Các quan chức đã giúp Vũ "nhôm" mua nhà, đất giá “bèo” thế nào?

Bị can Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ "nhôm"), nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần xây dựng 79 là đối tượng liên quan đến nhiều vụ án, ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong bài viết này chúng tôi chỉ nêu 2 vụ án của bị can Vũ "nhôm" đã gây hậu quả nghiêm trọng về chuyển nhượng nhà, quyền sử dụng nhà, đất công sản tại TP Đà Nẵng - TP Hồ Chí Minh với giá “bèo” gây thiệt hại rất lớn trị giá hàng nghìn tỉ đồng.

Đội hình biến hoá tài sản công để chia lợi ích

Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Bộ Công an đã kết thúc điều tra, đồng thời đề nghị truy tố 21 bị can trong vụ án vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí; vi phạm các quy định về quản lý đất đai xảy ra tại TP Đà Nẵng.

Trong số các bị can có: Trần Văn Minh, nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng từ năm 2006 - 2011; Văn Hữu Chiến, nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng từ năm 2011 - 2014; Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ "nhôm"), nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần xây dựng 79; Nguyễn Ngọc Tuấn, nguyên Giám đốc Sở xây dựng, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng; Phan Văn Ít, nguyên Phó chánh văn phòng UBND TP Đà Nẵng…

Bị can Trần Văn Minh, nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, vi phạm các quy định về quản lý đất đai, gây thiệt hại đặc biệt lớn đối với ngân sách Nhà nước, là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm như: Ký ban hành nhiều văn bản và chỉ đạo cấp dưới thực hiện việc giao đất, thu hồi, cho thuê, cho phép chuyển quyền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất và chuyển nhượng nhà, đất công sản trên địa bàn TP Đà Nẵng cho Vũ "nhôm"; quyết định giảm giá, giảm hệ số sinh lợi không thông qua Hội đồng thẩm định giá đất TP Đà Nẵng, cho phép chuyển đổi tên người nhận quyền sử dụng đất trái quy định của pháp luật.

Tại một số dự án bất động sản, trước khi được chuyển nhượng cho Phan Văn Anh Vũ, Trần Văn Minh đã chỉ đạo cấp dưới xây dựng các văn bản pháp lý, nhanh chóng hoàn thành hồ sơ, thủ tục để giúp Vũ "nhôm" được nhận chuyển nhượng các dự án này không qua đấu giá quyền sử dụng đất, với giá chuyển quyền sử dụng đất thấp hơn giá do UBND TP Đà Nẵng quy định.

Dự án bến du thuyền được tiến hành xây dựng khi Vũ "nhôm" chưa bị bắt. Ảnh: HA.

Tại một số nhà, đất công sản tại TP Đà Nẵng, mặc dù không thuộc diện được mua chỉ định nhưng Vũ "nhôm" đã lợi dụng những văn bản pháp lý của UBND TP Đà Nẵng để bàn bạc, thỏa thuận với giám đốc một số công ty (là các đơn vị được mua chỉ định) đứng tên xin mua nhà công sản, xin giảm hệ số sinh lợi.

Tiếp sau đó, trước khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ), các công ty này lại có văn bản đề nghị thay đổi tên người trên Giấy chứng nhận QSDĐ sang tên cho Vũ "nhôm" với lý do Vũ "nhôm" là người nộp tiền mua nhà. Qua đó chia lợi ích với nhau. Mặc dù biết rõ việc này nhưng Trần Văn Minh vẫn đồng ý cho phép chuyển nhượng các nhà, đất công sản này cho bị can Vũ "nhôm".

Hành vi của Trần Văn Minh đã cấu thành 2 tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, gây thất thoát, lãng phí", gây thất thoát, lãng phí lớn đối với ngân sách Nhà nước tại 18 nhà, đất công sản với số tiền 107 tỉ đồng tại thời điểm xảy ra phạm tội và 2.168 tỉ đồng, tại thời điểm khởi tố vụ án; về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai", tại 7 dự án bất động sản, có giá trị QSDĐ tại thời điểm xảy ra phạm tội là 6.813 tỉ đồng, tại thời điểm khởi tố vụ án là 20.170 tỉ đồng. Tổng cộng các bị can trong vụ án đã gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 22.333 tỷ đồng.

Đối với vai trò Văn Hữu Chiến, nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (giai đoạn từ năm 2011 – 2014), giai đoạn từ năm 2006 - 2011, với vai trò là Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, thực hiện các chỉ đạo của Trần Văn Minh đã ký ban hành nhiều quyết định chuyển nhượng và phê duyệt giá chuyển nhượng nhiều dự án nhà, đất công sản, bất động sản trái quy định của pháp luật, là đồng phạm tích cực giúp sức cho Trần Văn Minh thực hiện hành vi phạm tội. Văn Hữu Chiến đã phạm 2 tội danh, tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, gây thất thoát, lãng phí"; tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai".

Nguyễn Ngọc Tuấn, nguyên Giám đốc Sở xây dựng, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng dù đã được lãnh đạo phê duyệt giá bán nhà, đất công sản tại 73 Nguyễn Thái Học cho Công ty Nhất Gia Phúc (thuộc sở hữu của Vũ "nhôm") với giá 5,6 tỉ đồng, có tính hệ số ngã tư 1,3 nhưng Nguyễn Ngọc Tuấn thời điểm đó là Giám đốc Sở xây dựng đã phê duyệt giá bán chỉ 4,4 tỉ đồng không tính hệ số ngã tư.

Đối với dự án 3,77 ha tại đường Trường Sa, Đà Nẵng, Nguyễn Ngọc Tuấn với cương vị là Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã ký quyết định hủy bỏ quyết định của lãnh đạo trước đây, trong đó quyết định giá đất 1,650 triệu đồng/m2 và mục đích sử dụng đất thay đổi từ sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp sang đất hỗn hợp để xây dựng biệt thự và thương mại dịch vụ.

Từ trái sang: Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và Vũ "nhôm" (sử dụng ảnh trên Internet).

Phan Xuân Ít, nguyên Chuyên viên, Trưởng phòng, nguyên Phó Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng đã trực tiếp tham mưu cho UBND TP Đà Nẵng chuyển nhượng 20 nhà đất công sản trên địa bàn thành phố trái quy định pháp luật, gây thiệt hại lớn cho ngân sách Nhà nước.

Phan Xuân Ít biết rõ Vũ "nhôm" và một số doanh nghiệp đã có thỏa thuận, bàn bạc lợi dụng chính sách của Nhà nước để mua nhà theo chỉ định nhưng Phan Xuân Ít vẫn tham mưu đề xuất cho lãnh đạo ký ban hành chủ trương bán nhà, đất tại số 37 Pasteur, số 100 Bạch Đằng, số 34 Hoàng Văn Thụ, số 106 Trần Phú và số 20 Bạch Đằng cho các công ty nêu trên, sau đó được chuyển nhượng lại cho Phan Văn Anh Vũ và người thân gây thiệt hại đối với ngân sách Nhà nước.

Đồng thời bị can Ít còn tham mưu cho lãnh đạo cho phép chuyển nhượng 3 dự án bất động sản như Dự án Habour Ville, Khu dân cư An Cư 2 và dự án 1,5ha đường Trường Sa. Hành vi nêu trên của Phan Văn Ít đã gây thiệt hại lớn đối với ngân sách Nhà nước hơn 8.400 tỷ đồng tại thời điểm khởi tố.

Đối với bị can Phan Văn Anh Vũ, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP Xây dựng 79 tuy không thừa nhận hành vi phạm tội. Mặc dù không thuộc diện được mua chỉ định nhà, đất công sản nhưng Vũ "nhôm" đã lợi dụng những văn bản pháp lý của UBND TP Đà Nẵng để bàn bạc, thỏa thuận với giám đốc một số công ty đứng tên xin mua nhà công sản, xin giảm hệ số sinh lợi.

Tiếp đó, trước khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các công ty này lại có văn bản đề nghị thay đổi tên người trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sang tên cho Vũ "nhôm" với lý do Vũ "nhôm" là người nộp tiền mua nhà rồi để chia lợi ích với nhau. Mặc dù biết rõ việc làm sai trái này nhưng Trần Văn Minh vẫn đồng ý và chỉ đạo cấp dưới hoàn thành thủ tục cho phép chuyển nhượng các nhà, đất công sản này cho Vũ "nhôm".

Tại một số dự án bất động sản, Vũ "nhôm" đã bàn bạc, thỏa thuận với Trần Văn Minh để xây dựng các văn bản pháp lý, nhanh chóng hoàn thành hồ sơ, thủ tục để giúp Vũ "nhôm" được nhận chuyển nhượng các dự án không qua đấu giá quyền sử dụng đất, với giá chuyển quyền sử dụng đất thấp hơn giá do UBND TP Đà Nẵng quy định.

Hành vi vi phạm của Vũ "nhôm" đã phạm 2 tội: Tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, gây thất thoát, lãng phí"; Tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" gây thiệt hại đặc biệt lớn đối với ngân sách Nhà nước với số tiền là 13.000 tỉ đồng (tại thời điểm xảy ra hành vi phạm tội) và hơn 20.200 tỉ đồng (tại thời điểm khởi tố vụ án).

Đối với bị can Nguyễn Ngọc Tuấn, nguyên Giám đốc Sở Xây dựng, nguyên Phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã phạm tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, gây thất thoát, lãng phí"; Tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai". Nguyễn Ngọc Tuấn là người thực hiện nhiều hành vi sai phạm giúp sức cho Trần Văn Minh và các đồng phạm khác.

Bị can Nguyễn Thanh Sang, nguyên Phó Giám đốc Sở Tài chính TP Đà Nẵng: Sau khi lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng phê duyệt giảm hệ số sinh lợi về đất từ 1,6 xuống 1,3 đối với nhà, đất ở số 20 Bạch Đằng, TP Đà Nẵng là trái quy định pháp luật. Nhưng với vai trò là Phó Giám đốc Sở Tài chính, Nguyễn Thanh Sang vẫn ký xác nhận vào văn bản tính toán giá bán nhà và chuyển QSDĐ của Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng làm cơ sở để lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng duyệt giá bán nhà, đất tại số 20 Bạch Đằng không sát với giá trị thị trường, gây thiệt hại cho ngân sách hơn 12,7 tỷ đồng.

Ngoài ra, Nguyễn Thanh Sang còn phê duyệt giá bán nhà, đất đối với 6 nhà đất công sản khác trái quy định pháp luật gây thiệt hại cho ngân sách số tiền hơn 37,5 tỷ đồng. Do vậy, cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố Nguyễn Thanh Sang về tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, gây thất thoát, lãng phí” tại 7 nhà đất công sản, là đồng phạm giúp sức cho bị can Trần Văn Minh gây thiệt hại hơn 50,3 tỷ đồng.

Nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh nhiệt tình giúp sức cho sai phạm

Tại TP Hồ Chí Minh, những sai phạm của Vũ “nhôm” và các đối tượng liên quan cũng đã được cơ quan Công an làm rõ. Cuối tháng 8-2019, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã kết luận điều tra, đồng thời đề nghị Viện KSND tối cao truy tố 5 bị can trong đó có Nguyễn Hữu Tín, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh thời kỳ từ năm 2011 - 2016 phụ trách xây dựng và các đồng phạm liên quan đến vụ án giao đất ở tại số 15 Thi Sách, Quận 1, TP Hồ Chí Minh.

Ông Tín biết đây là tài sản của nhà nước nhưng khi đề nghị của Công ty cổ phần xây dựng 79 do Vũ "nhôm" làm Giám đốc xin thuê, ông Tín không báo cáo cho Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, Trưởng ban chỉ đạo 09 (Sở Tài chính) tham mưu mà tự ý bút phê chỉ đạo "giao Sở Tài nguyên - Môi trường hướng dẫn thủ tục"; Đào Anh Kiệt, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường TP Hồ Chí Minh; Trương Văn Út, nguyên Phó Phòng quản lý đất đai Sở Tài nguyên TP Hồ Chí Minh…

Nguyễn Hữu Tín (ảnh Công an cung cấp).

Số cán bộ này đã tham mưu cho Nguyễn Hữu Tín ký duyệt quyết định cho thuê, bán chỉ định khu nhà 15 Thi Sách cho Vũ "nhôm" gồm 2.700m2 nhà và hơn 2.300m2 đất, được TP Hồ Chí Minh cho Công ty TNHH 1 thành viên phim Giải Phóng thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch thuê từ nhiều năm. Đến tháng 6-2014 thì cho Vũ "nhôm" thuê lại khu đất để phục vụ công tác, bồi thường gần 30 tỉ đồng. 4 tháng sau Công ty Cổ phần xây dựng 79 nộp ngân sách chi phí bồi thường tài sản, vật kiến trúc trên đất với số tiền gần 7 tỉ đồng, nhưng được khấu trừ vào tiền thuê đất phải nộp.

Tháng 6-2015, ông Nguyễn Hữu Tín ký quyết định cho Công ty của Vũ "nhôm" thuê để xây dựng văn phòng làm việc. Trong thời gian chờ phê duyệt giá, các sai phạm liên quan đến Vũ "nhôm" bị phát hiện nên UBND TP Hồ Chí Minh phong tỏa tài sản này và xác định gây thiệt hại cho Nhà nước gần 7 tỉ đồng. Nếu cơ quan chức năng không phát hiện và dừng lại khu nhà, đất tại 15 Thi Sách có giá trị lên tới hàng trăm tỉ đồng thì sẽ vào tay ai?

Ngoài ra, Vũ "nhôm" còn liên quan đến nhiều vụ án trong đó có 3 vụ đã xét xử như: Tháng 11-2018 Vũ "nhôm" bị Tòa án nhân dân cấp cao tại TP Hà Nội tuyên phạt 8 năm tù về tội cố ý làm lộ bí mật Nhà nước; Ngày 7-6 Tòa án nhân dân cấp cao tại TP Hồ Chí Minh tuyên phạt 17 năm tù về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt tài sản; Ngày 13-6 bị Tòa án cấp cao tại Hà Nội tuyên phạt 15 năm tù về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Đây lại thêm bài học đau xót về công tác quản lý cán bộ trong lĩnh vực nhà, đất công sản.