Chuyện lạ của một "gia đình thợ cầu"

Cả bốn đứa con sinh ra trên công trường. Nghiệp làm cầu đã ngấm vào anh từ lúc nào không hay, thấm thoát đã gần 40 năm và cũng chừng đó cây cầu có công sức của anh và cả vợ, con đi “nối những bờ vui”.

Từ chối làm  quan, chỉ làm thợ

Nay đã bước sang tuổi 59, cái tuổi ai cũng muốn nghỉ ngơi, vui với con cháu, với thú điền viên, thế nhưng anh Nguyễn Hữu Tâm - Đội trưởng Đội cầu số 2 thuộc Chi nhánh Hà Nội Cienco4 vẫn lăn lộn trên công trường với niềm đam mê vẹn nguyên như thời trai trẻ.

Nhớ lại cây cầu đầu tiên tham gia xây dựng năm 1979 là cầu Đồng Thắng, cầu Núi Tía ở Thanh Hóa, anh kể: Ngày đó, làm cầu chủ yếu dùng sức người, máy móc ít lắm, công nhân kích kéo chiếm số đông. Những người thợ cầu vốn xuất thân từ nông dân như chúng tôi học ngày học đêm để  nắm bắt kỹ thuật, tích lũy kinh nghiệm.  

Từ năm 1980 đến nay, anh Tâm đã tham gia xây dựng 16 cây cầu dọc QL1 từ Dốc Xây cho đến Nghi Sơn và các huyện của tỉnh Thanh Hóa như: Cầu Ghép, cầu Tào, cầu Đồi, cầu Dừa, cầu phao Hạnh Phúc, Vạn Hà, Sông Mục... Không chỉ dừng lại ở các cầu có quy mô nhỏ, kỹ thuật đơn giản, người thợ cầu quê Bình Lục, Hà Nam còn có mặt tại cầu Đắk Rông, Đà Rằng, Yên Lệnh, Vĩnh Tuy, Thanh Trì, Vĩnh Ngọc, Sông Thiếp, Vành đai 3...

Nhắc đến anh Tâm, anh em trong công ty vẫn đùa “ông này nhất quyết không thôi làm thợ”. Đi thoát ly rồi học ngành kiến trúc, làm việc tại Công ty kiến trúc 469 - Cục Công trình 1 rồi chuyển sang Công ty 480 (thuộc  Cienco 4) chuyên thi công cầu, có nhiều kinh nghiệm, được đề bạt Trưởng phòng Kỹ thuật nhưng anh nhất nhất xin lãnh đạo chỉ làm Đội trưởng để cùng anh em bám công trường.

 Anh em đội cầu luôn gọi anh bằng tên thân mật “Bố Tâm”

15 ngày dựng 2 cây cầu

Tháng 11/1999, anh Tâm đang tham gia xây dựng cầu dây văng đầu tiên của Việt Nam là cầu Đắk Rông của tỉnh Quảng Trị. Khi đó công nghệ xây cầu của Việt Nam còn chưa có, vẫn phải thuê chuyên gia Trung Quốc.

Lúc đó, khi Thứ trưởng Bộ GTVT Phạm Quang Tuyến vào thăm công trường cũng là  thời điểm mưa lũ từ thượng nguồn đổ về làm đứt đường, cầu tạm nối vào Tà Rụt, một xã nghèo đặc biệt khó khăn của tỉnh Quảng Trị bị cô lập hoàn toàn. Thứ trưởng Tuyến giao nhiệm vụ ngoài việc xây cầu, phải đảm bảo giao thông nối đường vào Tà Rụt một cách nhanh nhất. Với trọng trách của mình, anh Tâm hứa trong 7 ngày sẽ thi công xong cầu để thông đường cho dân đi lại. ”Khi đi khảo sát địa hình, tôi thấy dọc đường còn rất nhiều dầm thép chữ I từ thời Mỹ xây cầu giờ không ai sử dụng đến, nên đề xuất được sử dụng vật liệu sẵn có này. Nhờ sự giúp đỡ của ông Hoàng Quang Vinh - Giám đốc Sở GTVT Quảng Trị nên trong 7 ngày tôi huy động toàn bộ nhân, vật lực thi công xong cầu nối vào Tà Rụt” - anh Tâm nhớ lại. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, một trận lũ kinh hoàng khác ập tới lại thổi bay cây cầu dầm thép mới dựng.

Không một lời than vãn, anh Tâm cùng đội công nhân của mình được sự hỗ trợ của Sở GTVT Quảng Trị trong 7 ngày tiếp theo lại dựng lên 1 cây cầu mới. 

Hai cha con kỹ sư Tâm bên công trình cầu Dừa - Thanh Hóa

Bố xây cầu cũ, con xây cầu mới

Mới đây, gặp chúng tôi trên công trường cầu Dừa, anh chia sẻ: Tôi không thể tưởng tượng được trong đời mình có ngày cùng con trai quay lại sửa chữa cây cầu cách đây 25 năm mình xây dựng.

Bên trụ cầu, anh Tâm với mái tóc bạc, dáng người cao lớn vẫn ân cần chỉ bảo các công nhân, kỹ sư trẻ mới ra trường. Tại cây cầu Dừa mới đang xây dựng thuộc dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát, còn có kỹ sư Nguyễn Hữu Thắng, con trai út của anh đang sát cánh cùng bố sửa cầu cũ, xây cây cầu mới ngay tại nơi mà trước đây người anh, người chị của Thắng đã ra đời.

Gạt những giọt mồ hôi trên trán trong cái nắng hanh vàng đầu đông, anh Tâm xúc động: “Về chốn cũ, cảm động nhất  là tình cảm của người dân địa phương dành cho những công nhân xây cầu vẫn như xưa”.

Trò chuyện với chúng tôi, chị Lã Thị Khuê vợ anh Tâm kể: “Từ năm 1979 đến nay, chồng xây cầu ở đâu, tôi và các cháu có mặt ở đó. 4 đứa con của chúng tôi đều được sinh ra trên công trường”.

Công nhân cầu đã vất vả, nhưng làm vợ thợ cầu còn vất vả hơn nhiều, xa nhau, con cái học hành đứt quãng, công trường thì tạm bợ… Không có cách gì chia sẻ cuộc sống nặng nhọc đấy bằng ở bên nhau. Nên đến nay, dù đến tuổi về hưu nhưng chị vẫn theo anh làm tiếp công việc mà hơn 30 năm nay chị vẫn làm là chăm sóc bữa cơm sao cho ngon nhất, nóng nhất cho gần 70 con người của đội cầu. Với anh chị, đội cầu chính là gia đình thứ hai.

Chị Khuê tâm sự, công trường di chuyển là các cháu di chuyển, được cái các cháu đều ngoan ngoãn, chăm lo việc học hành. Chị cho biết, cháu lớn hiện đang lái máy trộn bê tông tại dự án Nhật Tân - Nội Bài, cháu gái thứ hai đang làm kế toán cho một liên doanh nước ngoài tại Phủ Lý, cháu gái thứ ba đang làm tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Yên, con út là kỹ sư Thắng đang cùng anh Tâm xây tiếp cầu Dừa và kế đến là cầu Đồi trên QL1.

“Nó là cái nghiệp rồi chú ạ, mấy đứa con trai lớn lên trên công trường, đồ chơi là bê tông, là sắt thép, là ô tô, là máy cẩu, giờ theo nghiệp bố tự nhiên như dòng máu chảy trong người”, Thắng tâm sự.