Cận cảnh giống gà "Sách Đỏ" đầu tiên của Việt Nam

Về nơi nuôi giống gà quý hiếm lần đầu tiên được ghi vào sách Đỏ Việt Nam, chúng tôi ngỡ ngàng trước những điều nhìn thấy và nhận được rất nhiều thông tin thú vị từ giống gà thuần chủng quý hiếm này.

Gà Móng ở xã Tiên Phong, huyện Duy Tiên (tỉnh Hà Nam) chắc hẳn không phải cái tên quá xa lạ trong giới nuôi gà cả nước. Đây là giống gà đầu tiên được ghi vào Sách Đỏ Việt Nam năm 2003. Sở dĩ gọi là gà Móng vì gắn với địa danh trước kia của xã. Mặc dù được liệt vào sách “quý hiếm” nhưng loại gà này được người dân xã Tiên Phong nuôi phổ biến và là loài vật duy nhất không bị cấm nuôi, buôn bán, vận chuyển theo quy định pháp luật.

Gà Móng là giống gà cổ thuần chủng, chân to, có thân hình giống gà Hồ (Bắc Giang), chất lượng thịt ngon như gà Đông Tảo (Hưng Yên).

Gà Móng gắn liền với người dân xã Tiên Phong từ xa xưa. Sở dĩ loại gà này được đặt tên là gà Móng vì loài gà này là gà “bản địa” ngày xưa được phát hiện và nuôi rồi nhân giống từ thôn Móng (nay là xã Tiên Phong). Cũng từ đó gà Móng được gìn giữ và bảo tồn gen từ đời này sang đời khác cho đến bây giờ.

Vào năm 2003, đoàn cán bộ Sở NN&PTNT tỉnh Hà Nam về thôn An Mông, xã Tiên Phong khảo sát giống gà Móng này, thấy giống gà rất khác lạ, không giống với các giống gà ta bình thường, nên đoàn cán bộ đem gà lên Viện Chăn nuôi giám định. Kết quả cho thấy gà Móng thuộc loại gà quý hiếm.

Ở xã Tiên Phong, chỉ cần nhắc tới tên ông Trần Xuân Xưởng (trú tại xóm 2), thì không ai là không biết tới. Người ta nhắc đến ông Xưởng với tư cách là người có nhiều tâm huyết nhất với con gà Móng và cũng là người có nhiều kinh nghiệm nuôi loại gà quý hiếm này.

Tính đến nay, ông đã có gần 30 năm trong nghề nuôi và sản xuất giống gà Móng nên tích lũy được nhiều kinh nghiệm. Ông chia sẻ, việc chọn gà mái làm giống phải rất khắt khe, đủ tiêu chuẩn kỹ thuật. Ông thường tự chế biến thức ăn cho gà bằng cách trộn hỗn hợp ngô nghiền, cám, cá mại, rau cỏ với men rượu. Để tránh thời tiết bất thuận và để bán giống ở thời điểm được giá thì cần hãm đẻ trứng bằng cách cho gà ăn vừa phải, lúc này chỉ cần cung cấp dinh dưỡng để duy trì sự sống.

Được liệt vào Sách Đỏ nhưng loại gà này được người dân Tiên Phong nuôi phổ biến và duy nhất là loài vật không bị cấm nuôi, buôn bán, vận chuyển theo quy định về bảo tồn theo cách mới. Vì thế xã Tiên Phong nhiều năm trở lại đây ngày càng nhân rộng giống gà quý hiếm này.

Thịt ngon, nhanh lớn, nuôi đơn giản, chân to gấp nhiều lần gà thường, ưa sống thả tự nhiên… là những đặc điểm nổi bật của giống gà Móng quý hiếm.

Gà Móng là kế thoát nghèo cho nhiều người dân ở xã Tiên Phong.

Theo tìm hiểu, năm nay, giá gà Móng ngày thường khoảng 120 - 150 nghìn đồng/kg, dịp gần Tết giá có thể lên khoảng 180 nghìn đồng/kg. Người dân địa phương cũng cho biết, hầu hết gà đều được đặt hàng trước Tết khoảng 2 tháng.

Mới đây, một tin vui đến với những người nuôi gà Móng tại xã Tiên Phong đó là, giống gà quý hiếm này đã được cấp giấy chứng nhận đăng kí nhãn hiệu tập thể. Trao đổi với PV Báo Gia đình & Xã hội về vấn đề này, ông Trần Quốc Thắng, Phó chủ tịch UBND xã Tiên Phong cho biết, ngày 12/4 vừa qua, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Nam tổ chức trao giấy chứng nhận đăng ký Nhãn hiệu tập thể gà móng Tiên Phong cho Hiệp hội chăn nuôi và kinh doanh gà móng Tiên Phong (xã Tiên Phong, huyện Duy Tiên), do Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp.