Chuyện ít người biết: Miền Bắc đã mất “rét nàng Bân” 6 năm gần đây

Chuyên gia khí tượng cho hay, đã 6 năm qua, miền Bắc không còn xuất hiện “rét nàng Bân” vào dịp tháng 3 âm lịch.

“Rét nàng Bân” là cách gọi trong dân gian về đợt rét cuối cùng của mùa đông, thường xảy ra vào tháng 3 âm lịch ở miền Bắc. Đây là một đợt rét đậm, kéo dài vài ngày, thường kèm theo mưa nhỏ, mưa phùn do khối không khí lạnh cuối mùa di chuyển hơi lệch về phía Đông qua vịnh Bắc Bộ, đưa hơi nước từ biển vào.

Miền Bắc trải qua 6 năm không có “rét nàng Bân” (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, những năm gần đây, người dân phản ánh tháng 3 âm lịch đã không còn “rét nàng Bân”. Các đợt không khí lạnh trong thời gian này thường nhẹ khiến người dân không cảm nhận được cái lạnh rõ rệt như ngày trước.

Để làm rõ vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Đức Hòa - Phó trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia.

Nhiều người phản ánh, tháng 3 âm lịch ở miền Bắc không còn rét trong những năm gần đây. Vậy theo ông, có hay không việc đã mất “rét nàng Bân”?

Trước tiên phải thông tin lại rằng, quy định trời rét có nghĩa là khi nhiệt độ trung bình ngày giảm xuống dưới 20 độ C.

Vào thời điểm tháng 3 âm lịch (thường vào cuối tháng 3 đến đầu tháng 5 dương lịch) không khí lạnh vẫn còn hoạt động và vẫn thường có những đợt gây ra trời rét (nhiệt độ trung bình ngày dưới 20 độ C).

Tuy nhiên, không phải năm nào cũng xảy ra thời tiết trời rét trong giai đoạn này. Theo thống kê của chúng tôi, tần suất xuất hiện các đợt rét là khoảng 30%. Như vậy, trung bình thì cứ 10 năm có khoảng 3 lần xảy ra.

Ông Nguyễn Đức Hòa - Phó trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia

Vì sao các đợt rét trong tháng 3 âm lịch những năm gần đây không còn mạnh như ngày trước?

Theo thống kê, đợt "rét nàng Bân" gần đây nhất xảy ra vào tháng 4/2013 dương lịch. Như vậy, đã 6 năm chưa xuất hiện các đợt rét trong thời đoạn tháng 3 âm lịch.

Có nhiều nguyên nhân kết hợp để gây ra ít rét trong thời đoạn 6 năm qua. Đó là sự nóng lên của trái đất và El Nino mạnh kéo dài nhất từ trước tới nay xảy ra từ năm 2014-2016 đã làm nhiệt độ trung bình trong thời đoạn từ tháng 3-5 dương lịch trong các năm gần đây liên tục cao hơn trung bình.

Biến đổi khí hậu có thể là nguyên nhân gia tăng những hiện tượng thời tiết cực đoan, chẳng hạn như rét thì rất rét hoặc nóng thì rất nóng; sự nóng lên toàn cầu, hiệu ứng đô thị hóa làm gia tăng nhiệt độ trung bình ở hầu hết các khu vực. Các đợt rét vẫn diễn ra nhưng chỉ xảy ra ngắn ngày nên nhiệt độ trung bình của cả tháng hoặc cả thời kỳ vẫn ở mức cao hơn trung bình.

Nhận định của ông về tình hình rét nàng Bân năm nay ở miền Bắc?

Tháng 3 âm lịch năm nay rơi vào thời gian tháng 4/2019. Theo nhận định, nền nhiệt độ trung bình có xu hướng cao hơn so với trung bình nhiều năm, chính vì vậy khả năng xuất hiện các đợt rét là không cao. Các đợt không khí lạnh vẫn xuất hiện nhưng chủ yếu gây mưa và làm cho trời chuyển lạnh (chỉ có thể rét ở khu vực vùng núi).

Tuy nhiên, dự báo xa chỉ dự báo xu thế chung và mang tính trung bình, không thể dự báo được chi tiết các đợt không khí lạnh. Do vậy, vấn đề dự báo không khí lạnh cần lưu ý theo dõi các bản tin dự báo thời tiết trong thời hạn trước 10 ngày được cập nhật trên website của Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia: http://www.nchmf.gov.vn.

Nắng nóng, mưa đá, sấm sét đến sớm: Báo hiệu mùa thiên tai khó lường ở miền Bắc?

Dù chưa đến mùa chuyển giao thời tiết từ lạnh sang nóng nhưng miền Bắc đã hứng những trận mưa dông, sấm sét cùng những...

Bấm xem >>