Chôn thuốc trừ sâu: Dân quyết bám hiện trường

Vụ việc nhiều người dân chặn xe tải nghi chở hóa chất độc hại của Cty CP Nicotex Thanh Thái (trụ sở tại xã Cẩm Vân, Cẩm Thủy, Thanh Hóa), nhằm tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng đến nay đã hơn một tuần. Bức xúc của dân chưa hề giảm. Họ vẫn bám hiện trường dõi theo cơ quan chức năng xử lý.

Cty CP Nicotex Thanh Thái trước đây thuộc một đơn vị quân đội sản xuất thuốc nổ. Khoảng năm 1998, sau khi đơn vị trên tách ra và chuyển đi, Cty CP Nicotex Thanh Thái sử dụng địa điểm này để làm trụ sở cho công ty và xưởng sang chiết thuốc trừ sâu.

Văn phòng làm việc và xưởng của công ty này cách nhau vài trăm mét, nằm trên đồi, gần khu vực hệ thống hang núi Quynh trên địa bàn xã Cẩm Vân, huyện Cẩm Thủy. Trong phạm vi vài trăm mét bao quanh phía dưới xưởng thuốc trừ sâu này là cư dân ở các xã Cẩm Vân, Cẩm Tâm (huyện Cẩm Thủy) và Yên Lâm (huyện Yên Định).

Từ năm 2003 đến trước khi xảy ra sự việc này, nhiều người dân địa phương sinh sống ở gần khu vực của Cty CP Nicotex Thanh Thái đã phản ánh nhiều lần vấn đề ô nhiễm môi trường do công ty gây ra cho cơ quan chức năng, đặc biệt qua các lần các đại biểu về địa phương tiếp xúc cử tri.

Quá bức xúc vì mùi hóa chất độc hại, nghi ngờ hóa chất độc hại được chôn dưới lòng đất ở xưởng của Cty đã thẩm thấu vào nguồn nước sinh hoạt ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế, sức khỏe của người dân, nên nhiều người đã gửi đơn phản ánh đến cơ quan chức năng và chính quyền địa phương.

 Người dân dựng lều bảo vệ hiện trường. Ảnh: Hoàng Lam

Trước đơn thư phản ánh của người dân, cơ quan chức năng (Phòng Tài nguyên Môi trường, Công an huyện Cẩm Thủy) đã có thông báo, hẹn ngày 28/8/2013 sẽ về địa phương giải quyết đơn thư của dân. Tuy nhiên, ngày 24/8, nhiều người đã phát hiện một đoạn tường rào của xưởng sang chiết thuốc trừ sâu bị đổ, có dấu hiệu đào bới.

Nghi ngờ người của Cty CP Nicotex Thanh Thái đào bới các thùng hóa chất đã chôn dưới đất để mang đi tiêu hủy, nhằm tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng nên sáng 25/8, nhiều người dân các xã Yên Lâm, Cẩm Vân, Cẩm Tâm đã dựng lều, chặn giữ một xe tải (có chứa 15 thùng chứa hóa chất không nhãn mác, nguồn gốc). Đồng thời, báo cho chính quyền, cơ quan công an đến hiện trường điều tra, làm rõ.

Trao đổi với PV Tiền Phong ngày 3/9, ông Phạm Quốc Bảo - Chánh văn phòng UBND huyện Cẩm Thủy xác nhận: “Đã có nhiều ý kiến cử tri phản ánh tình trạng ô nhiễm môi trường không khí, môi trường đất, nước sinh hoạt do Cty CP Nicotex Thanh Thái gây ra. Chúng tôi cũng đã chỉ đạo đơn vị chức năng xác định làm rõ. Nhưng không rõ là việc xác định mẫu như thế nào mà tôi thấy báo cáo của ngành chức năng là các mẫu xét nghiệm đều đạt tiêu chuẩn”.

Trong khi đó, ông Lưu Trọng Quang - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa cho biết, các báo cáo phân tích mẫu đất, nước và không khí do Viện Kỹ thuật hóa sinh và tài liệu nghiệp vụ của Tổng cục Hậu cần, Bộ Công an kiểm tra đều cho kết quả đạt chỉ tiêu.

Một số kết quả kiểm tra chỉ tiêu về nước, đất vượt ngưỡng cho phép và các vi phạm như: chưa xây dựng phòng tắm giặt riêng cho công nhân; chưa xây dựng hoàn chỉnh mương thoát nước trong nhà xưởng và hệ thống xử lý nước thải tập trung; chưa sửa chữa hệ thống thu gom hơi dung môi trong nhà xưởng; chưa có biện pháp xử lý chất thải nguy hại (dẻ lau dính hóa chất, cặn bùn, vỏ thùng phuy, bao bì...) theo đúng quy định. Những vi phạm này đều được ngành chức năng xử lý hành chính cùng với các biện pháp khắc phục.

Đeo khẩu trang quyết chờ làm rõ

Mặc dù Phòng Cảnh sát môi trường (Công an tỉnh Thanh Hóa) và cơ quan chức năng đã có mặt tại hiện trường, nhưng lo sợ các tang vật có thể bị tẩu tán, nên từ ngày 25/8 đến 3/9, nhiều người dân (có cả người già, trẻ nhỏ) ở các xã trên vẫn hằng ngày đeo khẩu trang đến ngồi trong và ngoài xưởng của Cty CP Thanh Thái để bảo vệ hiện trường, quan sát cơ quan chức năng làm việc.

Liên tiếp từ ngày 28/8, nhiều người đã chủ động dùng cuốc, xẻng, xà beng đào bới nhiều điểm nghi ngờ chôn hóa chất trong khuôn viên của xưởng này trước sự giám sát của cơ quan chức năng. Phần lớn, các điểm đào bới đều phát hiện có mùi hóa chất hoặc các thùng phuy chứa hóa chất. Có một số điểm chôn được lát bằng bê tông thép ở bề mặt phía trên, có dấu vết lát nhựa đường phía dưới... Có một số điểm, phát hiện thùng chứa hóa chất được chôn cách mặt đất bằng một lớp đất mỏng chừng 40 cm.

Ngày 30/8, Công an tỉnh Thanh Hóa đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động của công ty này 30 ngày để phục vụ công tác điều tra. Chiều 3/9, có mặt tại xưởng sang chiết thuốc trừ sâu của Cty CP Nicotex Thanh Thái, dễ thấy các hố mà dân phát hiện có chôn hóa chất đã được cơ quan công an giăng dây, cắm biển báo, khoanh vùng. Ở đây mùi thuốc trừ sâu nồng nặc, nhưng vẫn có tới hàng trăm người dân đứng ngồi ở phía trước và phía trái khuôn viên của xưởng sang chiết, chờ cơ quan chức năng giải quyết làm rõ.

Ông L.V.B ở thôn Cao Khanh, xã Yên Lâm cho biết, xưởng sang chiết này nằm ở sườn núi, trong thung có tên gọi là thung Nhà Mạc, phía dưới thung này là dân cư của xã Yên Lâm, Cẩm Vân, Cẩm Tâm sinh sống. Có rất nhiều lao động ở các xã trên làm việc tại xưởng này. Tuy nhiên, không ai trong số họ được trực tiếp chôn hóa chất xuống lòng đất.

“Tôi nghe nói, từ nhiều năm trước, phía công ty có thuê các máy xúc ở các xưởng đá trên địa bàn xã Yên Lâm đến khu vực xưởng đào, bới nhiều hố. Đến ngày hôm sau, các hố này đã được lấp mà không thợ máy nào biết là họ chôn gì và thuê ai đến chôn lấp”, ông B nói. Dư luận địa phương cũng bức xúc, nghi ngờ vì lý do này nên nhiều người dân ở đây nhiễm nhiều loại bệnh như ung thư, khó sinh đẻ...