Gà Hồ tiến Vua nhân giống theo bộ một trống ba mái

Để bảo tồn gà tiến Vua theo đúng truyền thống, người dân làng Lạc Thổ (Bắc Ninh) luôn duy trì một cỗ (bộ) gồm ba mái và một trống để đảm bảo giống gà tốt nhất.

Làng Lạc Thổ, thị trấn Hồ (Thuận Thành, Bắc Ninh) nổi tiếng với giống gà Hồ đẹp, vạm vỡ, nặng khoảng 5-6kg. Đây là giống gà quý, từ xa xưa đã được chọn để tiến vua. Những năm gần đây, giống gà này được khôi phục, trở thành đặc sản của tỉnh Bắc Ninh.

"Hiện nay, trong làng có trên 100 hộ tham gia nuôi gà Hồ với mục đích kinh doanh song song với duy trì, bảo tồn nguồn gen quý hiếm của giống gà đặc biệt này. Ngoài ra, các hộ gia đình thường xuyên trao đổi gà cho nhau để tránh hiện tượng đồng huyết trong đàn. Nếu bị giao phối đồng huyết, gà có thể giảm tốc độ sinh trưởng, gây hiện tượng quái thai, giảm sức sinh sản. Do vậy, bà con làng Thổ hết sức coi trọng vấn đề này", ông Nguyễn Đăng Chung- Chủ tịch Hội gà Hồ Bắc Ninh cho biết.

Bà Nguyễn Thị Lưu- người nuôi gà Hồ hơn 10 năm nay cho biết, việc chọn ra giống gà tốt đem nhân giống phải trải qua nhiều bước và đòi hỏi người nuôi gà hết sức kiên nhẫn, cẩn thận. “Hiện gia đình tôi luôn đảm bảo một cỗ gồm ba con mái, một con trống để gây giống, nếu nuôi nhiều mái quá sẽ hại trống và trứng nở không đều. Cách lưu truyền giống gà này là do các cụ truyền lại”.

Thông thường, thời gian nuôi gà từ lúc mới nở đến lúc lấy thịt khoảng một năm, mỗi lần gà mẹ ấp chỉ từ 12 – 13 quả để đảm bảo nhiệt độ ấp, thời gian ấp khoảng 20 ngày.

Chỉ những con gà nhanh nhẹn, mào đỏ, nổi mã, gân chân nhiều, mắt sáng mới được lựa chọn làm gà giống.

Ông Dương Hữu Trọng (chồng bà Lưu) cũng cho biết, gà Hồ có giá 3-4 triệu đồng một con, cao hơn nhiều so với các giống khác bởi gà có mã đẹp, lông bóng mượt, đôi chân to có vảy mịn, bản tròn, thịt có màu hồng, thơm ngon, không bã. 

"Trước nuôi ăn, mấy năm gần đây nhà tôi mới nuôi bán. Gà nuôi đất khác không được ngon như ở đây, nó theo đất vì đất ở đây lành lắm, nước tốt vì làng gần sông Đuống, cho ăn cám, ngô, lúa bình thường chứ không cho ăn cám tăng trọng", ông Trọng nói.

"Mọi năm bán đắt hàng lắm, lại được giá, khoảng 500.000/cân, năm nay nhiều người nuôi nên giá khoảng 300.000/cân. Gà càng to giá càng đắt, 4kg bán với giá 400.000/cân, 5 kg bán với giá 500.000/kg", ông Trọng cho biết thêm.

Nuôi gà Hồ không kinh tế bằng gà thường, bởi vì gà bình thường khoảng 3-4 tháng là được một lứa, nhưng gà Hồ từ khi mới nở đã phải giữ và gần một năm mới bán được.

Bà Oanh, một người nuôi gà lâu năm trong làng Thổ cho biết, đặc sản gà Hồ được ưa chuộng ngoài những yếu tố nguồn gốc quý hiếm, mã đẹp, thịt ngon, còn bởi được chăn nuôi sạch. Con gà luộc lên mùi thơm ngào ngạt.

Gà Hồ trống chuẩn phải đạt các tiêu chí, từ 7 tháng tuổi trở lên, trọng lượng tối thiểu phải đạt 4kg, chân cao trường, màu đậu nành.

Mào gà phải sít (mào đùn), mã mận (màu mận chín), hoặc mã lĩnh (xanh đen). Gà mái phải nặng từ 3,5kg trở lên.

Gà Hồ không chỉ làm nên thương hiệu cho tỉnh Bắc Ninh mà còn là một sản vật vô giá của địa phương, giúp người dân vươn lên làm giàu. Tuy còn gặp nhiều khó khăn về diện tích đất nuôi gà, nhưng người dân nơi đây luôn cố gắng lưu giữ, không để giống gà quý hiếm này bị mai một.