Chuyện kể những người quyết bảo vệ trời xanh Hà Nội

Họ là những nữ tự vệ đang chít khăn tang cho cha bị bom vùi, là những cựu học sinh Trường Bưởi… quyết bảo vệ bầu trời thủ đô 50 năm trước.

Tháng 12-2022, tại khu trưng bày chuyên đề “Máu và Hoa - Hà Nội 12 ngày đêm”, chúng tôi tìm gặp lại những con người của lịch sử Điện Biên Phủ trên không 50 năm trước.

Ông Nguyễn Văn Hùng kể về 12 ngày khói lửa của Hà Nội. Ảnh: VT

Chiến công của những cô gái “sao vuông đầu mũ”

Đó là ông Nguyễn Văn Hùng, lúc đó mới 22 tuổi, đang là xạ thủ số 1 của Nhà máy cơ khí Lương Yên.

Ông Hùng kể từ tháng 4-1972, khi Mỹ ném bom trở lại miền Bắc, ở Hà Nội, các đội tự vệ cơ quan, xí nghiệp đã ngày đêm tập bắn máy bay tầm thấp. Hai bên bờ sông Hồng, sông Tô Lịch, sông Nhuệ, trên nóc các nhà máy, nhà tập thể… đâu đâu cũng là trận địa pháo. “Còn lực lượng tham gia á? Kể cả các em gái “súng trên vai, sao vuông đầu mũ” cũng tham gia vào các khẩu đội pháo cao xạ 14 ly 5 của chúng tôi!” - ông Hùng kể và nói chính nhờ cả súng trường bộ binh, súng cao xạ tầm thấp của tự vệ đến pháo tầm cao, tên lửa của bộ đội sao tròn và không quân đã tạo thành lưới lửa dày đặc, nhiều tầng và phủ rộng khắp sẵn sàng bảo vệ thủ đô yêu dấu.

Nhớ lại đêm 22-12, ông Hùng kể: Đúng 21 giờ 45 phút, khi nhóm máy bay F111, F4, F5 bay vào Hà Nội từ khoảng cách 100 km, radar của ta đã phát hiện mục tiêu, báo về trận địa. Khi cách Hà Nội 30 km, chúng hạ độ cao, bay dọc theo sông Hồng đến gần trận địa, đúng tầm bắn thì chỉ huy trưởng Hoàng Minh Giám hô to: “Hướng 14, điểm xạ dài. Bắn!”. Ngay tắp lự, các khẩu đội của ba nhà máy cùng đạp chân vào bàn cò. Lúc đó, có máy bay bốc lửa phía đằng đuôi, bay rẹt qua trên đầu trận địa. Hôm sau, trên báo về chiếc rẹt lửa đêm đó là F111 cánh cụp, cánh xòe bay tới Hòa Bình thì rơi hẳn và anh em tự vệ địa phương bắt được hai phi công.

Liên đội trưởng Hoàng Minh Giám, người chỉ huy đơn vị bắn rơi một máy bay F111 bằng 19 viên đạn từ pháo cao xạ 14 ly 5. Ảnh: TTXVN

Ông Nguyễn Công Cường, pháo thủ số 1 của Nhà máy gỗ Hà Nội, nhớ lại: “Khi thông tin được xác nhận trận địa đã bắn rơi máy bay địch, mà lại là con cánh cụp cánh xòe, anh em ở các khẩu đội cách nhau 50-70 m, vui quá, nhảy cẫng trên mâm pháo, có anh còn nhảy lên ụ đất quanh mâm, phất mũ sao vuông mừng với anh em khẩu đội bên kia. Rồi tất cả lại vào vị trí của từng người, chuẩn bị cho trận đánh đêm sau!”.

“Nhờ cả súng trường bộ binh, súng cao xạ tầm thấp của tự vệ đến pháo tầm cao, tên lửa của bộ đội sao tròn và không quân đã tạo thành lưới lửa dày đặc, nhiều tầng và phủ rộng khắp sẵn sàng bảo vệ thủ đô yêu dấu!”

Bà Phạm Thị Viễn, lúc đó đang là công nhân Nhà máy cơ khí Mai Động, cũng là người góp phần làm nên chiến thắng tự vệ các nhà máy bắn rơi cánh cụp, cánh xòe. Sau niềm vui bắn rơi máy bay địch không lâu, bà Viễn đang trực chiến thì hai em gái của bà chạy đến trận địa mang theo tin dữ: “Bố bị bom Mỹ thả chết rồi!”. Đó là lần thứ hai trong vòng năm năm bà Viễn phải để tang cả cha lẫn mẹ vì bom Mỹ. Bà Viễn chính là “nhân vật” trong bức ảnh nổi tiếng “Cô tự vệ chít khăn tang ngồi trên mâm pháo”.

Bay lên thấy thủ đô lửa cháy nên… quyết tử

Trong 12 ngày đêm cuối năm 1972, ông Nguyễn Công Huy là phi công lái máy bay tiêm kích, trực tiếp tham gia chiến đấu. Sau chiến tranh, ông Huy đã kể lại những câu chuyện về những ngày khói lửa, quyết chiến ấy trong cuốn sách “Người lính phi công kể chuyện” vừa được xuất bản.

Ông Huy kể chuyện: “Lần nào cất cánh lên cũng thấy dưới cánh bay những cột lửa khói do đạn bom Mỹ bốc lên khắp nơi. Hà Nội đang cháy, khói lửa ngút trời nên lòng căm thù của lính lái nhà ta cũng dâng lên theo ngùn ngụt!”.

Từ trong lời chuyện của ông Huy và các hiện vật, thư, ảnh được trưng bày… đã hiện về không khí trực chiến, báo động chuyển cấp, xuất kích, chiến đấu... liên tục 50 năm trước của lính không quân. Và còn đó những tư liệu, hình ảnh cho ta biết tranh thủ những lúc rảnh rỗi xen kẽ vào những lần báo động, các phi công vẫn ghi nhật ký, viết thư về cho gia đình, người thân. Nhưng nhiều cuốn nhật ký phải bỏ dở, nhiều bức thư còn chưa kịp hoàn thành. Trong đó, có bức thư của phi công Vũ Xuân Thiều, người phi công cảm tử sau khi bắn hết đạn đã lao thẳng chiếc MIG 21 vào chiếc B52 Mỹ.

“Bố mẹ thân yêu! Trải qua hai đêm nặng nề, cái nặng nề của mọi người vì phải đứng nhìn lửa đạn hết đợt này đến đợt khác rải xuống Hà Nội. Con nghĩ bây giờ không phải là lúc lo lắng cho ngôi nhà của mình” - thư của phi công Vũ Xuân Thiều dừng lại ở đó, bởi anh phải xuất kích ngay khi còi báo động vang lên. “Thế đấy, 50 năm trước đã từng có những người con của Hà Nội, học trò của Trường Bưởi - Chu Văn An lao lên bầu trời quyết chiến, bảo vệ thủ đô, giữ cho bầu trời Tổ quốc mãi mãi xanh thắm!” - ông Huy kết câu chuyện.•

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]

Chuyện về những người ”bố” quân hàm xanh

Nơi vùng biên giới tỉnh Đắk Lắk, biết bao trẻ em thiếu may mắn được bộ đội biên phòng đón nhận về đơn vị nuôi trực tiếp, hoặc lớn lên bằng lương của bộ đội. Chính...

Bấm xem >>