Cấm xe máy cũ: Khó khả thi

Xung quanh chủ trương của UBND TPHCM giao Công an thành phố xây dựng “quy chế tối thiểu cho lưu hành và niên hạn lưu hành xe môtô hai, ba bánh, xe gắn máy (kể cả xe điện)”, tiến tới cấm lưu hành xe cũ, nhiều chuyên gia cho rằng không khả thi, chưa hợp tình, hợp lý.

Chất lượng không phụ thuộc vào niên hạn sử dụng

Theo Thượng tá Trần Thanh Trà, phó trưởng Phòng cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt (PC67), xe tải, xe khách… đã có quy định về niên hạn sử dụng, đã đến lúc tính đến niên hạn của xe máy.

Trao đổi với PV vào ngày 7/8, ông Đặng Văn Khoa, ủy viên Ủy ban MTTQ TPHCM khẳng định: Tăng cường quản lý chất lượng, cấm lưu hành các phương tiện giao thông không an toàn là phù hợp. Những loại xe “mù”, không đảm bảo kỹ thuật thì cần cấm lưu hành để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, căn cứ niên hạn sử dụng để cấm là không có cơ sở khoa học.

Ông Khoa dẫn chứng: Có những xe máy mới lưu hành 3-5 năm nhưng không còn đảm bảo chất lượng, an toàn. Ngược lại, những xe đã 15 -20 năm, thậm chí có xe có từ trước 30/4/1975 như Honda Dame, Honda 67 nhưng ít chạy và được bảo dưỡng tốt thì vẫn đảm bảo chất lượng.

“Trên thế giới không ai cấm lưu hành xe cổ nếu đảm bảo các thông số kỹ thuật. Vấn đề quan trọng là xe có đảm bảo tiêu chuẩn lưu thông hay không chứ không phải là niên hạn sử dụng” - ông Khoa nói.

Hàng triệu xe máy cũ ở TPHCM có nguy cơ bị cấm lưu hành dù chất lượng nhiều chiếc còn rất tốt

Theo PGS.TS Nguyễn Lê Ninh, một chiếc xe xài bền hay không là tùy từng người sử dụng. Nếu cứ vơ đũa cả nắm, thống nhất quy định chung về niên hạn để tính tuổi thọ của xe thì chưa phù hợp với điều kiện xã hội, mục đích sử dụng xe, thu nhập và đời sống của người dân, có nguy cơ gây lãng phí. “Vấn đề quan trọng cần làm ngay là kiểm định chất lượng. Chưa kiểm định chất lượng, không có căn cứ để cấm” - ông Ninh nói.

Ông Dương Hồng Thanh, Phó giám đốc Sở GTVT TPHCM cho rằng vấn đề quan trọng nhất là kiểm tra khí thải xe máy có gây ô nhiễm hay không. Xe máy lưu thông trên đường cần được kiểm tra khí thải, nếu đạt tiêu chuẩn thì cần cho phép lưu thông, bất kể xe cũ, mới...

Theo đại biểu HĐND TPHCM Lâm Thiếu Quân, Tổng giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Tiên Phong, khi đề xuất cần phải dựa trên kết quả nghiên cứu nào đó, chẳng hạn xe máy chạy bao nhiêu năm thì không còn đảm bảo chất lượng. Từ trước đến nay nhà nước vẫn buông lỏng vấn đề kiểm tra chất lượng của xe gắn máy.

Cần thấu tình, đạt lý

Lo lắng, hoang mang là tâm trạng của nhiều người dân nghèo. Nhiều người bộc bạch: Không ai không muốn mình có xe mới nhưng với người thu nhập thấp, có tiền đổi xe là một vấn đề nan giải bởi còn gánh nặng mưu sinh. Nếu phải cấm thì cần có các giải pháp hỗ trợ và lộ trình cụ thể.

Ông Nguyễn Văn Hải, lái xe ôm tại hẻm 476 Lê Văn Sỹ (quận 3) nói: Trước kia tui chạy xe ba gác bỏ hàng ở chợ Ông Tạ (quận Tân Bình). Từ khi thành phố cấm lưu hành xe 3-4 bánh thô sơ, được địa phương hỗ trợ 5 triệu đồng, hai vợ chồng tui gom góp, vay mượn họ hàng để mua chiếc xe máy cũ chạy xe ôm. Cuộc sống dần ổn định trở lại. Nếu thành phố tiếp tục cấm xe máy cũ thì gia đình tui biết trông cậy vào đâu.

Ông Đặng Văn Khoa trăn trở: Khi giao thông công cộng chưa phát triển, xe máy là con ngựa sắt tất yếu cần phải có trong cuộc sống thường nhật của người dân.

Cấm xe máy cũ là vấn đề xã hội quá lớn, quá nhạy cảm và phức tạp trong cuộc sống người dân và đất nước, phải tính toán, cân nhắc thật kỹ. Cấm vào lúc này là chưa hợp tình, hợp lý và chưa thuyết phục cả về mặt lý luận lẫn kỹ thuật.

“UBND TPHCM không nên đơn phương đưa ra và quyết việc này. Cần phải thăm dò dư luận, trưng cầu ý kiến người dân, lấy ý kiến của Ủy ban MTTQ và HĐND TPHCM, không nên đi tắt. Chủ trương này liên quan trực tiếp đến số phận của hàng triệu người dân mà chủ yếu là người nghèo, thu nhập thấp” – ông Khoa thẳng thắn.