Bauxite Tây Nguyên: “Người TQ chỉ làm thuê”

“Đây là dự án của Việt Nam, bằng tiền của Việt Nam. Chúng tôi khẳng định người Trung Quốc chỉ làm thuê và sau này họ sẽ không ở đây khi nhà máy đi vào vận hành thương mại”.

Ông Bùi Quang Tiến – Giám đốc Ban Quản lý Dự án Bauxite Nhân Cơ khẳng định với báo chí trong chuyến khảo sát thực địa về bauxit ở Tây Nguyên.

Thưa ông, là một người trực tiếp thực hiện một trong hai dự án bauxite Tây Nguyên, ông có quan tâm các ý kiến của dư luận về dự án ông đang làm không?

Trong quá trình làm, tôi thấy người ta nói khai thác bauxite là mất rừng; mất đất; khai thác bauxite chiếm rất nhiều nước, có thể ô nhiễm nguồn nước; rồi không thể khắc phục được vấn đề môi trường như bùn đỏ...

Ngoài ra, có nhiều người nói, đây là khu vực quan trọng, lại cho lực lượng người nước ngoài vào. Gần đây nhất là vấn đề kinh tế, các dự án này không có hiệu quả, nếu thực hiện thì mỗi năm sẽ lỗ hàng chục triệu USD...

Công trường xây dựng nhà máy alumina Nhân Cơ

Vậy những nguy cơ này có đáng lo ngại và biện pháp khắc phục như thế nào?

Tôi khẳng định, khai thác bauxite không hề có chuyện xới tung cả rừng lên như một số ý kiến dư luận. Bởi bản đồ chụp vùng bauxite Đắk Nông năm 2007, do một công ty của BQP chụp khẳng định, rừng khu vực này không còn từ hơn chục năm nay.

Nguồn nước ngầm cũng không bị ảnh hưởng do dự án này lấy hoàn toàn nước mặt. Việt Nam cũng không thể có sự cố vỡ đập bùn đỏ như ở Hungary. Bởi công nghệ Hungary hoàn toàn khác, là thải loãng. Việt Nam sử dụng phương pháp thải cô đặc, rất cứng và không vỡ ra được.

Bauxite chỉ được chuyên chở trong khu khai thác, không ra đường quốc lộ. Thứ được chuyển trên đường là alumin, mỗi giờ đồng hồ chỉ có hơn 3 lượt xe, mỗi xe 20 tấn. Như vậy thì không đáng bao nhiêu về mật độ xe. Nói chung có nhiều thông tin chưa thật chính xác về dự án chúng tôi đang làm.

Quặng Bauxite

Nhưng ngay cả cán bộ của chính Vinacomin (chủ đầu tư) là TS Thành Sơn cũng phản ứng mạnh về dự án?

Chúng tôi cũng đã được nghe TS Thành Sơn nói nhiều lần, nhưng nhiều khi chưa chính xác. Ví dụ chuyện chúng tôi mua 5 triệu USD thông tin dự báo giá alumin, nhưng chúng tôi đâu có nhiều tiền để mua như vậy?

Hoặc anh Sơn nói về phá hoại rừng, trong bùn đỏ có phóng xạ, phá hoại nguồn nước...  cũng là chưa chính xác.

Một vấn đề dư luận lo ngại là lao động Trung Quốc sang đây lấy vợ, lập làng. Chuyện này ông giải thích thế nào?

Không có chuyện công nhân Trung Quốc lấy vợ, lập làng… Ở đây chỉ có hai khu nhà ở của lãnh đạo nhà thầu, và công nhân.

Hiện tại, có 255 công nhân đang làm việc tại đây. Thời điểm cao nhất tháng 12/2012 có khoảng 500 người, lực lượng không nhiều và ít hơn so với công nhân Việt Nam. 

Hạng mục hồ chứa bùn đỏ đang chờ phê duyệt, dự kiến sau mùa mưa sẽ tiến hành triển khai

Vậy tại sao chúng ta không dùng toàn công nhân người Việt, mà phải dùng cả người nước ngoài?

Đây là gói thầu EPC, việc sử dụng lao động như thế nào là việc của nhà thầu và theo đúng quy định pháp luật về lao động, kể cả vấn đề lao động nước ngoài.

Thực tế, dự án này cũng khó tuyển lao động phù hợp trong nước. Công nhân Trung Quốc làm phù hợp hơn, khi ký hợp đồng thì họ mang công nhân của họ sang.

Vậy thông tin báo chí đăng tải gần đây về hai người Trung Quốc bị trục xuất thì sao. Ông có thể nói rõ hơn việc này?

Trường hợp thứ nhất là người lao động Trung Quốc say rượu. Tôi đã góp ý nếu không có ý thức thì cho về. Vậy là phía nhà thầu Trung Quốc kỷ luật và cho về nước. Đây không phải là trục xuất như báo chí đưa.

Trường hợp báo chí đưa tin lao động Trung Quốc chém người Việt Nam, có thể nói rõ lại như này:

Thực tế là ở khu vực nhà thầu Sơn Đông, có nhóm hơn chục người Việt Nam trêu chọc một người Trung Quốc. Từ đó, người Trung Quốc này phản ứng đánh lại bằng gậy, can nhựa.

Nhưng sau đó, chính phía Trung Quốc đã đưa đi người bị thương đến bệnh viện. Bản chất sự việc không căng thẳng như các tin tức đã đưa.

Khu hồ chứa nước sẽ được mở rộng nâng cấp lên 9 triệu m3 đủ để phục vụ cho nhà máy alumina Nhân Cơ

Ông có thể nói rõ hơn quan hệ, vai trò của người Trung Quốc ở dự án Bauxite Nhân Cơ?

Đây là dự án của Việt Nam, tiền cũng là của Việt Nam đầu tư. Chúng tôi khẳng định người Trung Quốc chỉ làm thuê và sau này sẽ không có người Trung Quốc khi nhà máy bàn giao và đi vào vận hành thương mại.

Chúng tôi thật sự khẳng định mình là chủ nhà, và chấp hành pháp luật. Tôi là cán bộ quân đội được biệt phái về làm dự án này, tổ chức lực lượng và biện pháp đủ để khẳng định an ninh quốc phòng đảm bảo.

Chúng tôi luôn thể hiện mình là chủ nhà và bên Trung Quốc chỉ là người làm thuê.

Thưa ông, có nhiều luồng dư luận báo chí khác với những gì ông nói ở đây. Vậy, với tư cách người làm trực tiếp, ông có sẵn sàng giới thiệu cho những ai muốn biết không?

Chúng tôi rất mong muốn. Có nhiều thông tin nói chưa đúng về dự án mà người làm trực tiếp muốn nói lại nhưng không có điều kiện. Nhiều người nói cảm tính, thậm chí ác cảm, nhưng đa số những người đó không tới đây.

Xin cảm ơn ông !