về việc giá điện có thể hạ hay không, ông Long nhận định: Dường như không phụ thuộc vào những yếu tố khách quan như tôi vừa nêu trên. “Ngành điện và các cơ quan quản lý vẫn vin vào cớ giá điện của ta vẫn đang thấp quá, vẫn đang ở trạng thái bù lỗ nên chưa có cơ sở để hạ giá được” - ông Long cho biết.

Ông Long ủng hộ nhu cầu chính đáng của người dân khi đòi hỏi phải công khai minh bạch giá thành của 1kWh điện ra sao để có thể giám sát. Ông bày tỏ: Đây là vấn đề không chỉ người dân bức xúc mà cả những chuyên gia về điện như chúng tôi cũng không hiểu rõ được doanh nghiệp tính giá thành theo công thức nào, mỗi thành phần trong công thức đó giá trị là bao nhiêu. “Lâu nay doanh nghiệp bán bao nhiêu thì người dân phải chấp nhận mua bấy nhiêu. Không chỉ riêng giá điện, mà cả giá xăng dầu, giá các mặt hàng thiết yếu khác, giá nào cũng “tệ” cả” - ông Long nói.