Bộ trưởng TN&MT nói về việc các nơi cấp đất 'khủng' xây chùa

Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà vừa có văn bản trả lời câu hỏi chất vấn của ĐQH Nguyễn Thị Kim Thuý (Đà Nẵng) về việc cấp hàng ngàn ha đất để các doanh nghiệp xây chùa ở nhiều tỉnh thành.

Tại văn bản trên, Bộ trưởng TN&MT thông tin về việc cấp đất cho chùa Bái Đính (Ninh Bình), chùa Tam Chúc (Hà Nam), Khu văn hoá tâm linh Hồ Núi Cốc (tỉnh Thái Nguyên) và Khu du lịch văn hóa tâm linh đảo Cái Tráp (TP Hải Phòng).

Chùa Bái Đính tại Ninh Bình

Chùa Bái Đính: Giao đất không rõ ràng

Trong đó chùa Bái Đính (tại xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn, Ninh Bình) đã được thể hiện trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Ninh Bình đến năm 2010, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; được tiếp tục thể hiện trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 (phê duyệt năm 2014) và trong điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của các cấp tỉnh, huyện (được phê duyệt trong năm 2017).

Đồng thời, khu núi chùa Bái Đính thuộc quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 82/2003 và quy hoạch chi tiết xây dựng Khu du lịch Tràng An đã được UBND tỉnh phê duyệt. Trong đó khu vực núi chùa Bái Đính có diện tích 1.005,3 hecta.

Về giao đất, cho thuê đất thì từ năm 2006 đến năm 2012, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành 09 Quyết định thu hồi diện tích 518,3 ha đất (chiếm 51,5 % so với quy hoạch được duyệt). Trong đó đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân là 184,9 ha; đất do BQL rừng phòng hộ huyện Gia Viễn là 67,6 ha; đất do UBND xã quản lý là 178,9 ha; đất hoang, đất xâm canh 36,7 ha. Số đất trên được giao cho ba đơn vị gồm Sở Thương mại - Du lịch (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) 495,3 ha để thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính; Ban quản lý quần thể danh thắng Tràng An 18,6 ha để xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính và UBND huyện Gia Viễn 4,3 ha để mở rộng khu dân cư hiện hữu.

“Việc giao đất cho 3 đơn vị như trên để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng, xây dựng khu tâm linh là chưa thể hiện rõ đối tượng được giao đất để quản lý hay giao đất để sử dụng; không thể hiện chế độ sử dụng đất (giao có thu tiền hay không thu tiền, hay thuê đất, không xác địnhthời hạn sử dụng đất); không thể hiện mục đích sử dụng từng loại đất theo quy định của Luật đất đai nên chưa đủ cơ ở để xác định diện tích phải tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, căn cứ để xác định giá đất” – Bộ trưởng TN&MT trả lời tại văn bản.

Chùa Tam Chúc: Thiếu cơ sở tính tiền thuê đất

Đối với chùa Tam Chúc, Bộ TN&MT cho hay chùa này thuộc quy hoạch Khu du lịch Quốc gia Tam Chúc (tại thị trấn Ba Sao và xã Khả Phong, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam) quy mô diện tích khoảng 4.000 ha. Quy hoạch này được UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt năm 2006 với quy mô ban đầu hơn 2000 ha, đến năm 2012 được điều chỉnh lại với quy mô hơn 5100 ha và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 526/QĐ-TTg năm 2018 với quy mô 4.000 ha, gồm nhiều khu chức năng, trong đó Khu văn hóa tâm linh Tam Chúc có diện tích: 1.205 ha.

Năm 2007, UBND tỉnh Hà Nam đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc, với diện tích trên 2.042 hecta, chủ đầu tư là Sở Thương mại- Du lịch. Đến năm 2008, tỉnh này chấp thuận cho Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường thực hiện dự án.

Từ năm 2006 đến năm 2009, UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành 4 quyết định thu hồi đất và giao cho Sở Thương mại - Du lịch để phát triển Khu du lịch Tam Chúc, với tổng diện tích là 815,1 hecta.

Từ năm 2008 đến năm 2011, UBND tỉnh Hà Nam ban hành 2 quyết định thu hồi đất đã giao và giao toàn bộ diện tích 815,1 hecta nói trên cho Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Xuân Trường để thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu du lịch Tam Chúc theo dự án được duyệt.

Trong đó, Quyết định số 1364 ngày 4-11-2008 cho doanh nghiệp này thuê đất với diện tích hơn 500 hecta, thời hạn 50 năm. Quyết định số 1380 ngày 9-11-2011 giao hơn 300 hecta đất, hình thức giao đất để quản lý và đầu tư xây dựng khu du lịch, nhưng không yêu cầu phải bàn giao lại cho Nhà nước sau khi hoàn thành xây dựng.

“Các quyết định giao đất của tỉnh còn chưa rõ ràng về nội dung: Mục đích sử dụng chỉ thể hiện “đầu tư xây dựng khu du lịch Tam Chúc” mà không thể hiện loại đất cụ thể theo quy định tại Điều 13 của Luật đất đai; chưa xác định được mục đích sử dụng đất cụ thể trong từng quyết định (do tại thời điểm giao đất chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng) là không thống nhất và thiếu cơ sở để tính tiền thuê đất (nếu trong phạm vi đất cho thuê có cả các công trình tôn giáo tín ngưỡng và trong phạm vi đất giao quản lý không thu tiền có cả công trình cho mục đích kinh doanh thương mại)”- văn bản trả lời của Bộ trưởng Bộ TN&MTnêu.

Khu văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc: Chưa giao đất

Về dự án đầu tư xây dựng hạ tầng Khu du lịch Hồ Núi Cốc (quy mô gần 20 ha), Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay dự án này phù hợp chiến lược phát triển du lịch Việt Nam, quy hoạch phát triển KTXH tỉnh Thái Nguyên và quy hoạch phát triển khu du lịch quốc gia Hồ Núi Cốc đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt lần lượt vào các năm 2011 và 2016. Đồng thời dự án này cũng phù hợp với điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất của các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Dự án này được HĐND tỉnh Thái Nguyên thông qua vào tháng 3-2016, đến tháng 7-2016, UBND tỉnh Thái Nguyên đã có quyết định đồng ý chủ trương cho Công ty Xuân Trường thực hiện dự án Khu văn hóa tâm linh Hồ Núi Cốc với tổng mức đầu tư gần 3000 tỷ đồng.

Trong số 19,9 ha đất mà dự án sử dụng có 9,71 ha được quy hoạch làm đất cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng. Sau khi xây dựng xong công trình tôn giáo, tín ngưỡng sẽ bàn giao cho Trung ương giáo hội phật giáo Việt Nam và chính quyền địa phương để quản lý, khai thác, vận hành. Đối với diện tích 10,19 ha quy hoạch là đất kinh doanh dịch vụ thì doanh nghiệp sẽ phải thuê đất theo quy định. Giá tiền thuê đất được UBND tỉnh Thái Nguyên xác định cụ thể tại thời điểm quyết định cho Công ty Xuân Trường thuê đất.

Tuy nhiên, Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà cho hay đến nay UBND tỉnh Thái Nguyên chưa giao đất cho doanh nghiệp do hiện nay doanh nghiệp đang hoàn thiện thiết kế dự án theo quy hoạch được duyệt, chưa có hồ sơ xin thuê đất theo quy định.

Tương tự đối với Khu du lịch văn hóa tâm linh đảo Cái Tráp tại thành phố Hải Phòng, Bộ trưởng TN&MT cho hay vào năm 2015, TP Hải Phòng đã chấp thuận cho công ty Xuân Trường khảo sát 500 ha đất tại khu vực đảo Cái Tráp, huyện Cát Hải để nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết 1/500 và Dự án Khu du lịch văn hóa tâm linh tổng hợp. Tuy nhiên, đến nay Doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện, UBND TP Hải Phòng đang làm thủ tục để hủy bỏ thông báo trên.

Trước đó, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV, ĐBQH Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) đã có câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà về việc cấp hàng nghìn ha đất cho doanh nghiệp xây chùa tại các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Thái Nguyên, Hải Phòng. Các câu hỏi cụ thể như sau:

1. Căn cứ nào cho việc cấp hàng ngàn ha đất tại Ninh Bình, Hà Nam, Thái Nguyên, Hải Phòng... để doanh nghiệp xây chùa? Việc xây chùa có nằm trong quy hoạch sử dụng đất không? Việc giao đất được tính giá như thế nào?

2. Việc kinh doanh, khai thác các công trình tâm linh (chùa Bái Đính, chùa Tam Chúc...) ra sao? Doanh nghiệp xây chùa rồi hiến cho nhà nước hay chính doanh nghiệp đứng ra khai thác để hoàn vốn và thu lãi? Chùa ấy do ai sở hữu? Tiền thu được thuộc về ai?

3. Các yếu tố môi trường có được các cơ quan quản lý nhà nước xem xét ra sao khi mà hàng vạn người đến chùa thì vấn đề ẩm thực, vệ sinh dịch bệnh, an toàn giao thông... được phê duyệt như thế nào?