Bí quyết "thổi hồn" vào mặt nạ, đồ chơi Trung thu ở làng nghề Ông Hảo
Cận Tết Trung thu, nhiều gia đình trong làng Ông Hảo (Hưng Yên) tất bật sản xuất mặt nạ giấy bồi, trống, đầu sư tử… để kịp giao cho khách.
Những ngày này, ở làng Ông Hảo (hay làng Hảo) thuộc xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ (Hưng Yên), những người thợ thủ công đang tất bật sản xuất các loại đồ chơi để phục vụ thị trường dịp Tết Trung Thu này. Các mặt hàng chủ yếu là mặt nạ giấy bồi chú Tễu, Thị Nở, sư tử... Làng Ông Hảo là ngôi làng làm nghề đồ chơi Trung Thu truyền thống có từ lâu đời.
Ông Vũ Huy Đông (chủ cơ sở sản xuất mặt nạ giấy bồi ở thôn Ông Hảo) đã có gần 40 năm gắn bó với nghề truyền thống của làng. Ông cho biết, hiện nay cả làng có khoảng 10 hộ vẫn bám trụ với nghề này. Nhà ông chuyên sản xuất mặt nạ giấy bồi quy mô lớn. Tầm tháng 6, tháng 7 âm lịch là vào mùa cao điểm, cả làng rục rịch làm hàng để đáp ứng nhu cầu của người chơi từ sớm.
Để hoàn thiện một chiếc mặt nạ phải qua 3 công đoạn: bồi thô, sơn vẽ và hoàn thiện đóng gói. Mặt nạ được tạo hình bằng cách bồi giấy bìa, giấy trắng lên khuôn xi măng đúc sẵn, sử dụng hồ bột sắn để kết dính các lớp giấy. Sau khi phơi khô, mặt nạ giấy trắng được người thợ sơn, vẽ tay, thổi hồn trở thành những chiếc mặt nạ với hình thù ngộ nghĩnh.
Khâu bồi thô phải đảm bảo bồi sát khuôn, nhẵn thì vẽ mới đẹp. Khâu quan trọng nhất và khó nhất là khâu vẽ tạo hình.
Sau khi phơi khô, mặt nạ giấy trắng được vẽ tay. Khi vẽ, phải chú ý các chi tiết mắt, râu, lông mày... bởi nó quyết định vẻ đẹp, thành công của một chiếc mặt nạ. Trung bình mỗi chiếc, ông Đông mất 30 phút sơn vẽ.
Từ những chiếc mặt nạ đơn điệu vô tri, chúng được người dân nơi đây thổi hồn trở thành món đồ chơi được con trẻ yêu thích. “Yêu nghề, mong muốn lưu giữ lại nét đẹp văn hóa truyền thống cho con trẻ nên tôi quyết gắn bó với những món đồ chơi dân dã, quen thuộc này”, ông Đông chia sẻ.
Theo ông Đông, những chiếc mặt nạ làng ông Hảo nổi tiếng bởi mang nét đặc trưng riêng, thân thuộc, gần gũi, gắn liền với các nhân vật dân gian như: chú Tễu, ông Địa, thằng Bờm, Chí Phèo, Thị Nở hay mặt nạ 12 con giáp, đầu lân, đầu sư tử...
Được biết, làng Ông Hảo làm hơn 20 loại mặt nạ giấy bồi khác nhau… Giá bán sỉ mỗi chiếc mặt nạ dao động từ 15.000 - 20.000 đồng. Ngoài cung cấp chủ yếu cho thị trường Hà Nội, ông còn đổ sỉ đi nhiều tỉnh thành khác như: Hải Dương, Hải Phòng, Đà Nẵng... Trung bình mỗi năm, nhà ông bán ra khoảng 10.000 chiếc mặt nạ.
Những món đồ chơi Trung thu của làng Ông Hảo đều được làm thủ công với nguyên liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên như: tre, nứa, giấy, bìa carton... Các công đoạn đều tỉ mỉ và tốn công sức do làm tay hoàn toàn.
Làng Ông Hảo cũng được biết đến với nghề làm trống gỗ thủ công. Thời điểm này, các cơ sở sản xuất trống gỗ trong làng cũng đang tất bật hoàn thiện hàng trăm chiếc trống phục vụ thị trường Tết Trung thu.
Sau khi đóng mặt trống xong, người thợ sẽ sơn đỏ xung quanh tang trống và đóng tai. Giá thành tuiỳ thuộc vào kích cỡ, mỗi chiếc dao động từ 20.000 – 100.000 đồng.
Theo ông Đông, dù trẻ em ngày càng có nhiều đồ chơi hiện đại, bắt mắt nhưng đồ chơi truyền thống dân gian vẫn có chỗ đứng riêng. Mỗi mùa Trung thu, những chiếc mặt nạ giấy bồi hay trống da của làng vẫn được chở đi bán khắp trong Nam ngoài Bắc, được du khách trong và ngoài nước yêu thích.
Nguồn: [Link nguồn]