Đằng sau những lời đe dọa của Triều Tiên

Gần đây Triều Tiên liên tục đưa ra lời đe dọa tấn công. Chưa biết Triều Tiên sẽ tiến xa tới mức nào, nhưng những lời đe dọa hùng hồn đã thực sự khiến Mỹ và đồng minh lo ngại

Tung video mô phỏng quá trình nã tên lửa vào Nhà Trắng và tòa nhà quốc hội Mỹ, đe dọa sẽ tấn công căn cứ của Mỹ tại Thái Bình Dương, đơn phương rút khỏi hiệp định đình chiến khiến căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên lên cao…, Triều Tiên liên tục đe dọa sau vụ phóng tên lửa tầm xa và vụ thử hạt nhân hồi tháng 2.

Vậy thực chất sau những lời đe dọa này là gì? Dưới đây là những điều Mỹ và các đồng minh đang phải cân nhắc:

Trò chơi nội bộ

Khá nhiều phân tích của Mỹ và Hàn Quốc cho rằng những hành động của nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un là nhằm củng cố quyền lực.

“Trước tiên, những thứ đó là để khán giả trong nước xem”, Jasper Kim, người sáng lập Nhóm nghiên cứu toàn cầu châu Á – Thái Bình Dương tại Seoul, Hàn Quốc, nhận xét. “Vì nếu không có sự trợ giúp của quân đội, ông ta sẽ không thể tại vị lâu được”.
Đó là nhiệm vụ khó khăn ở Triều Tiên, “nơi tuổi tác là vấn đề”, khi nhà lãnh đạo Kim Jong-un được cho là chỉ mới 29 tuổi.

Peter Hayes, giám đốc Viện nghiên cứu Nautilus có trụ sở ở San Francisco, nói rằng ngay trong nội bộ lãnh đại Triều Tiên cũng vẫn còn tranh cãi về tương lai trở thành cường quốc hạt nhân của đất nước, rằng Triều Tiên có thể trở thành “một nước hạt nhân được thừa nhận, được quyền chủ động trong các cuộc chơi hay không”, Hayes nói.

Thông báo gần đây của Bộ Ngoại giao Triều Tiên tuyên bố nước này sẽ không từ bỏ “cây thánh kiếm” hạt nhân khi Mỹ vẫn còn thù địch. “Đây là dấu hiệu cho thấy Bình Nhưỡng có thể sẽ sẵn sàng từ bỏ bom hạt nhân trong những điều kiện chấp nhận được”, Hayes nhận xét.

Một lính Triều Tiên đứng canh gác trước tên lửa Unha-3 trại Trung tâm vũ trụ Tangachai-ri hôm 8/4/2012. (Nguồn: CNN)

Từng đe dọa nhiều lần, nhưng lần này khác

Thông báo gần đây của lãnh đạo cao nhất của Triều Tiên về cuộc tấn công vào Washington bằng vũ khí hạt nhân chính là “lời đe dọa chiến tranh trực tiếp”, Jeffrey Lewis, giám đốc Đông Á của Trung tâm nghiên cứu không phổ biến vũ khí James Martin có trụ sở tại California (Mỹ), nhận xét.

Triều Tiên liên tục đe dọa tấn công sau vụ thử hạt nhân hôm 12/2 và gói thắt chặt trừng phạt của Liên Hợp Quốc. Theo một số nhà phân tích, từ năm 1992 đến nay, Triều Tiên từng nhiều lần thách thức tấn công trong suốt 14 tuần mỗi khi tổng thống mới Hàn Quốc nhậm chức. Lần này, nữ Tổng thống Park Geun-hye vừa nhậm chức hôm 25/2, và “đồng hồ lại chạy”, Victor Cha, giám đốc bộ phận nghiên cứu châu Á tại ĐH Georgetown University, nhận xét.

“Điều không bình thường là những hành động không thể đoán trước của thế hệ lãnh đạo mới, và chuỗi hành động khiêu khích xảy ra liên tiếp hơn bao giờ hết trong 20 năm qua”, Victor Cha nói.

“Vì thế, đối với những người bình thường, có vẻ những đe dọa đó cũng chỉ là việc Triều Tiên mạnh miệng một lần nữa. Nhưng đối với những người phân tích kỹ hơn, điều đó cũng đáng lo ngại”,

Mỹ đã lo lắng 

Hầu hết các nhà quan sát đều nói rằng Bình Nhưỡng vẫn phải mất vài năm nữa mới đạt tới công nghệ gắn đầu đạn hạt nhân vào tên lửa. Dù các nhà khoa học Bình Nhưỡng phóng một vệ tinh nhỏ lên quỹ đạo hồi tháng 12 năm ngoái, nhưng việc đặt đầu đạn hạt nhân lên tên lửa và phóng tên lửa trúng đích phức tạp hơn nhiều, Hayes nhận xét.

Nhưng Lewis, chủ blog về kiểm soát vũ khí Arms Control Wonk, cho rằng Triều Tiên có lẽ đã cố “đốt cháy giai đoạn” bằng các vụ thử bom sớm và chế tạo đầu đạn đủ nhỏ để vừa với tên lửa. Điều đó giải thích tại sao 2 vụ phóng đầu tiên của nước này không thành công.

“Tôi nghĩ có thể họ đã có thiết kế đầu đạn hạt nhân có trọng lượng dưới 1.000kg – chưa đủ nhỏ để đưa lên tên lửa và phóng tới Mỹ, nhưng so với vài năm trước họ đã tiến gần mục đích hơn”, Lewis nói.

Và dù Nhà Trắng không nói ra, Lewis cho rằng thông báo hôm 15/3 của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sẽ triển khai thêm hệ thống đánh chặn tên lửa tại Bờ Tây là tín hiệu Mỹ đề phòng tên lửa tầm xa mà Triều Tiên phô diễn trong năm 2012 là thật. Theo Lewis, thông báo của Lầu Năm Góc “chủ yếu để phô trương”, nhưng cũng phản ánh lo lắng của Mỹ.

“Nếu bạn chi 1 tỷ USD để triển khai hệ thống đánh chặn tên lửa, nghĩa là khoản tiền đó phải được chi đúng chỗ”, Lewis nói.

Binh lính Triều Tiên diễu binh hôm 15/4/2012. (Nguồn: CNN)

Hạt nhân không phải mọi thứ

Ngoài hạt nhân, Triều Tiên còn có rất nhiều thiết bị quân sự truyền thống, như tên lửa đạn đạo tầm trung có thể vươn tới mục tiêu cách xa hàng trăm dặm, hàng ngàn súng thần công, bệ phóng tên lửa và xe tăng đang tập trung gần khu phi quân sự chia cắt 2 miền. Seoul hoàn toàn nằm trong tầm ngắn của những thiết bị này, và Bình Nhưỡng đã đe dọa sẽ biến thủ đô của miền nam thành “biển lửa”.

Nếu Triều Tiên tấn công, hàng chục ngàn người dân ở Seoul sẽ thiệt mạng trước khi Hàn Quốc và Mỹ có thể đáp trả, Hayes nói. Nhưng điều đó sẽ châm ngòi cho một cuộc chiến tranh Triều Tiên mới – mang lại hậu quả nặng nề cho miền Bắc vốn nghèo nàn trong nhiều năm qua.

“Họ chỉ có thể áp ứng nhiên liệu sử dụng trong 30 ngày và không có khả năng tái nạp nhiên liệu. Vì thế, họ chỉ có thể thực hiện một cuộc chiến ngắn ngày trước khi trở nên trắng tay”, Hayes nhận xét.

Bình Nhưỡng đang triển khai lực lượng sát khu vực phi quân sự “là bởi vì họ yếu”, theo Hayes.

Ngoài ra, vẫn còn một số chiến trường khác ở đâu đó. Khi mạng internet của hàng nghìn máy tính của một số ngân hàng và đài truyền hình Hàn Quốc bị đánh sập hôm thứ 4 vừa qua, nhiều người nghĩ ngay đến thủ phạm là Triều Tiên. Hàn Quốc cáo buộc miền Bắc trước đây nhiều lần tấn công tin tặc, như vụ tấn công vào ngân hàng và cơ quan báo chí năm 2010 và 2012. Adam Segal, chuyên gia an ninh mạng đang làm việc cho Hội đồng ngoại giao của Mỹ, nói rằng vụ tấn công lần này giống các vụ trước đây.

 Rồi sao?

Nhiều năm nay, Bình Nhưỡng vẫn muốn đạt được thỏa thuận cắt giảm hạt nhân và tên lửa để đối lấy trợ cấp kinh tế. Nhưng quá trình đàm phán tiến tới những thỏa thuận này thất bại khi Triều Tiên thực hiện thử hạt nhân và phóng tên lửa. Cuộc đàm phán 6 bên gồm Triều Tiên, các nước hàng xóm ở châu Á và Mỹ thất bại vào năm 2007. Nỗ lực phóng vệ tinh của Bình Nhưỡng khiến Mỹ hủy kế hoạch đổi hàng trăm nghìn tấn lương thực lấy sự nhượng bộ của Triều Tiên.

“Tôi nghĩ vấn đề hiện nay là khó có thể khiến họ ngồi lại với nhau sau hàng loạt vụ phóng tên lửa và thử hạt nhân, nhất là trong quá trình áp dụng hàng loạt biện pháp trừng phạt của Liên Hợp Quốc”, Cha nói.

“Họ không muốn từ bỏ vũ khí hạt nhân. Nhưng họ cũng muốn ăn bánh. Và chính sách của Mỹ trong 1/4 thế kỷ qua là chỉ thương lượng nếu sẵn lòng từ bỏ vũ khí hạt nhân. Đây là mấu chốt, là điểm nghẽn của vấn đề”.

Mỹ đang phối hợp với Hàn Quốc triển khai cuộc tập trận chung trong bối cảnh Triều Tiên liên tục đe dọa. Điều này làm gợi nhớ tới những ngày tồi tệ nhất trong thời Chiến tranh Lạnh, và theo Hayes, những đe dọa của Bình Nhưỡng là “khôn ngoan về mặt chiến thuật nhưng thật dở về chiến lược”.

Cả Hayes và Lewis đều cho rằng Mỹ còn rất ít để mất trong việc tiếp tục với Triều Tiên.

“Chúng ta làm những điều có thể để phòng thủ, và nếu Triều Tiên muốn mặc cả, thì hãy chuẩn bị cho điều đó”, Lewis nói.