Canada quay trở lại, TPP-11 được "cứu" vào phút chót

Tiếp tục phiên họp TPP bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Đà Nẵng đêm qua (10/11), các thành viên, bao gồm cả Canada đồng ý tiếp tục làm việc và đạt được thỏa thuận về “các yếu tố cốt lõi” để cố “cứu sống” Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương.

Trong cuộc trao đổi với báo giới ngay lúc nửa đêm, Bộ trưởng Thương mại Philippe-François Champagne của Canada nói “phần cốt lõi” sẽ đảm bảo các nước tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về lao động và môi trường.

Đây được coi là một bước đột phá đối với Canada bởi chỉ một ngày trước đó, nhiều đồn đoán về một việc đàm phán TPP bị đổ vỡ đã dấy lên sau khi có thông tin Thủ tướng Canada Justin Trudeau không tới dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo TPP-11.

Canada quay trở lại, TPP-11 được "cứu" vào phút chót - 1

Bộ trưởng Thương mại Canada tham dự phiên họp TPP bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Đà Nẵng. Nguồn: GlobeandMail

Các bộ trưởng thương mại TPP-11 đã nhóm họp lại chiều tối hôm qua dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Kinh tế Nhật Toshimitsu Motegi và cuộc họp kéo dài tới 10 giờ tối thì hoàn tất. Theo đó, các quan chức đã nhất trí một số điều khoản cơ bản được gọi là Thỏa thuận tiến bộ và sâu rộng cho Đối tác xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Theo điều khoản này, các nước giờ đồng ý triển khai các quy định về lương tối thiểu, giờ làm việc, các vấn đề về an toàn lao động, và sức khoẻ giống như quy định của thoả thuận TPP ban đầu.

Bộ trưởng Thương mại Canada cho hay nếu các nước không tuân thủ điều này thì một nước có thể kiện nước khác ra toà trọng tài để giải quyết theo cơ chế tranh chấp. Phía Canada nói thoả thuận cuối cùng vẫn đang được đàm phán vì các nước chưa thống nhất được tất cả các khía cạnh của thoả thuận.

“Còn rất nhiều việc phải làm nhưng tôi nghĩ là chúng tôi đã đạt được những tiến trình tốt hơn trong ngày hôm nay”, ông Philippe-François Champagne nói với báo giới.

Canada, nền kinh tế lớn thứ hai trong TPP sau Nhật Bản, trước đó cho biết nước này muốn đảm bảo một thỏa thuận có thể bảo vệ được việc làm cho người dân.

Giải thích về lý do Thủ tướng Canada vắng mặt trong cuộc họp của các nhà lãnh đạo về TPP, ông Champagne cho rằng “đó là sự hiểu lầm trong quá trình sắp xếp lịch trình”. Theo Bộ trưởng Thương mại Canada, vì cuộc họp song phương giữa Thủ tướng Canada với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã kéo dài 25 phút hơn so với dự kiến.

Văn phòng của ông Trudeau giải thích là Thủ tướng Abe, người đồng chủ trì, đã huỷ cuộc họp sau khi gặp ông Trudeau 50 phút.

Báo chí Nhật thì giải thích Canada rất giận dữ việc Bộ trưởng Kinh tế Nhật Toshimitsu Motegi thông báo thoả thuận mới trước khi các nhà lãnh đạo gặp.

Ngoài ra, việc Canada đang đàm phán hiệp định NAFTA cũng tác động tới quá trình đàm phán. Hình ảnh Canada cứng rắn trong đàm phán TPP sẽ chuyển thông điệp với Mỹ trong cuộc đàm phán còn lại.

TPP-11 là tên gọi của hiệp định giữa 11 thành viên còn lại của TPP sau khi Tổng thống Donald Trump lên nhậm chức đã tuyên bố rút lui.