Chó mèo "chính chủ": Thịt phải khai báo?

Theo quyết định của Bộ NN&PTNT, toàn bộ chó, mèo trên toàn quốc sẽ phải đăng ký để quản lý. Tuy nhiên, theo các chuyên gia nghiên cứu về chó, việc thực hiện quyết định này còn nhiều bất cập và dễ nảy sinh tiêu cực.

Nhiệm vụ bất khả thi?

Theo Quyết định 2891 vừa được phê duyệt về kế hoạch khống chế và loại trừ bệnh dại năm 2012, tới đây, UBND cấp xã phải lập sổ theo dõi số lượng chó mèo nuôi, số hộ có nuôi chó mèo trên địa bàn xã. Cũng theo quyết định này, chủ vật nuôi phải thực hiện đăng ký chó, mèo với UBND xã và được cấp số.

Trước thông tin này, chuyên gia nghiên cứu chó nghiệp vụ, ông Nguyễn Mạnh Hà (Giám đốc Công ty kinh doanh chó nghiệp vụ PDS thuộc Trung tâm Huấn luyện chó nghiệp vụ PDS) cho rằng đây là ý tưởng hay nhưng còn nhiều bất cập và khó thực hiện.

Theo vị chuyên gia này, việc đăng ký chó, mèo sẽ giúp việc quản lý tốt hơn, góp phần phòng chống bệnh dại. Tuy nhiên, vấn đề là ở chỗ làm sao để chính quyền “đeo số” cho chó mèo khi có hàng triệu con vật này được nuôi khắp các gia đình. Ông Mạnh Hà nói: “Nuôi chó mèo trong nhà trở thành nét văn hoá của người Việt. Hơn nữa, loài vật này thường biến động liên tục. Vậy chính quyền có đủ sức để thống kê, đánh số liên tục hay không?”.

Ông Mạnh Hà phân chia ra 3 loại chó là: chó bảo vệ, chó cảnh và chó thịt. Với loại chó bảo vệ thường ít thay đổi chủ nên có thể dễ dàng quản lý. Với chó cảnh, việc thay đổi chủ là thường xuyên, liên tục do việc mua bán, cho, biếu, tặng...  Chó thịt cũng vậy, người Việt ăn thịt chó rất phổ biến, số lượng chó bị giết thịt hàng ngày cũng rất lớn. Cứ mỗi lần giết chó ăn thịt lại phải lên UBND xã, phường khai báo. Nhưng lỡ khai báo rồi, hoãn không thịt nữa, lại lên khai báo lại... Do vậy, theo ông Hà, quy định này rất khó để người dân thực hiện.

Một băn khoăn nữa của chuyên gia Nguyễn Mạnh Hà là vấn đề thủ tục hành chính khi người dân đến khai báo chó, mèo. Theo ông Hà, thủ tục hành chính rườm rà sẽ khiến người dân “ngại” hoặc trốn không đưa chó, mèo đi đăng ký. Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa cán bộ thú y và người nuôi chó, mèo cũng cần được thay đổi. Hiện nay có tình trạng cán bộ thú y và người nuôi chó, mèo là quan hệ một chiều, người nuôi luôn ở “chiếu dưới” so với cán bộ. Do vậy, người nuôi chó và cán bộ thú y không chỉ là quan hệ một chiều mà phải là đối tác, chỗ dựa của nhau.

Những chú chó này phải được đánh số để quản lý

Sợ trộm chó lộng hành

Một quy định khác cũng rất được quan tâm, đó là việc UBND các cấp thành lập đội chuyên bắt giữ chó mèo thả rông hoặc chó mèo nghi mắc bệnh dại. Trạm thú y có trách nhiệm nuôi nhốt chó, mèo bị bắt, theo dõi sức khỏe và chờ chủ gia súc đến nhận; sau 3 ngày, nếu không có người tới nhận, chó, mèo sẽ bị tiêu hủy.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hà, việc thả rông chó, mèo ngoài đường là việc làm không có lợi. Do vậy, cần hạn chế tình trạng này. Tuy nhiên, ở nông thôn việc thả chó mèo ra ngoài đường rất khó tránh khỏi vì không phải nhà nào cũng có sân vườn, cổng cao tường kín. Đặc biệt, việc nuôi mèo để bắt chuột mà nhốt lại thì mèo hết tác dụng.

Việc lập đội chuyên vợt chó, mèo thả rông sẽ khó cho cả người đi bắt và người nuôi. Ông Hà kể: “Tôi chứng kiến cảnh xe bắt chó, mèo bị người dân phản đối, ném đá khi họ bắt chó của một người dân. Người đi bắt chó mèo dễ rơi vào tình cảnh “khó xử” nếu gặp phải người chủ nóng nảy, không giữ được bình tĩnh”.

Ông Hà cũng lưu ý, đội bắt chó của cơ quan chức năng phải có đồng phục riêng, có xe riêng... tránh trường hợp bọn trộm chó lợi dụng việc này để dễ dàng đi bắt trộm chó. Hiện nay, việc trộm đó đang diễn ra khá phổ biến, bọn trộm chó lợi dụng việc bắt chó thả rông đi trộm sẽ gây bức xúc lớn trong xã hội.

Chuyên gia Nguyễn Mạnh Hà lo ngại khi bắt được chó, cơ quan chức năng làm sao để nhốt lại? Như ở Mỹ có trung tâm nhốt chó rất hiện đại, nếu chó bị bắt, người dân đến tìm lại cũng yên tâm. Nhưng nếu chúng ta xây dựng những trung tâm như vậy sẽ rất tốn kém.

“Nếu chó, mèo bị dịch bệnh thật, việc tiêu huỷ là đúng. Nhưng cơ quan chức năng phải ghi hình lại, có bằng chứng về việc chó bị dịch để giải thích với người dân. Nếu chó, mèo không bị bệnh, phải giữ lại để trả người dân, không thể sau 3 ngày họ chưa đến nhận là tiêu huỷ được. Như vậy là thiếu nhân văn. Hơn nữa, việc tiêu huỷ làm sao để người dân biết rằng chó của mình thực sự là đã bị tiêu huỷ, không phải mang đi đâu khác, hay dùng vào mục đích khác”, ông Hà băn khoăn.

Do vậy, theo các chuyên gia nghiên cứu chó, việc thực hiện quy định trên cần phải lấy ý kiến rộng rãi từ phía người dân. Kế hoạch thực hiện cũng cần chi tiết, cụ thể và phổ biến rộng rãi, tránh tình trạng “khó hiểu” như quy định về xe chính chủ như vừa qua. Nếu có thực hiện cũng nên thí điểm ở các vùng đô thị trước, sau đó nếu thấy hiệu quả mới áp dụng trên cả nước. Chuyên gia Nguyễn Mạnh Hà cho biết thêm, quy định này cũng giống như quy định chó, mèo và phải rọ mõm khi ra đường trước đây, ý tưởng hay nhưng khó thực hiện.